donderdag 2 februari 2023

Les 6. Kook met basisproducten en maak alles zelf.

Welkom bij de 6e gratis les!

Kook met basisproducten en maak alles zelf.

Wat zijn dat dan, die basisproducten?
Brood, melk,
Aardappelen, gedroogde pasta, rijst, bulgur, etc. (volkoren) meel.
Gedroogde peulvruchten, tofu, vis
Vers fruit, maar dan niet ingevlogen uit verre landen: appels, sinaasappels, peren, mandarijnen etc.
Verse groenten en diepvriesgroenten. Ook hier liever geen groenten die van buiten Europa komen, want die kosten door het vervoer veel. Niet alleen geld, maar het vervoer is ook vervuilend.
Het leuke van duurzame groenten en fruit is, dat het ook vaak het goedkoopst is. Dat komt doordat er voor het telen en vervoer weinig dure energie (gas, stroom, benzine) nodig is

Zelf kruiden, marineren, snijden, hakken, schillen en snipperen
Het aanbod van panklare voorgesneden, geschilde en gesnipperde groenten en aardappelen is enorm. Zelfs fruit wordt in kant-en-klare porties aangeboden. Het kan allemaal zo op je bord, of in de pan.
Als je dat allemaal zelf doet, bespaar je veel geld. Maak er dus een gewoonte van om te kiezen voor groenten, aardappelen en fruit waar je zelf nog van alles aan moet doen!
Het verschil in prijs kan enorm zijn, vaak is kant en klaar meer dan in prijs verdubbeld.
En wat te denken van een bakje fruit voor een prijs van omgerekend ongeveer 10 euro per kilo! Het geeft veel verpakkingsrommel en is absurd duur. Gewoon niet doen!

Recepten met basisproducten.
Er zijn op het internet veel sites te vinden met maaltijden die ongeveer 2 euro per persoon kosten. Het is wel even zoeken misschien, maar ze zijn er wel.
Kijk bijvoorbeeld eens bij de Allerhande recepten: https://www.ah.nl/allerhande/recepten/goedkoop-gezond-eten
Of bij keukenliefde: https://www.keukenliefde.nl/category/menu/hoofdgerecht/budget/
Of bij budgetrecepten van het Voedingscentrum: https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezonde-recepten/budgetrecepten.aspx
Of bij de Jumbo: https://www.jumbo.com/blog/5x-budgetrecepten
Op mijn blog vind je ook recepten, klik daarvoor hier: https://zuinigaan.blogspot.com/p/zuinige-recepten.html

Kun je niet koken?
Het loont echt om te leren koken. Je bespaart er honderden euro's mee! Je hoeft niet meer te laten bezorgen, of (naar mijn mening) tamelijk smakeloze kant-en-klaar gerechten uit de winkel te kopen, maar maakt zelf in een handomdraai de heerlijkste gerechten en hapjes.
Als je helemaal niet gewend bent om te koken, is het een aanrader om kooklessen te nemen of een basiskookboek te kopen en dat te gebruiken bij het vergroten van je kookvaardigheden. Kooklessen kosten geld, een 2e hands kookboek kost vrijwel niets. In de kringloop of elders tweedehands zijn mooie kookboeken te koop die een goede steun kunnen zijn bij het koken.
Ik heb ook koken geleerd uit een kookboek, niet van mijn moeder, die wilde alles altijd zelf doen, en bovendien was ze een slechte kookster. Ze liet alles altijd aanbranden en regelmatig was voedsel niet gaar.
Dus heb ik vanaf mijn 21e mezelf leren koken met recepten uit een basiskookboek. Ik kocht het boek met een boekenbon die ik voor mijn verjaardag gekregen had.
En tegenwoordig kun je ook koken leren met internet recepten. Goed lezen wat er staat en het recept volgen is het devies. 

Mijn eigen meestgebruikte kookboeken, de linker uit 1984 en de rechter uit 1974. Mijn beide dochters hebben tegenwoordig ook een exemplaar van het oudste kookboek.

Volgende les:
7: Koop alleen groenten en fruit van het seizoen

37 opmerkingen:

  1. wat voor mij werkt is :
    ik kook op zaterdag 2 maaltijden maar dan gelijk voor 3 a 4 x. en dat elke week zo heb ik genoeg in de vriezer en smorgens als ik naar mijn werk ga haal ik er iets uit. verder kook ik ook aardappels , rijst en pasta op zaterdag voor de hele week. (rijst altijd per pak en de rest in de vriezer) als ik dan thuis kom van mijn werk hoef ik het alleen op te warmen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Toen ik nog werkte haalde ik op werkdagen ook 's ochtends een reeds eerder klaargemaakte portie eten uit de vriezer. Ik was namelijk,als ik om 6 uur 's avonds thuis kwam, veel te moe om te koken.

      Verwijderen
  2. Vaak vind ik versgesneden groente ook smaakvoller. Bv andijvie voor de stamppot. De voorgesneden andijvie heeft naar mijn mening minder smaak.
    Ik haal ook geregeld recepten uit de magazines van de supermarkt.
    Groet, G

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Voorgesneden andijvie voor stamppot is zo ongeveer de enige voorgesneden groente die ik wel eens koop. Voorwaarde is wel dat het vers gesneden is en niet al een of twee dagen in het koelvak ligt. Ook al is de houdbaarheidsdatum nog niet verstreken; er zit dan altijd een beetje zurig luchtje aan en ik geef meteen toe; een beetje azijn is smaakverhogend in dat gerecht, maar de hoeveelheid bepaal ik liever zelf en laat het niet aan de natuur over.

      Verwijderen
    2. Vergeet de boerenkool niet! Het is een heel karwei om die schoon te maken.

      Verwijderen
  3. Nog een tip, de site Bijstandsgerechten. Veel inspiratie voor betaalbaar eten. Er is ook een kookboek van.
    Groet, G

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik was graag bij mijn oma in de keuken als ze aan het koken en bakken was, daar is mijn liefde wel ontstaan. En ik heb na de ULO nog een jaar op een Huishoudschool gezeten daar kreeg je natuurlijk ook kookles, toen verbaasde ik me me al hoe sommigen echt geen idee hadden wat koken was en ik heb het nu over 1966.
    Ik koop zelden voorgesneden, ook in de heel drukke tijd na scheiding meer dan full-time werken vond ik het wel ontspannend om een beetje bezig te zijn in de keuken na een lange dag.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat leuk om je kookboeken op foto te zien, het recher kookboek uit 1974 heb ik ook, tweedehands gekocht toen ik op kamers ging.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb dat kookboek heel veel gebruikt!

      Verwijderen
    2. Ik heb dit kookboek ook, mijn tweede, de eerste viel bijna uitelkaar. Ik kijk er in voor verhoudingen en kooktijd, dat soort dingen. Die heb ik van mijn dochter, die heeft heel veel kookboeken. Geartsje

      Verwijderen
    3. Mijn 1e kookboek, nodig in 1 jaar vormingsklas na ULO. 1961-62 Lidy

      Verwijderen
  6. Helemaal waar. Scheelt veel geld als je alles zelf maakt. Een tip is ook om allerlei kruiden en specerijen in huis te hebben.Dat maakt koken een stuk leuker.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik haal ze bij de toko of een ander zaakje van Turks /Pakistaanse mensen. Twee euro voor een ons . Wat bij de super markt vaak bijna drie euro voor 40 gram ofzo is. De basis van de meeste kruiden mix saus zakjes is vaak koriander , nootmuskaat , foelie en loas .Zo maak ik een potje met mijn eigen “ hamburger” mix. Restje rijst en bonen gaan in de vriezer. Later flink havermout en knoflook en een lepel psyllium voor het binden er door. De heerlijkste vega dingen maak ik er mee. Veel goedkoper en veel minder vet en zout en suiker . Als ik geen zin heb in geknoei om ze te vormen en in model te houden gebruik ik de poffertjes pan. Ook lekker op brood met wat rauwe groente er bij. Om falafel balletjes te maken koop ik wel eens een potje kikker erwten . Dan gaat er veel komijn door.

      Verwijderen
  7. Een aantal kleine toevoegingen, als ik zo vrij mag zijn.
    Soms loont het wel degelijk (los van de verpakking) om voorgesneden groente te kopen. Zo kosten bijvoorbeeld broccoliroosjes (450g) 1.25 EUR uit de vriezer, terwijl actueel een hele broccoli 1.79 kost (500g).
    Soms zijn ook de portiegroottes toereikender voor met name kleinere gezinnen. Voor ons werken die broccoliroosjes niet: wij koken een kilo broccoli :-).

    Verder: bepaal bij het boodschappen doen HOE je het gaat bereiden. Gerechten klaargemaakt in de oven kosten véél meer energie dan koken in de pan. Tenzij je dingen kunt bundelen in de oven (bijvoorbeeld vis & aardappels in de oven).
    Vergeet ook het kookwater niet: dit is prima om een koekenpan met vet mee uit te spoelen. Beetje zeep in de koekenpan & kookwater er overheen. Scheelt warm water pakken van de CV-ketel en je hebt het warme water uit de pan goed benut.
    Dat scheelt je niets in de boodschappen, maar wél in het energieverbruik.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik maak vaak en graag baketray’s. ( Als in: alles door elkaar op een bakplaat en ongeveer een half uur in de oven zetten) Makkelijk en heel erg lekker. Kost dat nu meer of minder energie dan alles apart, maar korter, in een pan klaarmaken?

      Verwijderen
    2. Kokend water van geblanceerde groente, of gekookte eieren giet ik in een thermoskan en s avonds in de kruik momenteel

      Verwijderen
    3. Als je oven 10 minuten nodig heeft om op vol vermogen warm te worden, en vervolgens een half uur aan te staan, dan heb je het al snel over 2kwh. In een baketray die 3 pannen uitspaart is nog wel gunstig. Als het maar 1 of 2 pannen scheelt...
      (sommige gerechten zijn natuurlijk wel lekkerder uit de oven)

      Als je een oven hebt van zeg 90cm breed (een joekel dus) die matig is geïsoleerd (zoals de oudere ovens van Smeg als vrijstaande fornuizen), dan heb je een lekker warm huis en lekker eten.

      Verwijderen
    4. Voorverwarmen doe ik eigenlijk nooit. Het is een heteluchtoven, die hoeft ook minder heet te worden

      Verwijderen
    5. @Geldsnor: je hebt een goed punt met je opmerking over kook- en oventijden. Ook dat is zeker van belang als je wilt bezuinigen. Je kunt beter geen gerechten uren in een oven hebben staan.
      Vooral een oude elektrische oven neemt veel stroom. Ik heb sinds kort een nieuwe. Die is beter geïsoleerd en dat scheelt een stuk in stroom!

      Verwijderen
    6. Een zelfgemaakte hooimadam van een mand of kist met beklede stukken oud dekbed of deken of repen isolatie wol er in scheelt twee derde van de kooktijd.

      Verwijderen
    7. Ik maak ook geregeld traybake, meestal voor 2 dagen en warm het de volgende dag in een pan op.

      Verwijderen
    8. Linzen en volkoren rijst 's morgens in water zetten, later aan de kook brengen badhanddoek erover vuur uit (op keramisch kookplaat die blijft nog even warm) en een half uur later is alles gaar.

      Verwijderen
    9. ik snij mijn aardappelen in schijfjes, even laten koken en daarna het gas uit.
      De aardappelen worden vervolgens gaar in het hete water.
      Werkt perfect!

      Verwijderen
  8. Ik zorg ervoor dat ik altijd prei ui en wortel in huis heb. Prei koop ik bij de Lidl altijd drie voor een euro, de uien krijg ik van iemand en de wortels koop ik per 10 kilo voor 2 euro. (Paardenvoer, maar een buts of stuk eraf maakt me niet uit) hier kan ik heel veel verschillende kanten mee op. Soep, hutspot, preischotel, door de pasta, hachee, geb uitje op brood.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die heb ik ook altijd liggen als basis! Meestal ook wel wat andere basisproducten (aardappels, knoflook, seizoensgroente of fruit). Als mensen zomaar langkomen kunnen ze altijd meeeten.

      Verwijderen
  9. Wat een goed deel van de serie weer! Ook een aanvulling: ik heb veel mensen aan het koken gekregen via de boeken van Koken met Karin. Die zijn voor jongere mensen misschien net wat toegankelijker dan jouw (mooie!) boeken. Karin geeft ook tips voor restjes, waar de oudere generatie niet eens aan denkt, zo vanzelfsprekend is het.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En Karin, Ik neem aan dat je Karin Luiten bedoelt, is ook een welhaast onvermoeibaar strijder tegen de zakjes en pakjes en geeft ook nog eens gemakkelijke recepten zonder al te veel poespas.

      Verwijderen
    2. Dat zijn fijne recepten inderdaad!

      Verwijderen
  10. Met basisprodukten in huis maak je ook makkelijk pannenkoeken of bijvoorbeeld kaassaus. Nergens voor nodig om een pannenkoekenmix of sausmix te kopen.
    Groet, Greetje54

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik heb niet vaak voorgesneden groenten gebruikt. Vond dat enorm zonde van mijn geld. Daarbij scheelt het nogal wat verpakkingsmateriaal! Af en toe kocht ik wel eens een zakje afgeprijsde soepgroenten, maar dat was het dan ook. Wat hierboven ook werd vermeld, zelf snijden geeft wel echt het lekkerste resultaat.
    Nu woon ik ergens waar voorgesneden en kant en klaar eten sowieso niet echt verkrijgbaar is. Iedereen snijdt en kookt hier gewoon zelf, ook mensen die fulltime werken, daar maken ze gewoon tijd voor. Ik vind het best jammer dat al dat gemaksvoedsel zo genormaliseerd is in West Europa, maar ik vermoed dat het ook wel een beetje de cultuur is waarbij men niet zoveel aandacht schenkt aan het bereiden van voedsel. Alles moet zo snel mogelijk en als dat afdoet aan de kwaliteit van de maaltijd, dan zij dat zo. (Even wat generaliserend hoor, er zijn natuurlijk ook genoeg mensen die wel meer aandacht schenken aan het bereiden van voedsel.)

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Het linkse kookboek van Blue band heb ik zelf ook ooit gehad. Ik herinner me dat je kon sparen voor de Blue band kookboeken. Miss een kleine bijbetaling. Dat weet ik niet meer. Woonde toen nog thuis als tiener/jong volwassene Heb de hele serie gespaard. Waren er een stuk of 8 dacht ik. Ze hebben na mijn trouwen jaren meer voor de sier gestaan. Vond ze niet zo prettig in gebruik. En ik heb het geluk met een man die heel graag kookt en veel zelf recepten verzint. Miss nog een leuke tip. Voor wie de mogelijkheden heeft een moestuintje levert ook wat op. Moestuinieren kan ook in het klein in bijv een aantal bakken of emmers. Leuk deel van de cursus weer. Maar ook veel herkenbaar. Groetjes Louise

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je kon die kookboeken van het margarinemerk inderdaad met zegeltjes bij elkaar sparen. Ik heb er ook een hele serie. Ik kan me eerlijk gezegd niet meer herinneren of je moest bijbetalen.

      Verwijderen
  13. Ik koop wel eens voorgesneden groente zoals andijvie koolraap, hutspot, boerenkool
    Zelf snijden doe ik sperziebonen, snijbonen, broccoli, bloemkool, prei, witlof, courgette.
    Haal vaak de aanbiedingen bij Dirk.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ik dacht bij dit onderwerp meteen aan 'Great Depression Cooking by Clara'. Dat is een Amerikaanse vrouw die recepten deelt uit de tijd van voor de 2e wereldoorlog. Er is een site, een boek en talloze filmpjes op youtube die door haar kleinzoon gemaakt zijn. Leuk om eens te bekijken en om inspiratie op te doen. Groetjes, Anne-Marie

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wij eten volgens goede oude Amsterdamse traditie brood op zaterdag.
    Met een gebakken ei, kaas, tomaat en zuur, of een gevulde bonen of aardappelsoep met restjes groente of pasta. Goedkoop en lekker.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Hi Aaf, leuke tips. Wij koken ook bijna alleen met verse groenten uit het seizoen die we zelf snijden. Verder zit bij ons in de basis producten toch nog wel frito of tomatensaus altijd makkelijk om samen met verse kruiden en groenten een lekkere pastasaus of lasagne van te maken. Daarnaast zijn die blikjes of pakjes vaak ook een stuk voordeliger dan verse tomaten kopen en daar dan saus van maken. En bouillon(blokjes) hebben we ook standaard in huis om snel met verse groenten een voedzaam en lekker soepje in elkaar te zetten.

    Grappig die foto van die kookboeken, die linker had mijn moeder ook altijd in de kast staan. Ik ben meer van de digitale generatie dus toen ik op kamers ging en ik wilde eens wat nieuws leren/proberen zocht ik gewoon online een recept. Desondanks hebben we nu in huis toch behoorlijk wat kookboeken, maar die worden hooguit voor de feestdagen een keer uit de kast gehaald.

    Ik heb gelukkig ook een partner die graag kookt en goed kan koken dus ook als we beide moeten werken bereiden we toch altijd 's avonds een gezonde en verse maaltijd.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.