Sinterklaas toen ik een kind was, was iets heel anders dan nu. Destijds had je prachtige winkeletalages waarin allerlei speelgoed stond uitgestald. Waar mijn broertje en ik met open mond naar keken.
Prachtig!
We mochten in de sinterklaasperiode hooguit 4x de schoen zetten, soms ook bij mijn oma, die een paar straten verderop woonde. Thuis kregen we een chocoladekikker met mierzoete vulling, fondant heette dat, of een taaitaaipopje. Bij oma vaak een inktlap voor op school, want destijds schreef ik op school met een kroontjespen en voor dat schrijfwerk had je een inktlap en een vloei nodig.
Natuurlijk zongen we ook liedjes over knecht Piet zo zwart als roet en over de roe en de zak van sinterklaas waarmee je naar Spanje ging als je stout was. Toen was dat land nog niet echt een vakantieland en je wist: daar wil ik niet voor straf naar toe! Bij niemand kwam sinterklaas thuis, de sint kwam ook niet op school. Logisch ook, want voor thuisbezoeken en bezoeken aan school had de sint het veel te druk, toch?
Als ik nu die liedjes bekijk, dan is er wel het een en ander veranderd. Piet is geen knecht meer, maar gelijkwaardig aan de sint. Ook is hij geen boeman meer die dreigt met straffen. De gemoderniseerde liedjes gaan ook niet meer over zwarte piet, maar over piet.
Ik was als kind heel bang voor zwarte piet en zag achter elk donker raam een piet opduiken. Ik kon er niet van slapen zelfs, want ik was bang dat zwarte piet mij door een spleet in het gordijn begluurde.
Er waren toen ik een kind was totaal geen zwarte mensen in mijn omgeving, wel wat Indische mensen, maar zwarte mensen had ik nog nooit van dichtbij gezien. Voor een zwarte piet die als boeman optrad, was ik echt bang!
Nu is er in de afgelopen 10 jaar dankzij "Kick out zwarte piet" heel veel veranderd en is het beeld van piet heel anders geworden.
Sinterklaas bleek al heel lang te bestaan, al in de late middeleeuwen, maar de zogenaamde traditie van zwarte piet als knecht van de sint, bleek pas véél later te zijn ingevoerd, pas in de 19e eeuw. Een vrij korte traditie dus.
Ik vind het een goede zaak dat alle pieten roetveeg of witte pieten zijn geworden, want de pieten zoals ze in mijn jeugd waren, met zwarte kroeshaar-pruiken en gouden ringen in hun oren, riepen veel te veel herinneringen op aan een pijnlijk slavernijverleden en waren zeer racistisch. Tien jaar geleden dacht ik daar anders over. Ik dacht: moet dat nou dat dit aangepakt wordt? Maar als je van zwarte kinderen hoort hoe ze gepest worden met zwarte piet, dan denk ik: weg er mee!
maandag 2 december 2024
Sinterklaas vroeger en nu
AUTEUR: Aaf, alias Zuinigaan. Ooit opgeleid als bibliothecaris (1974) en maatschappelijk werker (1984). Van 1999 – 2019 werkzaam in het HBO en sindsdien met pensioen. Vanaf de aankoop van mijn huis in 2007 blogger met als centraal thema zuinig leven en besparen. Sinds 2016 oma van inmiddels 4 leuke kleinkinderen.
zuinigaan@gmail.com
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Mooi opgeschreven, mijn standpunt over zwarte Piet is op eenzelfde manier veranderd, en ik denk bij vele anderen met ons. Voor mij (geboren 1979) was zwarte Piet al minder eng, maar toen ik me goed reliseerde dat de leuke kindervriend uit mijn jeugd anderen pijn deed was de afweging duidelijk. Ik 'mis' daarmee een heel klein stukje vroeger dat er nu niet meer is, maar aan de andere kant ben ik volwassen en is het een feest voor kinderen. En die vinden roetveegpieten prima!
BeantwoordenVerwijderenIK ben van 1961 en ons is als kinderen altijd geleerd dat piet zwart was van de roet, van een zwarte huidskleur was bij mij thuis totaal geen sprake. Hij moest door de schoorsteen en tja dan word je zwart. We kunnen ons beter druk maken over de huidige slavernij ,waarbij mensen uitgebuit worden om voor ons goedkope produkten te maken of in zware omstandighedengrondstoffen delven voor onze luxe prudukten zoals smartphones en electrische auto's. Daar hoor je de demonstranten van kick out zwarte piet niet over. Ans
BeantwoordenVerwijderenModerne slavernij is ook heel erg, maar geen reden om een andere discussie niet te voeren.
VerwijderenHet een sluit het ander niet uit. Vaak wordt dit als drogreden aangevoerd om toch maar vast te bkijven houden aan ZP als traditie. Maar je kunt heel goed én/én doen. Dus geen online bestellingen uit China, geen gebruik maken van pakketchauffeurs die nauwelijks naar de wc mogen, geen aankopen bij Action/Primark etc, geen hippe nieuwe mobiel maar een refurnished, spullen laten repareren bij Repair cafe of zelf doen. Water besparen én geen vlees eten (daar wordt op verborgen manier heel wat water verspild). En nee, Kick Out ZP kan niet zich richten op alles en iedereen wat er in de wereld gaande is, maar ze dat verwijten vind ik ook weer zo'n drogredenering.
Verwijderen@anoniem van 07.34 goed verwoord.
VerwijderenEvelien
Hier ben ik het hartgrondig mee eens!
VerwijderenKijk maar eens naar de oude foto’s van de Koelpieten. Deze mijnwerkers kwamen zwart als roet naar boven. Ik associeer zwarte piet dan ook met een Koelpiet want beide opa’s waren Koelpieten. Vooral ook omdat de schoorsteen van binnen zwart van roet was. Dus iedereen of iets dat door de schoorsteen kwam was gewoon zwart. Als kind hebben we meerdere vogels uit de schoorsteen moeten redden en dan kwam er altijd roet mee.
VerwijderenIk ben iets jonger maar kan me ook niet herinneren dat Sint bij de mensen thuis kwam. Hij kwam wel op school, in het buurtcentrum, in de stad, in het warenhuis en je zag als kind wel dat dat niet altijd dezelfde Sint was;-). We mochten een paar keer in de week ons schoentje zetten en dan zat daar een klein snoepgoedje in.
BeantwoordenVerwijderenOp mijn school zaten een paar Surinaamse kinderen en die vonden Zwarte Piet echt niet leuk. Toen begreep ik dat niet, later wel. Dat verhaal van de schoorsteen is altijd onzin geweest: daar wordt je niet egaal zwart van, je krijgt er geen kroeshaar van en dikke rode lippen of een raar accent. Prima dat we eindelijk daar van af zijn en treurig dat sommige volwassenen hier nog steeds zo'n enorm punt van maken. Kinderen maakt het echt niks uit. Yvonne
Ik ben geboren in 1944 en ben dus opgegroeid met een zwarte Piet wiens gezicht zwart geworden was door het roet in de schoorsteen waardoor hij naar binnen klom. In mijn beleving heel goed mogelijk wat in mijn geboortehuis kon je de buitenlucht gewoon zien als je onder de schouw stond en door de schoorsteen keek. En als de schoorsteen geveegd werd in het voorjaar kon je je ook heel goed voorstellen dat de superlenige knecht van Sint er letterlijk roetzwart van werd.
VerwijderenZwarte Piet kwam ook wel eens op bezoek, - verkleed en altijd een muts of pruik op om minder herkenbaar te zijn-, bij ons thuis, maar hij praatte niet met een raar accent. Sterker nog, hij praatte gewoon Drents, zoals iedereen in de buurt.
Dat uitbundig uitdossen van ZP is in mijn beleving pas gekomen toen de (kleuren)televisie steeds meer het sinterklaasfeest ging domineren en voor mij heeft de tv erg bijgedragen aan het beeld van ZP waar KOZP tegen in opstand kwam.
En denk nou niet dat we niet gewend waren aan gekleurde mensen; sinds 1951 bestond bijna de helft van de inwoners van mijn geboortegemeente uit Zuid-Molukkers, al noemden we die toen nog Ambonezen. Die keek je dus echt niet over het hoofd.
Wat me wel verbaasde gisteravond was een item op het achtuurjournaal over de pakjestrein. Er kwam een Zwarte Piet in beeld die gestalte gegeven werd door een dame van kleur. Het schoot even door me heen of KOZP dat wel aanvaardbaar zou vinden of dat ze toch wit geschminkt zou moeten worden.
Mijn kleinkinderen zijn Australisch en vinden het sinterklaasfeest erg leuk, het was hun niet opgevallen dat de Pieten er nu anders uitzien dan op de foto’s in het album van mijn dochter.
BeantwoordenVerwijderenIk ben in 1950 geboren en wij mochten 1 keer de schoen zetten en op 5 december een bord. De volgende morgen lag er sinterklaas snoepgoed en een cadeau op het bord.
Op school kwam half november een speelgoedverkoper zijn waren uitstallen in een van de klassen. We mochten daar iets uitkiezen, hij noteerde het en zou het doorgeven aan Sinterklaas. Sinterklaas kwam 5 of 6 december en had voor ieder kind het cadeau en we kregen allemaal een speculaaspop. Natuurlijk strooiden de zwarte Pieten met pepernoten en sinterklaassnoep. Nooit werd een van de kinderen meegenomen naar Spanje. We hoopten er altijd wel op, genoeg vervelende kinderen op een lagere school met meer dan 400 leerlingen.
Thea
Ik ben het volledig eens met Ans Anoniem 7.34
BeantwoordenVerwijderenEm ook met de reacties die daar op volgen.
Ook ik was mij vroeger niet bewust wat een impact zwarte piet had op kinderen en volwassenen met een donkere huidskleur. Ik ben blij dat het Sinerklaasfeest zich ontwikkeld. Tradities zijn mooi, maar bewegen altijd mee met de tijd. De roe en mee op de boot naar Spanje horen ook niet mee bij het feest van nu. Net als zwarte piet.
BeantwoordenVerwijderenGroet Mariëtte
Als KOZP niet zo hard geschreeuwd had en de veranderingen geleidelijk aan waren gegaan, net zoals het verdwijnen van de roe en mee naar Spanje, dan had er geen haan naar gekraaid. Maar nu
Verwijderenmoeten wij volgens zo’n Jerry Afriyie àlles meteen omgooien omdat hij zich gediscrimineerd voelt. Hij is geboren en opgegroeid in Ghana en is willens en wetens naar Europa gekomen. Ik vind dat hij beter onderzoek naar de geschiedenis van Nederland en het Sinterklaasfeest had moeten doen. Dan had hij gezien dat wij allang aan het veranderen zijn!
Persoonlijk vind ik het nog steeds heel bijzonder dat een piet niet zwart mag zijn. Hiermee wordt een hele groep mensen dus buiten beschouwing gelaten.
BeantwoordenVerwijderenWaar de sint eerst wit was met zwarte pieterbaas vrienden, is de sint nu wit met witte pieterbaas vrienden. Er komt geen donker persoon meer in voor.
Als het feest altijd zo was gevierd was dit wel een probleem geweest. Iemand had daar wel wat van gevonden.
Money makes de world go round, helaas....
En Aaf, jij schrijft dankzij kozp;
Dankzij kozp zijn heel veel kinderen de laatste jaren blootgesteld aan acties en geweld bij een kinderfeest!
Volgens mij is dat laatste juist andersom. Door de anti-KOZP-actievoerders is het geweld ontstaan. Die gooien met eieren en stenen naar vreedzame KOZP demonstranten.
VerwijderenAls reactie zullen er zeker mensen verkeerd gereageerd hebben, maar bij vele, zo ook bij onze intocht, kon het feest niet doorgaan doordat kozp het tegenhield. Met bussen de straat blokkeerden. Een discussie is prima, of je het wel of niet eens bent, maar de locatie is alleszeggend. Kinderen moeten hier te allen tijde buiten gehouden worden. En als ze "vreedzaam" roepen, "weg met zwarte piet", wat denkt een kind dan?
VerwijderenIk heb zwarte Piet nog nóóit beoordeeld als zwarte mensen, of slaven, of minderwaardig. Het is een fenomeen op zichzelf totdat het gekaapt is.
BeantwoordenVerwijderenKick out zwarte Piet is een héél eng groepje, vergeten wat die Akwasi een paar jaar geleden gezegd heeft als hij een zwarte Piet bij de intocht zou aantreffen? Ik trap hem vol in zijn gezicht... op een kinderfeest. Jij draait wat zaken om Aan. Wij vieren met vrienden en kleinkinderen Sinterklaas mét zwarte Pieten
Je schrijft dat Akwasi zei: "Ik trap hem vol in zijn gezicht...." Zoiets op een moment van boosheid zeggen, is iets heel anders dan het ook werkelijk doen.
VerwijderenIk ben het met je eens Aaf! Ook ik zeg in mijn boosheid wel eens iets waar ik later spijt van heb. Akwasi is net een gewoon mens!
VerwijderenEn wij, als blanken kunnen niet oordelen over het verdriet dat mensen met een donkere huidskleur werd en wordt aangedaan. De verandering van zwarte Piet is voor kinderen geen enkel probleem. Waarom zouden volwassenen er dan een probleem van maken……..
Ik denk hetzelfde als anoniem van 9:17.
VerwijderenMerel
Ja en in verhouding tot de res van Nederland maar een heel klein groepje maar dit groepje krijgt wel veel voor elkaar in Nederland.
VerwijderenNet zoals de woke-groep vreselijke onruststokers,die pas stoppen totdat ze hun zin krijgen.
Evelien
Hier in Parkstad heeft een pastoor van Indiase afkomst voor zwarte Piet gespeeld. Hij vindt het een kinderfeestje en geen vorm van discriminatie!
VerwijderenKick out zwarte piet kreeg en krijgt doodsbedreigingen en kogelbrieven. Ik kan me voorstellen dat dit iets met je doet. Ik wil de bedreiging door Jerry Afriye (voorman van KOZP) of Akwasi (rapper en directeur van Omroep Zwart), wie was het eigenlijk die deze uitspraak deed (?), niet goedpraten.
VerwijderenIk vind het heel jammer dat de Piet niet zwart meer is of in elk geval een paar.
BeantwoordenVerwijderenHet leuke daarvan vind ik dat ze anoniem de dolste dingen konden doen en wanneer zie je nu nog pieten dolle dingen doen.
Nooit heb ik zwarte Piet als minderwaardig gezien en je hebt gewoon blanke en donkere mensen en daar is niks mis mee.
Laten we ons inderdaad maar druk maken over de moderne slavernij die hierboven al genoemd zijn .
Om die reden bestel ik weinig of niks en ga gewoon naar de winkel.
Liefst nog naar de kleine ondernemers.
Groet Lianne
Ik vind het ook heel jammer en uit vele onderzoeken vele met ons.
VerwijderenDat er kinderen gepest worden is heel sneu maar moet daarom het hele feest veranderen?
En niemand in mijn omgeving heeft vroeger en nu zwarte Piet met het slavernij verleden geassocieerd.
Heb je moeite met zwarte Piet vier het dan op je eigen manier maar neem niet onze mooie tradities af.
Evelien
Kijk op youtube naar het filmpje 'David Sedaris reads 6 to 8 black men'. Ik ben niet goed in het plaatsen van een link daarom even zo. Het is een stukje uit College tour, waar hij te gast was. Behalve enorm humoristisch blijkt uit zijn verhaal wat een raar, racistisch gebruik het hele Sint gebeuren is. Gezien door buitenlandse ogen dus.
BeantwoordenVerwijderenTradities zijn altijd aan verandering onderhevig (vergelijk maar eens een Piet uit de jaren '50 met eentje uit de jaren '90), niets mis mee. Het gaat mij wel om de harde (bijna agressieve) toon waarop de discussie wordt gevoerd. Ook het compleet doorslaan heb ik nogal moeite mee. Zoals een meisje met donkere huidskleur die geen Piet mocht zijn want Pieten mochten niet meer 'zwart' zijn. De oplossing in mijn optiek: Verandering accepteren (ene kant van het verhaal) en niet eisen dat morgen alles anders moet zijn (de andere kant van het verhaal) en zo kunnen we best met z'n allen een leuk kinderfeest vieren.
BeantwoordenVerwijderenGroetjes Lily
BeantwoordenVerwijderende naam kick out ZP lijkt me zeer bewust gekozen. to kick = trappen. ik ben er niet van overtuigd dat er slechts in een moment van boosheid is gedreigd iemand in zijn gezicht te trappen.
Als klein kind had ik al mijn twijfels bij het personeels beleid van Sinterklaas. Er klopte iets niet aan. Ik ben nog opgevoed met dat je je netjes moest gedragen als ik mee wilde om ergens op bezoek te gaan. Netjes je schoteltje onder je koekje houden. En op je stoel blijven zitten en niet rond rennen.
BeantwoordenVerwijderenIk had zelf een bootreis mee gemaakt van Australië naar Nederland. En onderweg in de havens heel veel donkere mensen gezien.
Ik vond het nog heel erg ver weg varen van Spanje naar Nederland. Ook al was iedereen blij dat we " er bijna waren "
Dus ik snapte niet dat Sinterklaas in de tijd zijn knechten niet wat fatsoen bij gebracht had. Zo dubbel. Wij werden afgerekend op wel of niet netjes gedragen. En zijn personeel mocht zich wel zo raar gedragen dat ik het eng en onbeheerst vond. Waarom had hij ze dan niet thuis gelaten ?
Om dat ze nu een keer zo waren kreeg ik als antwoord daarop. Nou ik had wel anders gezien. Plaats vervangende schaamte omdat hij ze nog belachelijk maakte ook. Iets klopte er niet vond ik als vierjarige al.
En knechten wat was daar mis mee. Iedereen had knechten. Boeren en de slager ,de timmerman ,de schilder. Die gedroegen zich wel fatsoenlijk. Dus ja dat is racistisch om zwarten zo neer te zetten als niet op te voeden.
Dat tradities veranderen met het verstrijken van jaren kan ik begrijpen. Dat een zwarte vriendin van mij geen Piet meer mag zijn bij de intocht en bij een sinterklaascentrale omdat ze zwart is vind ik treurig.
BeantwoordenVerwijderenHier in het dorp nog wel volgeschminkte pieten. Iets met de eerste keer roetveegpieten was ook de laatste.. want euhm oh dat is buurvrouw Jannie en buurjongen Hans. En dat is de mevrouw van bij de kassa bij de bakker. En die meneer woont naast de speeltuin. Neef Gijs. Tante Nelleke. Geen piet werd niet herkend. En toen klonk Sinterklaas of wel verrekte hetzelfde als de voetbaltrainer. Dan kun je er ook helemaal mee ophouden. Misschien kom je er in een grote stad mee weg, maar hier lukt het je niet. De 3 families uit Afrika vinden het prachtig, zij doen mee maar dan als lichte Piet. Zo zijn ook zij onherkenbaar.
BeantwoordenVerwijderenDe peiten hier dragen niet uitsluitend de grote zwarte pruiken en ook niet die grote gouden oorbellen. Ze zijn niet allemaal dom en ongemanierd. Ze zijn vooral onherkenbaar.