Op 9 mei schreef ik een blogje over dat ik even stopte en ook niet wist waar ik over moest schrijven. Ik was druk met de laatste levensfase en het overlijden van mijn vroegere levensgezel en mijn hoofd stond niet echt naar blogjes schrijven. Het bloed kroop al snel waar het niet gaan kon en er kwam toch weer dagelijks een blogje.
Één van de suggesties op 9 mei was: "Wat me opvalt is, dat je vrij "modern" eet. Wat aten jouw ouders of grootouders vroeger?"
Het antwoord is dat mijn ouders en grootouders heel traditioneel aten, maar soms wel met dieetaanpassingen.
Mijn grootouders aan vaders zijde, woonden in Leeuwarden, dus niet op het platteland, ze aten:
Warme maaltijd: aardappels, vlees en groente en dagelijks een toetje. Het vlees was meestal varkensvlees, vaak gehaktballen, maar ook wel blinde vinken, braadworst of rookworst of spek. Bescheiden porties en veel vette jus. Grote hoeveelheden aardappelen en kleine porties groenten. Deels waren die groenten uit eigen tuin: andijvie, sla, worteltjes, snijbonen en sperziebonen.
De 8 kippen van mijn opa legden niet zo veel eieren, met zijn achten legden die kippen hooguit 2 eieren per dag.
Soms aten ze kip, als mijn opa één van zijn 8 kippen geslacht had, wanneer de kip te oud was. Dat was een oude, taaie kip, die lang moest stoven op een petroleumstel.
Ook was er vaak zoetwatervis, die ving mijn opa in grote hoeveelheden. Hij maakte ze zelf klaar in de bijkeuken.
Het toetje bestond altijd uit zelf gekookte gele vla.
Ik heb deze grootouders nooit fruit zien eten.
Ontbijt en avondmaaltijd bestond uit brood en roggebrood, besmeerd met margarine, en belegd met kaas of ei of iets zoets. Mijn opa werkte bij de zuivelfabriek en daar kon hij heel goedkoop 2e keus kaas kopen. Boter was niet te koop in de personeelswinkel, of in ieder geval kochten mijn vader en mijn opa daar nooit boter.
Mijn grootouders aan moeders zijde woonden ook in Leeuwarden. Ze aten vergelijkbaar aan de ouders van mijn vader. Ze hadden geen groentetuin en ook geen kippen. Wel hadden ze een stoofperenboom in hun tuin, die een rijke oogst gaf en waar wij ook peren van kregen. De groenten kwamen van de groenteman die aan de deur zijn groenten en aardappels verkocht en kip aten ze nooit. Wel magere witte vis, op vrijdag, omdat dan de viskar langs kwam. In de wijk waar zij woonden, stond een grote katholieke kerk en veel katholieken in de wijk aten op vrijdag vis. Mijn grootouders waren niet katholiek en gingen ook niet naar de kerk, maar ze maakten gebruik van het aanbod dat er was.
Mijn grootvader was op dieet. Hij had diabetes type 2 en alle eten werd afgewogen op een weegschaaltje. Daardoor waren de hoeveelheden bij deze grootouders veel kleiner dan bij de ouders van mijn vader.
Deze grootouders aten wel fruit: de stoofperen uit hun tuin en ook rode bessen en appels.
Eten bij mijn ouders werd vooral bepaald door het gegeven, dat ik vanaf dat ik een dreumes was, te dik was. Ook mijn vader had overgewicht en daarom waren we allemaal op dieet.
Veel groenten, weinig aardappels, mager vlees, magere jus, weinig brood, schraapjes margarine, mager beleg en heel beperkt zoet beleg. Soms bruine bonen, maar ik kan me niet herinneren wat we daar bij aten. Nooit vis bij de warme maaltijd, want mijn moeder die hield daar niet van.
Wel soms vis op brood: gerookte makreel. En als er kermis was, dan kocht mijn vader gebakken hom en kuit en paling!
Alleen op zondag een toetje in de vorm van gele custardvla. Wel aten we in de herfst en winter de stoofperen van mijn grootouders, ook als toetje, mijn moeder kookte ze niet met suiker, maar met zoetstof om de hoeveelheid suikers beperkt te houden.
Ook wij woonden in de stad en we hadden geen groentetuin, geen
fruitbomen of -struiken en geen kippen. Wel duiven overigens, maar die
waren niet bestemd voor de eettafel.
Ergens eind jaren 60 volgde een omslag, ook in mijn eetpatroon. Mijn broer werd vegetariër en daardoor werden de eetgewoonten anders. Dat kwam ook door de landelijke ontwikkelingen op het gebied van de internationale keuken. Het werd gewoon om bijvoorbeeld pasta te eten of pittige rijstgerechten. Ook kwam er een verscheidenheid aan groenten bij: paprika's, courgettes, aubergines, broccoli en nog veel meer. Mijn moeder kookte 2 soorten eten, mijn broer en moeder aten vegetarisch en mijn vader en ik aten vlees. Ik weet eigenlijk niet wat voor vleesvervanger mijn moeder en broer aten. Het is wonderlijk hoe die herinnering in de loop van die 50 jaar verdwijnt. Ik was toen niet zo op het eten van anderen gericht. Ik ontwikkelde indertijd een eetstoornis en achteraf gezien was ik nogal anorectisch bezig. Ik had een BMI van 17,8.
Het ondergewicht was niet extreem en dat is het ook nooit geworden. Vanaf de tijd dat ik uit huis ging, werd ik geleidelijk aan weer wat zwaarder.
Het eten in de periode nadat ik uit huis ging bewaar ik tot een volgende keer!
PS Een leuk detail dat ik nog vergat te melden: de warme maaltijd werd gegeten uit diepe borden. Zowel bij mijn ouders als bij mijn grootouders was dat de gewoonte en ook mijn schoonouders deden dat. Als er vla was als toetje, dan werd dat in datzelfde bord geschept. Dus geen schaaltjes of zo, maar bovenop de resten van de warme maaltijd. Ik zorgde er altijd voor dat ik mijn bord goed schoon maakte voordat het toetje opgeschept werd. Ik deed dat in huiselijke kring door middel van mijn tong en dat was heel normaal in ons gezin😂
Mijn schoonouders aten overigens wel toetjes uit een schaaltje.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)