zaterdag 22 november 2014

Een huis kopen in de vorige eeuw

Mijn grootouders (geboren tussen 1896 en 1899) waren van zeer eenvoudige komaf. Hun ouders waren respectievelijk koemelker, schoenmaker, kuiper en huisschilder en alle overgrootmoeders waren dienstmeisje. Mijn grootvaders waren ambachtslieden en mijn grootmoeders waren beide na hun lagere school dienstmeisje geworden, met dat werk stopten de grootmoeders toen ze getrouwd waren. Beide grootvaders hadden geen eigen bedrijf en waren in loondienst. De ene was timmerman en de andere meubelmaker. En toch hebben beide grootvaders nog voor hun 30e een koophuis met drie slaapkamers gekocht. Nou ja, gekocht, de meubelmaker deed dat wel en de andere bouwde zelf zijn huis. De grootvader die timmerman was, bouwde met zijn broer die metselaar was in zijn vrije tijd zelf 2 huizen, voor ieder één, gewoon naar eigen ontwerp.
Ik heb me nooit afgevraagd hoe ze het deden, dat kopen van een huis. Toen ik een kind was, was het heel vanzelfsprekend dat mijn grootouders een eigen huis hadden. En nu is het veel te laat om te vragen hoe dat in zijn werk ging. Mijn grootouders overleden tussen 1967 en 1988 en mijn ouders waren kleuters toen deze koophuizen aangeschaft werden. Het zou me niet verbazen dat mijn ouders in feite ook niet wisten hoe mijn grootouders dat geflikt hebben.
huis timmerman-opa

Wat ik me afvraag nu ik zelf een koophuis heb:
Hoe bekostigden ze de aankoop van hun woning, hadden ze een hypotheek, hadden ze veel spaargeld?
Was het in die tijd überhaupt mogelijk om een hypotheek te krijgen en hoe was dat dan geregeld.
Kort na de aankoop van de woningen van mijn grootouders kwam de enorme economische crisis van de jaren 30. De grote depressie waarbij in Nederland op een gegeven moment 11.9% van de beroepsbevolking werkloos was en er nauwelijks uitkeringen bestonden. (Vergelijking: in september 2014 was de werkloosheid in Nederland 6.5%)
De grootvader die timmerman was, werkte voor een aannemer in de bouw en door de economische crisis werd er weinig gebouwd, dus was mijn opa nog al eens werkloos.
Ik weet dat er armoede geleden werd en dat mijn moeder klompen droeg van de bedeling en kleding gemaakt van afleggertjes van tantes, maar hoe ze het gered hebben?
Er waren indertijd nog nauwelijks woningbouwcorporaties die met overheidssteun woningwetwoningen bouwden en van huursubsidie of huurtoeslag was ook nog geen sprake. Misschien was kopen of zelf bouwen de verstandigste keuze als je in een goed huis wilde wonen. Lees hier over de woningcorporaties in het begin van de 20e eeuw.

Mijn eigen ouders kochten in 1956 ook een huis, met hypotheek, dat weet ik wel. En ik weet ook dat ze de hypotheeklasten nauwelijks op konden brengen. Daarom hadden we geen TV, geen wasmachine, geen auto, geen wc en geen douche (lees hier meer over die periode). Na 6 jaar verhuisden we naar een huurhuis, maar dat was niet omdat mijn ouders de woonlasten niet meer op konden brengen, maar omdat we naar een andere plaats verhuisden waar mijn vader een betere baan kon krijgen.
In 1970 kochten mijn ouders weer een koophuis. Dat was achteraf gezien een heel gunstige periode. Sinds die tijd gingen de huizenprijzen een aantal keren over de kop en was het een prima investering.

13 opmerkingen:

  1. Je zet me aan het nadenken. Ik heb in mijn jeugd ook mijn grootouders en later mijn ouders nooit horen klagen over de aflossing van het grote winkelpand.Toen ze in 1984 overleden,was het gewoon afgelost. Maar hoe?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik weet dat mijn oma en opa (geboortejaar 1919 en 1918) niet getrouwd zijn voordat ze het geld bij elkaar hadden om hun hele huis te kopen. Contant. Het was geen erg groot huis, het had een keuken, bijkeuken, woonkamer en twee slaapkamers (een voor de ouders, een voor de vijf kinderen), maar het was wel helemaal van hen, samen bij elkaar gespaard. Ze kochten dit huis in 1947.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een mooi verhaal ook wij kennen dat in de familie zelfs nog van oudere generaties. Mij oudtante geboren rond 1860 werkte als diaconesse zuster op de veluwe in die tijd verschrikkelijk arm . Ze kost de grond voor haar huis voor 25 cent de meter , een kapitaal in die tijd en liet daar een huis op bouwen . Het huis is later verkocht toen ze op 96 jarige leeftijd stierf, hoe ze het redde weet ik niet maar ze zal hard hebben gewerkt en armoe hebben geleden om het te bekostigen. Ook mijn grootouders van vaders kant hadden een koophuis . Opa was was machinist op een stoomgemaal en in dienst van het waterschap en werkte daarnaast als arbeider voor de boeren . Thuis hadden ze een paar geiten , een varken , kippen en een moestuin. Van mijn vader weet ik dat het leven hard was en dat Oma in haar huwelijk ook mensen hielp bij ziekte en was deed voor mensen om geld te verdienen , toen de 2 jongens de leeftijd ervoor hadden hielpen ze Opa bij de boer en de 2 meisjes in een soort ''dienstje'' bij de dokter of de vrouw van de boer . De gootouders van weerskanten kwamen uit arbeiders gezinnen en hadden dus armoede in hun jeugd gekend . .Aan moeders kant woonde ze in de stad en hadden een huurhuis. Ik weet dat het verschil in manier van leven mij als kind opviel. Opa en Oma aan vaderskant waren hartelijk en leefde buiten en daar kon heel veel , Oma in de stad was meer een Dame en gedroeg zich ook daarnaar.Allebei de grootouders van beide kanten vertelde wel dat ze armoede hadden gekend .

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mijn ouders zijn pas overleden en wij zijn de laatste afrekening van de hypotheek van mijn opa tegengekomen. Hij had een lening voor zijn huis bij een rijke boer. De notaris had daarin bemiddeld. Mijn andere opa was aannemer en leende mensen ook geld voor hun huis.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn beide opa's kwamen uit een groot gezin met 10 kinderen of meer en ze waren allebei de jongste. Misschien dat oudere broers of zussen geholpen hebben?

      Verwijderen
  5. Ik meen me te herinneren dat je stamboomonderzoek gedaan hebt. Mijn man doet dit ook en volgens hem zou je bij het kadaster kunnen informeren of er hypotheken en/of koopaktes ingeschreven staan. Ik denk dat het al lang genoeg geleden is zodat deze gegevens wel vrijgegeven kunnen worden. Of anders notariële aktes. Of die ook via het kadaster te achterhalen zijn weet ik niet maar misschien weten ze daar wel of en hoe je die kunt achterhalen. Zou een leuk speurtochtje zijn. Mijn man heeft daar altijd veel plezier in om allerhande aktes, testamenten en zelf rechtbankzaken naar boven te halen, maar deze zijn meestal veel ouder en zitten dan in rijksarchieven. Hij weet ook niet of je bij recentere zaken kunt komen. Succes met een eventuele speurtocht en een fijn weekend, Leontine

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Leuk om je verhaal te lezen! Mijn ouders kochten toen ze trouwden een huis met wat landbouwgrond (± 3000 m2) in 1959 voor f 10.000,-. Zij waren wel al wat ouder (36 en 44) en hebben dus waarschijnlijk goed kunnen sparen. Er was toen wel een stukje aan het huis waar wat varkens werden gehouden. Tja, zo ging dat in die tijd. In 1970 is er rigoureus verbouwen en werd ook dat gedeelte bij de woning getrokken. Ik weet dat ze een hypotheek hebben gehad, maar dat kan dus ook voor die verbouwing geweest zijn, of voor de grotere varkensstal die ook in 1970 is gezet. Ik weet dat omdat mijn moeder altijd zei dat ze een klein stukje onafgelost lieten, omdat het eventueel opnieuw afsluiten van een hypotheek heel veel geld kostte. (En nog natuurlijk...) In die tijd begon men als men trouwde wel heel anders dan nu. Men nam een tafel met stoelen, een bed en een kast mee en men woonde. Voor de rest was er meestal geen geld en moest eerst weer gespaard (lees: gewerkt) worden. Dat heeft mijn vader ook veel gedaan maar toch weinig aan zichzelf en mijn moeder aan luxe zaken uitgegeven. Dat bleek toen wij de erfenis onder handen kregen. Dankzij die spaarcent heb ik het huis tegen een hele redelijke prijs over kunnen nemen en is ook mijn hypotheek laag. Daar ben ik wel heel dankbaar voor.
    Lilian

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wat een leuk onderwerp!

    Ik ga het snel aan mijn moeder vragen wat ze er van weet.

    Grootouders van die kant hadden klein grachtenhuisje in Amsterdam, kelder/souterain, erboven een ruimte waar schoenmakerij was gevestigd en waar mijn vader kwam werken op 15e en zo ook mijn moeder ontmoette.
    Boven waren 2 kamers 3x3 m scha tik en een keuken en boven 2 slaapkamers en nog en zolder.
    Opa huurde ernaast een winkelruimte voor zijn meubelzaak.
    Ze woonden er al voor de oorlog. Later is mijn vader ook in de meubelzaak gaan werken en huurden ze er nog een kelder bij. Hoe dat financieel was geregeld weet ik niet.
    Toen opa overleed is het huis verkocht en van een deel van de opbrengst kon ik een huis uitzoeken en van ouders huren, paar jaar later zelf weer overgekocht.

    Nu kan ik het nog vragen aan ze.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Even een stukje prijsvergelijk....
    'k Weet nog dat mijn vader wel eens vertelde dat de boerderij uit 1922 (die hij begin jaren zestig samen met m'n moeder kocht met hypotheek) voor zo'n 2000 gulden gebouwd was.
    groet

    BeantwoordenVerwijderen
  9. En wat ik me vaak afvraag is hoe ze de aflossing ging ,ging men voor de aflossing naar de bank en betaalde ze dat per maand op een vaste dag ofzo.Zo ook met huren kwam iemand dat ophalen?. Ik kan het me niet meer herinneren dat ik dat gezien heb als kind,Wel weet ik nog dat de verzekeringsman langs kwam en de kolenboer om geld op te halen .
    Marina.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mijn opa verhuurde huizen en het was mijn moeder haar taak om iedere zaterdag op de fiets de huishuur op te gaan halen.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik ken het verhaal van mijn opa, die in de jaren '50 een huis kocht, van wel 10.000 gulden! Dit werd betaald met een lening van een werkgever/boer. Toen het in het durp rondging dat mijn opa en oma dat huis gingen kopen, kwam de dominee langs. Of ze wel zeker wisten wat ze deden? Zo'n duur huis, en dat voor een jong gezin!! Alles is goed gekomen, opa woont nog steeds in dat mooie huis, wat nu heel wat meer waard is dan die 10.000 gulden...
    Hij vertelde mij dat de betalingen redelijk flexibel waren. Aangezien mijn opa op het land werkte en het ene seizoen meer inkomen had dan het andere, mocht hij zijn betalingen daarop aanpassen. Ook bij de geboorte van een kind, werd hem verteld om het geld eerst maar eens anders te gebruiken. Voor die tijd had hij ongetwijfeld een tophypotheek, maar met hard werken en zuinig leven, en een 'bank' die met je meedenkt, had hij het prima voor elkaar!

    Gr. Immy

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ik zie overal leuke huisjes alleen nu nog zoeken naar een die te koop staat. hoe doe ik dat!

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.