Nieuw onderzoek: Vleesvervangers vaak gezonder dan dierlijke tegenhanger

 Ik ontvang al weer jaren regelmatig een nieuwsbrief van ProVeg. Dit is een non-profitorganisatie die wereldwijd actief is om het voedselsysteem te verbeteren. Ook in de afgelopen week ontving ik weer nieuws. Deze keer over een nieuw onderzoek naar vleesvervangers die lijken op vlees. Er stond een artikel over in Trouw en de expert van ProVeg gaf een interview over het onderzoek op RTL nieuws. 

Daarom hier de tekst over dit nieuwe onderzoek voor jullie: 

"Vleesvervangers hebben vaak een hogere voedingswaarde dan hun dierlijke equivalent" (Trouw, 19 augustus 2025)

Dat blijkt uit ons nieuwe onderzoek naar vleesvervangers die lijken op vlees. Onze expert voeding & gezondheid Martine van Haperen werd dinsdagochtend op RTL Nieuws geïnterviewd over het onderzoek en ook dagblad Trouw schreef een artikel over de gezondere vleesvervangers. Kijk het item met Martine op RTL Nieuws terug (vanaf 04:15) Het aandeel vleesvervangers dat voldoet aan alle criteria van de Schijf van Vijf voor kant-en-klare vleesvervangers is sinds 2023 bijna verdrievoudigd (van 9% naar 26%). Van de dierlijke vleesproducten valt daarentegen maar 11% binnen de Schijf van Vijf.  Meer vezels, minder vet. Én net zoveel eiwit als vlees. In 2023 onderzocht ProVeg al hoe het ervoor stond met de gezondheid van de verschillende vleesvervangers in de Nederlandse supermarkt. Dit jaar vergeleken we opnieuw 129 vleesvervangers uit Nederlandse supermarkten met 54 dierlijke tegenhangers.  Dit waren onze conclusies  Een kwart van de onderzochte vleesvervangers voldoet nu aan alle criteria van de Schijf van Vijf  84% van de vleesvervangers is rijk aan eiwit 83% van de vleesvervangers bevat weinig verzadigd vet Twee derde van de vleesvervangers is een goede bron van vezels, vitamine B12 en ijzer Lees meer over het onderzoek Met welke vervangers ben ik extra gezond bezig? We hebben een lijst voor je opgesteld van alle vleesvervangers die volgens het Voedingscentrum passen in een gezond eetpatroon. Deze zijn: eiwitrijk niet te vet niet te zout een bron van ijzer, vitamine B12 en/of vitamine B1 zonder toegevoegde suiker Zo weet je precies met welke vervangers je gezond bezig bent!  Deze vleesvervangers staan in de Schijf van Vijf --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tot zover de tekst uit de nieuwsbrief Ik vind het het heel goed dat er zo veel vleesvervangers zijn die als gezond beoordeeld worden.  Wat vind jij?  Nog even voor de duidelijkheid: het gaat hier om de vergelijking met dierlijke soortgelijke producten.  En daarvan wordt 26% als goed beoordeeld. Dus dat betekent dat ze in ALLE opzichten voldoen aan de criteria van de schijf van vijf: eiwitrijk, niet te zout, niet te vet, zonder toegevoegde suikers, bron van ijzer en vitamine B12 en/of B1. Dus let daar op als je vleesvervangers koopt. 74% voldoet niet aan alle criteria doordat ze bijvoorbeeld te vet zijn of dat er te weinig eiwit in zit.

Is het nodig om jeugdzorg in te schakelen als je je kinderen vegan voedt?

Al mijn vier kleinkinderen worden thuis vegan gevoed. Kort geleden had een lezer, Janny de J, een reactie op blogs over de kerstmaaltijden en een logeerpartij afgelopen weekend.
Ik schreef daarin over vegan maaltijden en dat eten vond zij echt niet kunnen, want zij schreef:
"Tijd om Jeugdzorg te gaan inschakelen."  "Kinderen opdringen om dit soort shit te MOETEN eten is ook een soort van kindermishandeling."
Mijn 4 kleinkinderen zijn goed gezond, ze groeien goed en zijn boordevol energie. Ze zijn slim en krachtig.
Maar sommige mensen vinden het kennelijk een vorm van kindermishandeling om kinderen plantaardig voedsel te geven en geen dode dieren of producten gemaakt van melk dat voor de jonge dieren bedoeld is, meestal voor kalfjes of geitjes. Daarom lijkt het mij goed wat vooroordelen weg te nemen over vegan voeding.

Voor de goede orde: ik denk niet dat de meerderheid van mijn lezers denkt dat het plantaardige eten van mijn kleinkinderen zo schadelijk is dat Jeugdzorg zou moeten worden ingeschakeld. Dat denk ik absoluut niet. Maar misschien hebben sommige mensen vraagtekens bij veganisme.

Wat eet je wel als je veganistisch eet?

Fruit in alle soorten en maten. Heerlijke sinaasappels, druiven, avocado's, bananen, dadels, vijgen, kiwi's, diverse bessen  en nog veel meer, je kunt te kust en te keur.

Groenten in alle kleuren, een feest op je bord: groene groenten, gele groenten, paarse groenten, rode groenten, oranje groenten, witte groenten. Een afzonderlijke categorie vormen de zeewieren, die ook heel smakelijk kunnen zijn. En ben ik nog wat vergeten?

Granen en knollen: (zoete) aardappels, rijst, rogge, gierst, gort, tarwe in al zijn variaties, zoals pasta, brood, couscous. De granen worden bij voorkeur volkoren geconsumeerd.

Peulvruchten: bonen, erwten, linzen. En alles dat daarvan gemaakt is, zoals vleesvervangers, tofu en tempeh.

Noten en zaden in diverse soorten.

Kruiden zoals bieslook, knoflook, peterselie, basilicum, korianderblad etc.

Specerijen zoals peper, kardemom, laurier, kruidnagels, kaneel, mosterdzaad, korianderzaad, komijnzaad, kurkuma, nootmuskaat.

Veganistische voeding kan heerlijk zijn, sterker nog, het is meestal heel smakelijk als je je voeding kruidt met kruiden en specerijen. Je moet wel zorgen voor voldoende variatie en niet iedere dag rijst met wortelen, uien en bruine bonen eten.
Eenzijdige voeding is bij geen enkele voedingswijze goed!

Wat eet je als veganist niet?
Dierlijke producten zoals dode dieren en hun ingewanden (lever, hart niertjes), waarbij ik toch nog even wil vermelden dat gevogelte en vissen ook dieren zijn, verder eten veganisten geen eieren, melk, honing en andere dierlijke producten. 

Kan veganistisch eten voor kinderen schadelijk zijn? Jazeker wel. Als je vlees, vis of gevogelte weglaat uit je menu en dat niet vervangt door plantaardige  eiwitten. Verder zijn er vitamines uit dierlijke producten die je niet voldoende uit gewone plantaardige voeding kunt halen. Die moet je aanvullen met supplementen. Dat is iets wat mijn kleinkinderen dagelijks krijgen.
Natuurlijk geldt het ook voor volwassenen dat dierlijke producten weglaten zonder ze  te vervangen door plantaardige eiwitten en vitamines schadelijk is voor de gezondheid.

Kan dierlijke voeding voor kinderen schadelijk zijn? Jazeker wel. Als je kinderen met te weinig vezels en veel te weinig groenten en fruit voedt, kunnen die kinderen daar tekorten van oplopen.

Uit eten in Engeland deel 2

Na Windermere, waar we pizza's aten, gingen we naar York. We verbleven er twee nachten, dus 2 avonden uit eten, dachten we. Daar zouden we 2x in een vegan restaurant eten.
Het was warm in York, net nog geen 30 graden, maar wel te warm naar onze smaak. We hadden een restaurant in het centrum op het oog, vlakbij de Shambles, het nauwe straatje met overhangende huizen dat in de Harry Potter films de Wegisweg heet. Maar wat bleek? Het vegan restaurant bestond niet meer!
We waren hevig teleurgesteld. Moe van de reis en onze wandeling door York en bevangen door de warmte, we kochten daarom crackers en tomaten in de supermarkt en combineerden die in onze hotelkamer met nootjes, want we hadden schoon genoeg van onze mislukte zoektocht naar gezond en vegan voedsel. Later op de avond appte mijn schoonzoon een adres van Orchid, een vegan restaurant in de buurt van het station. Dat gingen we de volgende dag proberen.

Vegan eten in Orchid
Het eten was er heerlijk!
We kozen voor een tofu gerecht met diverse groenten, tempeh met een heerlijke saus (ze noemen het vegan beef) en noedels met wat groenten en chocoladetaart met karamel toe.
Ik maakte pas foto's toen er al wat uit de schotels genomen was, maar dat is niet anders. Zie hiervoor de foto die ik van alles genomen heb.

Tofu met diverse groenten, volgens de kaart: King oyster mushroom, crab mushroom, black fungus, broccolli,Chinese leaf, bamboo shoots and tofu.

Een overzicht van alle schotels in Orchid, behalve het nagerecht.

Gebakken noedels met wat bimi en taugé.

Knapperige tempeh en een heerlijke saus. Op de kaart: Orchid unique battered shredded vegan beef cooked in rich fruity OK sauce, served with tenderstem.

 

A vegan crisp bourbon

biscuit crumb topped with dark chocolate vegan cheesecake and spiralled with salted

caramelised biscuit sauce, finished with a rich chocolate ganache and spirals of salted

caramelised biscuit sauc

Na York ging de reis naar Londen. Daar aten we ook vegan. 1x in Mildred's, een dure hipstertent en 1x op een wat rustiger plek, Thenga, die al om 18.00 uur sloot, dus zorgden we dat we op tijd waren.

In het drukke Mildred's

Thenga

Vanuit het British Museum was het niet ver naar Thenga (bij King's Cross)

Bij Thenga aten we een volkoren roti met spinazie, aardappel, sla, pakora (verpakt in aluminium folie) en een dosa (een soort pannenkoekje) met groenten, pakora en chutney.
Er bij: een pittige salade met sla, bonen en tomaten, die voor ons helaas veel te pittig bleek te zijn.
Helaas was de groene saus op de foto niets voor mij, hoewel mijn dochter het met smaak opat. Voor mij smaakte het door de verse koriander die er in verwerkt was naar zeep, maar mijn dochter had daar helemaal geen last van.
Maar de roti en de dosa waren heerlijk!
Ter afsluiting namen we nog  wat hapjes en een muffin met blauwe bessen.

Wat nog rest, zijn de lunches, maar die kregen we in de trein, of kochten we in de supermarkt. Eén keer namen we fish & chips & mushy peas (is patat met erwtensaus). Waarbij ik de vis at en mijn dochter de patat met erwten. De vis was een soort uit de kluiten gewassen lekkerbekje, best lekker, maar wel véél.

Uit eten in Engeland deel 1

Mijn dochter en ik eten geen vlees, ik eet hooguit zo nu en dan wat vis, maar verder niet. Dochter eet bij voorkeur veganistisch, maar als dat lastig is, dan is wat zuivel in de vorm van kaas of zo ook goed.
Geen eieren, want daar is ze sowieso niet dol op.
Dus we waren vooral op zoek naar veganistische restaurants of Indiase eetgelegenheden en misschien eens een keer pizza.
In Bath had ik in de voorbereiding online al een Indiaas restaurant gevonden, dat dichtbij het hotel gelegen was, maar vanwege de wat onzekere aankomsttijd durfden we voor de eerste avond geen tafel te reserveren. Het restaurant bleek al helemaal volgeboekt te zijn toen we daar aankwamen. Eigenlijk moet ik zeggen: toen mijn dochter daar aankwam. Het restaurant was namelijk gelegen op de 1e verdieping en alleen toegankelijk via steile trappen. Doordat ik door de val die middag flink last had van mijn rug, wilde ik pas die trap beklimmen als er inderdaad plek was. Dan zou mijn dochter een Whatsappje sturen. Het bleek vol en we besloten er de volgende dag te gaan eten.
We hadden bij het restaurant van het hotel al gezien dat ze daar ook vegetarische gerechten hadden. Dat was een goed alternatief.

Grazen
In het restaurant kozen we voor graasplankjes "grazing boards". Dochter de vegetarische variant en ik de kaasvariant. Zie Engelstalige opgave van ingrediënten bij de foto's.

Mijn plank bevatte een overvloed aan kaas, dus ging er wat van die kaas naar mijn dochter. Die van mijn dochter bevatte heel veel olijven. De zwarte mocht ik hebben, daar is dochter niet heel dol op en ik wel.

grazing board vegetarisch
Marinated feta, char-grilled courgettes, aubergines, mushrooms, peppers & artichokes, artisan sourdough bread, hummus, marinated gordal & kalamata olives, caper berries, gherkins, balsamic onions & dried fruit

grazing board met kaas
Artisan sourdough bread, salted butter, marinated gordal & kalamata olives, caper berries, gherkins, balsamic onions & dried fruit

Indiaas
De volgende avond hadden we een tafeltje gereserveerd in Indian Temptation. Indiase Verleiding dus.
Op hun website: Let Indian Temptation Team take you on a journey of infusion, innovation and illicit flavours through their extensive Northern and Southern Indian menu, with an unexpected nod to British favourites. Indian Temptation allows everyone to explore the world’s most popular cuisine.

We kozen voor 2 voorgerechten: papadums met sausjes en tempura gebakken boerenkool met ui. Dat laatste gerecht is een soort kibbeling, maar dan niet met vis, maar met blad  van boerenkool en uiensnippers.

de papadums met 3 verschillende sauzen

de boerenkool met uiensnippers + de overgebleven sausjes van de papadums

Het ziet er misschien niet heel lekker uit, maar het was heerlijk!

Caju curry en garlic naan

Als hoofdgerecht kozen we voor Caju curry met naan met knoflook. De Caju curry bestond uit cashewnoten in een heerlijke saus, op smaak gebracht met Indiase specerijen, zoals kardemom.

Daarna gingen we naar het noorden, naar het Lake District en verbleven we in een guesthouse in Windermere. Het is een lange reis vanuit Bath. We waren 6,5 uur onderweg.
De Indian Temptation maaltijd lag ons zwaar op de maag, dus besloten we op de eerste avond in Windermere te gaan picknicken, in de zon op een bankje in het park. Voor ons samen kochten we in de supermarkt om de hoek een komkommer en 6 tomaten. We hadden nog ongezouten ongebrande cashewnoten uit onze noodvoorraad en volkoren zadencrackers. Ook een prima maaltijd en volledig vegan.

Pizza
De volgende 2 avonden aten we in de pizzeria tegenover de supermarkt. We aten 2x vrijwel hetzelfde: ieder een halve kaaspizza en we deelden een salade.

quattro formaggi

1e salade

De 2e salade was iets anders, maar minstens zo groot. Daar heb ik geen foto van gemaakt.

Macrobiotiek en veganisme

In een reactie op mijn blog over het eten van mijn kat, reageerde een lezer: als het goedkoper is dan de macrobiotische rotzooi die ze nu eet, kan Aaf zomaar eens wat anders op het menu zetten. Alsof ik ooit mijn kat zou opeten!
Ik was nogal verbaasd over de term macrobiotische rotzooi, want macrobiotische voeding is puur en eerlijk biologisch eten. Geen voedsel uit de fabriek, maar voedsel dat weinig of geen bewerkingen heeft ondergaan. Waarschijnlijk bedoelde de lezer veganistische voeding, die ik overigens ook niet direct rotzooi zou willen noemen.
De woorden macrobiotische rotzooi inspireerden mij tot de blog van vandaag!

Macrobiotiek
Tussen 1974 en 1978 at ik macrobiotisch. Het plan en de uitvoering kwam van W, mijn toenmalige partner, die zich verdiepte in acupunctuur en hij vond macrobiotisch eten véél beter voor onze gezondheid.
Dus dat gingen we doen! Hij kocht in, in natuurvoedingswinkels en hij bereidde het eten. Ik werd verbannen uit de keuken, want ik was niet streng genoeg in de leer.

Wikipedia:
"Het macro-biotische standaard-voedingspatroon ziet er als volgt uit, echter het is persoonlijk wat het beste voor een individu is:

• 50-60% granen en graanproducten
• 20-25% groenten
• 12% peulvruchten en zeewier
• 6% soep
• 7% andere producten

Macrobiotische voeding is in hoofdzaak veganistisch. De voedingsmiddelen dienen biologisch te zijn geteeld en groenten en fruit dienen uit de streek te komen. Belangrijke bereidingstechnieken bij macrobiotische voeding zijn koken onder druk, kort frituren (tempura) en stomen. Andere kooktechnieken zijn blancheren, persen, fermenteren, alsook pickelen, stoven, sauteren met of zonder olie. Om gerechten op smaak te brengen wordt in plaats van tafelzout vaak ongeraffineerd zeezout of miso gebruikt. "
(tot zover de informatie uit Wikipedia)

Wij, of liever gezegd mijn partner, waren streng in de leer.
Mij werd later pas duidelijk dat er ook mensen waren die soepeler in de leer waren en ook wel eens biologische dierlijke producten, eieren  en zuivel aten.
Wij niet.

Wat aten we niet?
Geen zuivel, kaas, boter, eieren, geen vlees, vis, gevogelte, geen (sub)tropisch fruit en sowieso sporadisch eens een keertje fruit. Geen kasgroenten en geen fruit uit kassen, geen aardappels, ook al kwamen die wel uit de streek. Geen pakjes, zakjes, blikken en potten. Alles puur en biologisch.
Ook supplementen en vitamines waren niet toegestaan.

Wel toegestaan, en uiteraard biologisch
Erwten, bonen, linzen, ook gefermenteerde sojaproducten zoals tofu en tempeh waren toegestaan
Veel volkoren granen: tarwe, gierst, rijst, boekweit
Groenten zoals witte kool, wortels, pastinaken, schorseneren, pompoen, meiknollen, prei, uien, veldsla en daarnaast verschillende soorten zeewier.
Zuurdesem volkorenbrood besmeerd met notensmeersels: met name walnoten en hazelnoten, ook gebakken uien werden op de boterham gegeten.

Welke groenten mochten niet? Engelse wikipedia: Nightshade vegetables, including tomatoes, peppers, potatoes, and eggplant; also, spinach, beets, and avocados, are not recommended. Dus geen tomaten, geen paprika, geen aardappels en aubergines, ook geen bieten, spinazie en avocado's.

De hoeveelheid groente per warme maaltijd was heel beperkt, hooguit 100 gram.

Geen toetjes, geen koffie, alleen kruidenthee en eikeltjeskoffie of zo iets.

Met andere woorden: zeer sober, maar je loopt het risico om tekorten aan bijvoorbeeld vitamine B12, calcium en ijzer te ontwikkelen.

Macrobiotische kookboeken die ik nog steeds bezit

Veganisme
Hoewel macrobiotische voeding, zoals wij dat aten, ook veganistisch was, heeft veganisme een ander uitgangspunt. Hier gaat het er om alle producten van dierlijke oorsprong te mijden. Dus geen vlees, vis, gevogelte, insecten, ei, kaas en andere zuivel, maar ook geen honing.
Hierbij kun je dus wel vleesvervangers eten, als er maar geen ei of kaas in zit. Want kaas en/of ei maken de producten wel vegetarisch, maar niet veganistisch.
Alle soorten groenten en fruit en peulvruchten zijn toegestaan en ook alle granen, noten en zaden.
Bij veganistische producten mag je meer voeding eten die fabrieksmatig geproduceerd is.
Verstandig is wel, om gezond te eten. De hele dag snoep eten of de hele dag fruit of groenten eten mag dan veganistisch zijn, maar dan krijg je onvoldoende voedingsstoffen binnen. Dus zorg dat je iedere dag voldoende voeding uit de schijf van vijf eet.
En vul je voeding aan met vitamine B12 en ijzer als je weinig vleesvervangers met ijzer en B12 eet.

Jumbo stopt met kiloknallers

Het doet mij plezier dat de Jumbo stopt met aanbiedingen op vers vlees.  Dat helpt om de vleesconsumptie terug te dringen. 
Hoe duurder het vlees (of in dit geval minder goedkoop), hoe minder er van gekocht wordt.
Minder vlees = minder dierenleed en het is beter voor het milieu. Waarom beter voor het milieu? Bij het houden van vee komen gassen vrij die bijdragen aan het broeikaseffect en klimaatverandering. De belangrijkste zijn kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). Herkauwers (zoals koeien en schapen) produceren methaan als ze voedsel verteren. Uit opgeslagen mest komen methaan en lachgas (N2O) vrij. Het gebruik van mest en kunstmest op het land leidt ook tot de uitstoot van lachgas. Zowel lachgas als methaan zijn veel sterkere broeikasgassen dan CO2. (bron: Milieu centraal)
Mooi dat Jumbo een start maakt, nu andere supermarktketens nog!

Ik eet al jaren vegetarisch met zo nu en dan wat vis en verder drink ik geen melk meer.
Er zijn vrij veel dagen per week dat ik 100% veganistisch eet.

Maar ik moet bekennen, aanbiedingen voor vlees vind ik op een of andere manier nog steeds aantrekkelijk. Een lekker karbonaadje voor weinig geld! Hmmm, lekker, vooral als hij al lekker gekruid is! Het vlees roept nog steeds naar mij: koop mij! Ik koop het niet, ik heb veel te veel filmpjes gezien van slachthuizen.

En toch voel ik een zekere mate van verleiding. 
Kun je nagaan hoe dat bij mensen is die wel (vrijwel) dagelijks vlees eten.
Die gaan bij een aanbieding van hun favoriete vleessoort voor de bijl en kopen dat goedkope vlees en dat snap ik ook wel!

Geen aanbieding, minder verleiding, want de aandacht wordt er minder op gevestigd. 

En kom maar door met meer aanbiedingen voor kwalitatief goede vleesvervangers (kwalitatief goed = voldoende eiwit, voldoende ijzer, weinig zout en wel smakelijk)

Tip! Vega(n) actieweek

In veel supermarkten kun je deze week plantaardige producten kopen met een flinke korting. Vleesvervangers, sojamelk, havermelk, plantaardige toetjes, plantaardige boter en vloeibare margarine, plantaardig beleg. Bij AH alles van eigen merk terra 3 voor de prijs van 2. En je kunt combineren. Je hoeft dus niet 3 pakjes tofu te kopen, of 3 pakjes vegan hamburgers om 1 verpakking gratis te krijgen. 

Bij Lidl zijn alle vleesvervangers, zowel vegan als vegetarisch (die bevatten wel kaas en/of ei) 99 cent per verpakking. Let op: Bij de Lidl moet je wel de gratis Lidl Plus app gebruiken en scannen, anders krijg je de korting niet. Dat scheelde in mijn geval voor 3 pakjes €4,40. Gelukkig kon ik ook achteraf nog de app-code scannen.
Dus wil je vaker of helemaal plantaardig eten, maak er dan een voordelig weekje van door met veel voordeel plantaardige voeding in te slaan. Zo kocht ik 9 pakken sojamelk, 3 dozen hoemoes en 6 pakken vleesvervangers.

Op de site van de NOS vond ik nog wat leuke cijfers over plantaardig eten:

"Een kwart van alle hoofdmaaltijden die vorig jaar werden gegeten was vegetarisch, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ruim 40 procent van de Nederlanders eet 1 à 2 keer per week vegetarisch."

"Hoe vaak mensen vegetarisch eten, hangt samen met de opleiding. Van de volwassenen met een universitaire opleiding eet 45 procent altijd of minstens drie keer per week een vegetarische maaltijd. Bij mensen met een hbo-achtergrond is dat 32 procent, en bij volwassenen met een mbo-opleiding of een middelbare schoolopleiding is dat 19 procent."

Mijn eetpatroon wisselt. Vroeger waren mijn broer en moeder vegetariër en at ik regelmatig met hen mee. Mijn broer is overigens nog steeds vegetariër. Als je mijn macrobiotische periode in de jaren 70 meetelt, en periodes dat mijn dochters vegetarisch aten, heb ik ook al een flink deel van mijn leven vegetarisch gegeten.
De laatste tijd eet ik wel regelmatig vis en eet ik verder zo veel mogelijk vegan, hoewel er soms verleidingen zijn die ik nog steeds moeilijk kan weerstaan.

Helemaal uitgegeten op sojakwark en -yoghurt!

Afgelopen woensdagavond at ik het laatste van de vanille sojakwark en ineens had ik er helemaal genoeg van! Het is duur (€2,59 per 400 gram) en ik vond het ineens totaal niet meer lekker. Ik vond tot dusver A-merken redelijk smakelijk. Huismerken vond ik al helemaal niet lekker en nu vind ik alle plantaardige kwark en yoghurt dus niet echt lekker. Misschien komt het door de zure smaak?
Weg met de zure smaak dan maar!
Dus heb ik besloten dat ik zelf pappen etc ga koken met sojamelk. Gewoon proberen of ik dat lekkerder vind.
Ik eet niet dagelijks een toetje, maar zo nu en dan vind ik het best lekker. Ik zit te denken aan custard en griesmeelvla.
Ooit vond ik zelfgemaakte pappen van custard en griesmeel en koemelk echt het lekkerste toetje dat ik kon bedenken, op ijs na.
Dus ga ik het proberen.
Heeft iemand ervaring en tips voor mij?

Heerlijke vis!

Ik ben dol op vis: haring, makreel, zalm, tonijn, sardien, ansjovis. Allemaal heel lekker en je ziet ook regelmatig vis aankopen op mijn boodschappenlijstje staan.
Alleen .... voor de visstand vind ik dat ik mijn visconsumptie beperkt moet houden.
Daarom koop ik ook regelmatig vis vervangers. Plantaardig gemaakte producten die naar vis smaken en daar soms ook echt wel op lijken.
Ik heb de plantaardige vissticks geprobeerd, maar die vind ik niet zo lekker. Ik vind overigens dierlijke vissticks ook niet geweldig smakelijk. Het gaat wel, niet echt vies, maar ook niet heel lekker en dat is met de plantaardige variant al net zo.

Maar zalm vind ik héérlijk, zowel de dierlijke als de plantaardige verse zalmmoten. Vorige week at ik de plantaardige zalm met noedels en groenten en een pittige sojasaus en lekker dat het was!
Om je vingers bij op te eten, vond ik! Dat ga ik beslist nog wel eens eten! De zalm is vrij duur, je betaalt €3,59 voor 2 zalmfilets. Omgerekend €17,95 per kilo. Altijd nog een stuk goedkoper dan de verse dierlijke zalmmoten, waarvoor je al snel rond de 30 euro per kilo voor betaalt.
Voor mij waren de plantaardige zalmmoten erg goedkoop. Ik kocht ze in de 2 = 1 aanbieding met ook nog 35% korting. Ik betaalde dus €5,83 per kilo. Ook met de 35% korting waren ze nog 1,5 week houdbaar. Dus heb ik ze ruim voor het verstrijken van de UHT datum gebakken.

Ik had het er met jongste dochter over dat ik die nepzalm zo heerlijk vind, bijna net zo lekker als echte zalm. Nou, ik kan jullie vertellen: smaken verschillen! Dochter had ze ook geprobeerd  en zij vond ze helemaal niet lekker, haar man en oudste zoon hadden ze wel OK gevonden, maar dochter vond het niks!

afbeelding van plantaardige zalm op de verpakking

Een goedkope en gezonde maaltijdsoep!

Kort geleden maakte ik een maaltijdsoep met gele spliterwten.
Erwten zijn heel eiwitrijk, onbereid zit er 22 gram eiwit per 100 gram product  in. Dat is dus bijna een kwart!
Daarnaast zijn ze goedkoop, ik kocht de erwten van het merk Valle del Sole voor €1,69 per 900 gram.  Ze zijn daarmee net iets goedkoper dan de groene spliterwten van hetzelfde merk. Daarvoor betaal je €1,75 per 900 gram. Spliterwten zijn zo ongeveer de goedkoopste soort peulvruchten die je kunt kopen.
Bijkomend voordeel, de kooktijd is in verhouding tot andere peulvruchten vrij kort.

Ik gebruikte voor 3 porties:
300 gram erwten (gewassen)
6 winterwortels in kleine stukjes
bouillonblokjes naar keuze (ik gebruikte groentebouillon met minder zout)
5 uien gesnipperd
een courgette in stukjes
een flinke trostomaat in stukjes
3 knoflooktenen geperst

Kook de erwten tesamen met de winterwortels in ruim water in 25 minuten gaar en laat lekker nog een tijdje nagaren. Je kunt hierbij ook een hooikist gebruiken.
Bak de uien en de courgette 10 minuten en doe er dan de tomaat bij, bak nog 5 minuten en doe er dan de knoflook bij en bak nog even door. Voeg de gebakken groenten toe aan het gekookte erwten mengsel en roer goed door.   

Maak op smaak met chilivlokken en eventueel peper.
Voeg wat heet water toe als de soep te dik is.

Ik vond het een heerlijk soepje!

Er is overigens wel één maar  ................ ik vind het koken van de gele spliterwten ongelooflijk stinken! Dat vind ik overigens ook van het koken van kikkererwten.
Ik heb mijn ramen flink tegen elkaar open gezet en de keuken urenlang gelucht zodat de stank weer verdween!

Vleesvervangers zijn nu goedkoper dan vlees!

Sinds kort zijn vleesvervangers goedkoper dan vlees. Dus is er nog een reden om geen vlees meer te eten als je op je uitgaven moet letten: het is gewoon voordeliger. Dat blijkt uit recent onderzoek in opdracht van ProVeg Nederland. De vleesindustrie krijgt enorme subsidies, als die afgebouwd worden en de kosten voor milieu en klimaat eerlijk gaan doorrekenen in de prijzen van vlees, dan worden de vleesvervangers verhoudingsgewijs nòg goedkoper. 

Dat is prachtig nieuws!
Daarbij komst dat bijna alle vleesvervangers al gezonder zijn dan vlees (ze hebben een betere Nutri-score en de verwachting is dat die Nutri-scores nog verbeterd gaan worden).

Dus nu is een goed moment om te stoppen met vlees en over te stappen op vleesvervangers. En bedenk ook: er zijn alternatieven voor vleesvervangers, zowel voor de warme maaltijd als voor je boterham.

En dan denk je misschien: al die vleesvervangers zijn gemaakt van soja.
Slecht voor het regenwoud etc etc.
Maar dan vergeet je één ding: Verreweg de meeste soja wordt gebruikt voor de (inefficiënte) productie van veevoer, en dus voor vlees. Voor vleesvervangers heb je relatief véél minder soja nodig. Als je echt minder soja wil consumeren, moet je juist stoppen met vlees, want vlees wordt geproduceerd met heel veel soja!

De Nationale week zonder vlees & zuivel

Van 7-15 maart is de Nationale week zonder vlees en zuivel
Je kunt je aanmelden op deze site (klik) maar ook zonder aanmelding kun je natuurlijk meedoen.
Wat heel leuk is van deze Nationale week zonder vlees en zuivel, is dat veel supermarkten voordelige aanbiedingen hebben: vleesvervangers en zuivelvervangers zijn nu voor sterk gereduceerde prijzen te koop!
Voor vleeseters hét moment om het eens zonder vlees te proberen.

Zelf vind ik de aanbieding van vleesvervangers bij Coop heel aantrekkelijk: 99 cent per verpakking! Sommige vleesvervangers zijn normaal wel 3x zo duur!

Bij de AH zijn alle A-merk vlees- en visvervangers 2e gratis en dat geldt ook voor alle gekoelde plantaardige alternatieven voor zuivel en kaas.

Ik zou zeggen: profiteer er van! Vega(n) producten zijn goed voor vermindering van de CO-2 uitstoot en voor dierenwelzijn. (Denk aan afgrijselijke slachthuizen waarin dieren levend gekookt worden)

Waarschijnlijk zijn er in deze week meer supermarkten die goede vega(n) aanbiedingen hebben. Ik heb daar niet gekeken, omdat er bij mij geen andere gewone supermarkt in de buurt is, dan Coop en AH. Er is wel een Lidl en een Aldi, maar dat zijn andere soorten supermarkten.

Heb jij nog tips voor andere supermarkten?

8-14 maart de nationale week zonder vlees

Er zijn vast en zeker mensen die dan meteen zeggen: ik wil een heel jaar zonder vlees en anderen die zeggen: zonder vlees? Ik begin er niet aan!
Behalve vissenvlees laat ik al weer heel lang alle vlees aan mij voorbijgaan. En ooit, in mijn macrobiotische tijd, tussen 1974 en 1979, at ik helemaal geen vlees, alleen peulvruchten en producten gemaakt van sojabonen: tofu en tempeh. Nadat ik niet meer macrobiotisch at ben ik regelmatig vegetarisch blijven eten.

Nationale week zonder vlees. In de komende week wordt vegetarische voeding volop onder de aandacht gebracht en kun je ook voordelig je slag slaan!
A-merk vleesvervangers en ook alle A-merk gekoelde plantaardige alternatieven voor kaas en zuivel zijn bij AH 2e gratis en Coop biedt Vivera vleesvervangers aan voor 99 cent per verpakking.
Die vleesvervangers zijn altijd porties voor 2 à 3 personen. Als je pakjes koopt voor 99 cent per stuk, ben je per maaltijd veel voordeliger uit dan dat je vlees of gevogelte of vis koopt!

Wat vind ik heel lekker van Vivera?
Kipschnitzel
Kipstukcjes
Spekcjes
Balletjes
Shoarma
Wokreepjes

Let op! Alles is vegetarisch, maar niet alles is veganistisch. Als je veganistische producten wilt kopen, let dan op het logo en vaak staat er heel duidelijk op dat het van PLANT(en) gemaakt is.

Ga jij deze week zonder vlees?

Een jaar geleden schreef ik voor het eerst over corona

En toen had ik geen flauw idee wat ons allemaal te wachten stond!
Ik dacht dat het allemaal wel mee zou vallen en dat het met een sisser af zou lopen. Zoiets als de Mexicaanse griep! Toen kreeg ik een extra griepprik en ging het leven gewoon weer door. Geen lockdown, geen mondkapjes, niets van dat alles. Van de Mexicaanse griep heb ik behalve dan de vaccinatie helemaal niets gemerkt.
Corona bleek iets heel anders te zijn! Het was voor mij onvoorstelbaar dat in de huidige tijd, vol met medische kennis en technologie, het zo ernstig zou uitpakken! Bij de Spaanse griep was het ook heel erg, maar toen stond de virologie nog in de kinderschoenen! Waar ik niet zo aan dacht, is alle stromen mensen die via verkeer en vervoer de verspreiding tegenwoordig wel heel gemakkelijk maken.
Het verloop van corona maakt mij wel bang voor volgende pandemieën. Er kan zo maar weer een nieuwe zoönose ontstaan, vanuit vogelgriep of varkensgriep of wat dan ook.
Volgens mijn jongste dochter, die in haar studie veel geleerd heeft over diervirussen, en er haar masterscriptie over gedaan heeft, is het onvermijdelijk dat er een nieuwe pandemie komt. En je hoeft het internet maar op te gaan om wetenschappers te vinden die hetzelfde verwachten.
Het kan een paar jaar of een paar decennia duren voordat er een nieuwe pandemie komt, maar als de mensheid zo intensief met dieren om blijft gaan als dat ze dat nu doet, dan komt die er zeker.

Mijn mening is dat we met ons allen af moeten van intensieve veehouderij. Het is veel te riskant en ook nog eens heel dieronvriendelijk. Weg er mee! Voordat er weer een virus komt als de Spaanse griep.
Dat was een erg geniepig virus dat vooral jonge mensen doodde. Die griep kostte 20 tot 100 miljoen levens wereldwijd, terwijl de wereldbevolking een stuk kleiner was dan nu.
Hoe kwam het dat er zo veel jonge mensen dood gingen? Dat kwam doordat oudere mensen antistoffen hadden tegen eerdere virussen die er wel wat op leken en daardoor gingen ze niet dood aan de Spaanse griep en voor de jonge mensen tussen 15 en 30 hielp dat niet, want die waren niet geïnfecteerd met een dergelijk, relatief onschuldig virus en dus hadden ze ook geen antistoffen aangemaakt.
Het was bij COVID-19 wel handig geweest als het bij ouderen zo gewerkt had dat het lichaam al antistoffen had aangemaakt op basis van de mildere coronavirussen die al lang overal circuleerden als verhoudheidsvirus, maar zo werkt dat blijkbaar bij Covid-19 niet.

Dus mensen, houd op met vlees en zuivel consumeren en word veganist, in ieder geval voor bijvoorbeeld 90%, dan krijgen zoönosen veel minder kans en behoren lockdowns misschien binnenkort wel voorgoed tot het verleden!

4 weken veggiechallenge, hoe ging het?

Vanaf begin januari deed ik mee aan de veggiechallenge. Mijn inzet was om minder kaas te eten en misschien minder vis. Het eten van kip, eieren, melk(producten) en vlees deed ik sowieso al niet meer. Ik at alleen nog wel wat kaas en vis, voor de rest at ik voordien ook al vrijwel veganistisch.

Wat is er veranderd in mijn eetpatroon in januari?

Kaas

Ik at echt minder kaas. Er zat alleen kaas in de focaccia en de houmous met pesto die ik kocht. Kant-en-klare bereidingen met een beetje kaas. Bij beide producten had ik niet door dat er kaas in zat toen ik ze kocht. Op de focaccia's stond paprika en olijf. Dan gaat er niet meteen een belletje rinkelen, maar als ik naar de ingrediëntenlijst kijk, dan staat daar 2,9% mozzarella en dat is toch echt wel kaas.
Kijk, je hebt ook focaccia mozzarella. Daar is het metéén duidelijk, bij de focaccia paprika olijf niet direct, je ziet die mozzarella ook niet zitten op het brood.
Dat er kaas zat in de houmous pesto had ik kunnen weten, er zit bijna altijd kaas in pesto, alleen in veganistische varianten zit dat niet. Niet goed opgelet dus!
Verder heb ik besloten geen roggebrood meer te eten. Roggebrood eet ik standaard met kaas, anders vind ik niets aan roggebrood.

En de vis?

1x in de week koop ik ongeveer 250 gram vis. Soms iets meer en soms iets minder. In de afgelopen 4 weken heb ik 3 x vis gekocht, waarvan ook vis in blik. Die conserven kan ik bewaren.
Ik eet de vis voornamelijk op brood, bij de lunch en soms als snack. Dat laatste ben ik van plan niet meer te doen, want dan eet ik al snel te veel, geen goed plan.

Eet ik nu voortaan geen kaas meer en minder vis?

Ik denk wel minder vis, maar aan het helemaal geen kaas meer eten ben ik nog niet helemaal toe!
En dan vraag je misschien: en veganistische kaas? Tot nu toe ben ik niet enthousiast over veganistische kazen. Ongetwijfeld komen er in de toekomst lekkere varianten op de markt, dan zie ik dan weer.

Wat heb ik gedaan met de recepten die ik tijdens de veggiechallenge per mail ontving? Eerlijk gezegd had ik totaal geen zin om veggie-recepten te maken en daarvoor het een en ander in huis te halen. Ik heb ze gelaten voor wat ze zijn.

Twee weken veggiechallenge

Er zijn al weer twee weken van de veggiechallenge voorbij!

Ik heb het mij de afgelopen week zeer gemakkelijk gemaakt door bijna uitsluitend warme maaltijden uit de vriezer te eten. Ik had nog een heleboel vriezermaaltijden liggen en als het ingevroren is, dan kan ik eigenlijk niet goed zien wat het is.
Deze verrassingsmaaltijden bestonden uit: 2x noedels met veel groenten en tofu (volledig vegan), 3x volkoren pasta + veel groenten + vegan gehaktballetjes, 2x zilvervlies rijst met natuurlijk veel groenten, zoete aardappels en kidneybonen.  Alles vegan. Ik hoefde het eten alleen maar een dag van te voren in de koelkast te leggen en 's avonds op te warmen. Wat tomaatjes, wat gesneden bosui en wat komkommer er bij en smullen maar! Het eten van de vriezermaaltijden heeft flink geholpen ruimte te scheppen in de vriezer en ik heb alle vleesvervangers gesorteerd op datum van aankoop en in 1 lade gelegd, zodat er weer overzicht is.

De lunch en het ontbijt waren wat lastiger en dan vooral het beleg, want de kaas was op. Ik kookte 2x als lunch havermout, met sojamelk appel, kaneel, kardemom en gebroken lijnzaad als en toen was ik er voorlopig wel weer klaar mee. Eigenlijk niet echt mijn favoriet, maar wel héél gezond en daarom maak ik het! En ik doe het ook omdat ik nog 2 pakken havermout op voorraad heb, in totaal 1 kg!
Verder at ik boterhammen met pindakaas en boterhammen met sandwichspread. Dat laatste is niet helemaal vegan, maar gecombineerd met plakjes tomaat en/of komkommer vind ik het wel heel lekker.
Niet vegan en ook niet vegetarisch: ik at ook boterhammen met gerookte haring. Ik at in totaal 2,5 gerookte haringen.

De score deze week aan niet-vegan gegeten voeding: haring en sandwichspread, voor de rest was alles vegan, ook de toetjes en de melk in de koffie.

Score niet (volledig) vegan gekocht voedsel: een pakje met 3 gerookte haringen, een klein pakje garnalen, 1x vleesvervanger die niet volledig vegan is. In de vleesvervanger, wokreepjes, zit een beetje kippenei-eiwit.

Het grootste verschil met voorgaande weken: geen kaas en die kaas die mis ik wel!

Hoe gaat het met de veggie challenge?

Ik zou vanaf januari zo veel mogelijk veganistisch gaan eten. Op nieuwjaarsdag had ik voor mijn doen  nogal wat dierlijke producten in huis. Dat kwam omdat ik die al gekocht had vóórdat ik besloot mee te doen aan de veggie challenge.
Wat lag er in mijn koelkast wat zeker niet houdbaar was tot na de challenge?

• 1 gerookte haring
• 200 gram cottage cheese
• ruim 200 gram 30+ kaas
• zo'n 40 gram Franse blauwschimmelkaas

Wat doe je daar dan mee?
Weggooien vind ik geen optie. Dus besloot ik die maar gewoon te consumeren en er ook zonder enig schuldgevoel van te genieten.

Ik heb in de afgelopen week alleen maar plantaardige producten bijgekocht en ik heb zover van toepassing (groenten en fruit hebben geen etiket) aandachtig de etiketten gelezen. Want vergis je niet, er zijn nogal wat producten die veganistisch lijken, maar dan stiekem toch wel melkbestanddelen of ei bevatten.

En wat gebeurt er als ik strikt veganistisch wil eten? Ik krijg visioen van gebakken zalm, plakken gebakken boterhamworst en klodders slagroom. Het lijkt alsof mijn brein opstandig wordt door de beperking die ik mijzelf opleg, ik word nogal recalcitrant als ik mijzelf strikt veganistisch wil laten zijn.
Heb ik toegegeven aan het kopen van dierlijke producten?
Nee, dat niet! Nog niet tenminste, ik had ook nog het een en ander in huis, maar ik concludeer wel dat ik minder streng voor mijzelf zou moeten zijn. 
Op zich is niet helemaal veganistisch ook goed genoeg. 90% van de weekdagen veganistisch en zo nu en dan wat vis en heel soms een beetje kaas is ook prima!

Hoe kun je een nieuwe pandemie zoals de huidige voorkomen?

Covid-19 is ontstaan uit dieren, daar is de wetenschap het over eens. Doordat die dieren massaal dichtbij mensen zijn, kon deze ziekte overspringen op mensen. Dat is een kwestie van kansen. Hoe meer industrieel gehouden dieren en hoe meer dieren op markten, hoe groter de kans dat het fout gaat.
De oplossing is tegelijkertijd simpel en ingewikkeld (voor vleeseters): massaal stoppen met het industrieel fokken en het eten van deze dieren. Als iedereen veganist wordt, is het hele probleem binnen de kortste keren opgelost!

Dit lees ik op Wikipedia:

"Toename risico op pandemieën in de 21e eeuw

Volgens viroloog Marion Koopmans (Erasmus MC) loopt de wereld steeds meer risico dat er pandemieën ontstaan.^[1] Vanwege de volgende ontwikkelingen kunnen virussen zich namelijk gemakkelijker en beter verspreiden:

• bevolkingsgroei en verstedelijking en het ontstaan van veel megasteden
• toename voedselproductie en veehouderij
• wereldwijd reizen en handelen
• de vergrijzing
• veranderingen in klimaat en ecosystemen."
  

Nieuwe virussen die pandemieën veroorzaken zijn steeds afkomstig van dieren, dat gold voor de Spaanse Griep in 1918-1920 ( 20 tot 100 miljoen doden), de Aziatische griep in 1957 (met een miljoen doden), de Hongkonggriep in 1968 (700.000 doden) en de Mexicaanse griep (van 11 juni 2009 tot augustus 2010) met ten minste 13.763 doden . Ook het SARS virus in 2002, dat uiteindelijk gelukkig geen pandemie werd, was afkomstig uit dieren.

Het is niet zo zeer de vraag of het binnenkort weer fout gaat, maar wanneer het in de toekomst fout gaat.

Volgens jongste dochter, met een master biologie en afgestudeerd op een diervirus, zijn met name in Nederland de enorme kippenstallen tikkende tijdbommen.
Al met al is het stoppen met het eten van vlees of in ieder geval flink minderen een goede oplossing om nieuwe pandemieën te voorkomen. Want die komen er zonder enige twijfel als we zo doorgaan.

Eigenlijk snap ik helemaal niet dat er over de oorzaak van de pandemie, de vleesindustrie, niet méér in de media geschreven wordt.
Is de pro-vlees lobby zo sterk?

Doe mee aan de veggiechallenge en eet 30 dagen minder vlees!

In januari start ProVeg de veggiechallenge. Je kunt je gratis inschrijven en dan krijg je dagelijks gratis recepten en veel verhalen van mensen die de veggiechallenge gedaan hebben of helemaal veganistisch eten.
Bijvoorbeeld ambassadeur Chiel Beelen: "Radio-dj en podcasthost Giel Beelen is een van de ambassadeurs van de Veggie Challenge. Hij eet zelf voor zo’n 80 à 90 procent plantaardig en staat bewust in het leven. ‘Ik wil mensen inspireren om dat ook te doen.’

Hoe begin je met meer vega?
Is de eerste stap richting meer plantaardig eten nog lastig en zit je met vragen?

• Hoe eet ik elke dag gevarieerd zonder vlees?

• Is plantaardig koken niet hartstikke moeilijk?

• Hoe zorg ik ervoor dat ik gezond blijf en geen tekorten krijg?
  
  Je kunt kiezen uit verschillende uitdagingen:
  

  • Probeer veganistisch
  • Probeer vegetarisch
  • Probeer minder vlees

  
  Je kunt gebruik maken van een persoonlijke coach en je kunt via Instagram voedingsvragen stellen aan een diëtist.
  
  Door minder vlees te eten, maak jij een verschil in de wereld. Maar hoeveel verschil dan? Dagelijks laat ProVeg je zien hoeveel CO2, water, land en dieren jij spaart door vega te eten.

  Er hebben zich al bijna 300.000 deelnemers aangemeld. 
  Ik heb me ook aangemeld, ik ga ook meedoen. Het lijkt me fijn om nieuwe recepten te krijgen en daardoor gestimuleerd te worden.
  
  Doe je ook mee?
  

Oplossingen voor extra eiwit!

Volgens de Eetmeter van het Voedingscentrum krijg ik gemiddeld te weinig eiwit binnen. Het advies is 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht. Ik ben nogal zwaar, dus dat betekent dat ik veel eiwitten zou moeten eten. Oudste dochter berekent dat anders, die kijkt naar haar streefgewicht (= BMI=25) en rekent op basis daarvan de hoeveelheid eiwit. Als ik dat zou doen, zou ik iets onder de norm zitten, maar niet veel. Ik heb nogal wat kilo's extra, daarom zit ik flink onder de 0,8 gram per kilogram lichaamsgewicht.
Dat is zeker gezien de komende operaties en herstel daarvan, niet slim!
Ik kies er voor om weinig dierlijke eiwitten te eten, ik eet wel wat vis en wat zuivel en kaas. 

Wat eet en drink ik nu aan eiwithoudende producten?
Sojamelk (3%)
Sojayoghurt (4,5%)
Tempeh (12%)
Tofu (12%)
Vleesvervangers (rond 10%)
Peulvruchten zoals kikkererwten, linzen, bonen (rond 7,5%)
Noten en pinda's, ook in de vorm van pindakaas met 100% pinda's (8-30%)
Pitten, zoals pompoenpitten (24,5%)
Kwark, mager (10,5%)
Kaas, volvet (26%)
Vis (ca 20%)
Brood  (12%)
Ik heb overigens ontdekt dat in heel veel voeding een beetje eiwit zit, bijvoorbeeld in sla, wortel, tomaat, aubergine, oploskoffie, banaan, maar het zijn minieme hoeveelheden, dat tikt niet echt aan.
Ter vergelijking het eiwitgehalte in vlees en zuivel: in magere kip zit 30,5% eiwit en in een hamburger 22,5%, in halfvolle melk zit 3,5%

Wat wil ik veranderen?
Ik ga in plaats van noten een proteïne powermix toevoegen aan mijn dagelijkse ontbijt met sojayoghurt of kwark. Daarin zitten relatief vetarme noten en gedroogde geroosterde sojabonen. Het eiwitgehalte is 28,2%. Los daarvan wil ik dagelijks wat geroosterde sojabonen eten. Die hebben een eiwitpercentage van 46,5%.
Daarnaast wil ik in plaats van volvette kaas overstappen op de wat magerder soorten, zoals 35% kaas. Daar zitten relatief meer eiwitten in en minder verzadigde vetten.

Update om 14:30 uur:  ik ben er inmiddels achter dat ik als oudere meer dan 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht nodig heb. Ik moet uitgaan van 1 tot 1,2 gram!
Dus ga ik eiwitpoeder op basis van erwten gebruiken, hierin zit 80% eiwit.