Is 16 graden in de woonkamer gezond, of juist niet?

Gisteren sprak ik een vriendin en zij en haar man hadden tegenwoordig de thermostaat op 15,5. Iets lager was niet meer comfortabel, maar 15,5 graad was voor hen prima.
Dus zaten vriendin en ik gistermiddag gezellig samen met een warme kop koffie in mijn woonkamer waar het 16,5 graden was. Waarschijnlijk door de zon wat opgewarmd naar 16,5 graden. Ik heb haar nog een dekentje voor over de knieën aangeboden, maar dat vond ze niet nodig.

Een paar dagen geleden schreef ik over de temperatuur in mijn woonkamer. Ik heb die uit milieuoverwegingen en vanwege CO2 uitstoot tegenwoordig vaak op 16 graden. Ik ben er inmiddels al helemaal aan gewend en voel me er prima comfortabel bij.
Reacties waren:
"ik vind 16 graden in huis gewoon ijskoud. Als je te arm bent om je huis te verwarmen is dat heel erg en zul je geen andere keuze hebben."
"Als het moet dan is het niet anders, maar ik vind 16’ echt koud"
"Zoals Zuinigaan er mee omgaat is voor mij een brug te ver. Gezien uw leeftijd, gezondheid en inkomsten zou ik 't mezelf toch wat aangenamer maken. Fleecevesten, dekentjes en thermostaat op 16. Nee dat gaat mij te ver. Het leven is te kort om er een Spartaanse oefening van te maken. Ik zou zeggen alles met mate."
"17 graden is prima te doen. Dat had ik echt nooit gedacht. Nu moet ik wel zeggen dat we overdag werken en niet thuis zijn. Na ons werk joggingpak aan en daaronder een thermoshirt en thermobroek van de ...."

Tijd om eens uit te zoeken of het eigenlijk gezond is om te wonen in een huis waarin het 15 à 16 graden is.
Er zijn onderzoeken gedaan naar bruin vet. Dat bruine vet wordt actief als het wat kouder wordt en je niet of weinig gaat stoken. Het schijnt heel gezond te zijn.
Dit vond ik hier: "Bij 18 graden of lager worden de bruine vetcellen in uw lichaam actief. Dit vet werkt als een soort kachel van uw lichaam. Actieve bruine vetcellen zetten energie uit suikers en vetten om in warmte. Op die manier helpt bruin vet tegen overgewicht.

Een gezond gewicht is goed tegen hart- en vaatziekten. Maar bruin vet doet nog meer voor het hart. Het verlaagt het slechte cholesterol en verhoogt het gezonde cholesterol. Dat is goed tegen slagaderverkalking, de oorzaak van veel hart- en vaatziekten. De Hartstichting adviseert daarom om de verwarming laag te zetten, bijvoorbeeld op 17 graden."

Er staat op die site wel een kanttekening bij: je moet geleidelijk gaan naar een lagere temperatuur, zodat je er aan kunt wennen. Dus niet de ene dag 22 graden en de volgende dag 15 graden, maar steeds een halve graad lager. Ik ben vaak thuis, dus ik heb niet echt te maken met grote schommelingen en lager dan 16 graden ga ik niet. Het wordt wat anders als je overdag werkt in een veel warmere omgeving en dan thuis in een koele kamer komt. Dan krijgt je lichaam misschien niet de kans om aan lagere temperaturen te wennen.

Op een andere site, van 1 V(vandaag) vond ik een quote van blogster Green Evelien, die al jaren zo groen mogelijk leeft, onder anderen door zeer zuinig te stoken. "Het is in onze woonkamer zo'n 16 à 17 graden. Daar wen je heel snel aan."  Je vindt op haar blog ook heel interessante blogs over energiebesparing, maar dit terzijde.

Op die site ook een wetenschappelijk verhaal:
Biofysicus Boris Kingma deed samen met zijn collega’s van de Universiteit van Maastricht en het Academisch Ziekenhuis Maastricht uitgebreid onderzoek naar het leven in lage temperaturen. "We hebben mensen 10 dagen blootgesteld aan 15 graden, 6 uur per dag. Op dag 1 vond iedereen het hartstikke koud en begon iedereen te rillen. Maar na 10 dagen rapporteerden de mensen dat er minder discomfort was. Mensen acclimatiseren aan de temperatuur waar ze wat langer aan worden blootgesteld", vertelt hij.

Een lichaam went dus wel degelijk aan een lagere temperatuur. Het is even bikkelen, maar dan kan je lijf bijvoorbeeld 15 graden aan. Of dat ook gezonder is dan leven bij 20 graden is nog niet helemaal duidelijk, zegt Kingma. "Het is nog niet helemaal onderzocht of het leven alleen bij lage temperaturen gezond is. Er zijn wel veel aanwijzingen dat juist variatie in temperatuur goed werkt. Omdat je dan niet alleen de warmteproductiekant van je lichaam aanpakt, maar ook de bloedvaten traint in koude en warme situaties."

Ook op die site: Niemand minder dan 'The Iceman' Wim Hof heeft daarvoor de beste tip. "Door de jas eens te laten hangen. De welbekende uitspraak is 'doe je jas aan anders word je ziek'. Het is nu; 'doe je jas uit anders word je ziek'. Oftewel, de stimulatie van het immuunsysteem wordt gedaan door temperatuurwisselingen."

Ook blogger Geldsnor schreef recent een artikel over de temperatuur in de woning. Hij komt tot de conclusie dat de temperatuur niet lager moet zijn dan 16 graden. Zorg dan wel voor veel ventilatie.

Ik heb geen behoefte om in navolging van Wim Hof in een ijsbad te gaan zitten of onder een ijskoude douche te gaan staan, maar als ik door zuinig stoken mijn immuunsysteem kan stimuleren, dan lijkt dat me nog niet zo slecht! Ik wissel lage temperaturen af met het me in het zweet werken (enigszins in het zweet, alles met mate!) in de sportschool.
Één ding heb ik wel nodig: warme voeten voordat ik ga slapen. Anders duurt het uren voordat ik in slaap val en dat kan niet de bedoeling zijn. Ik los dat op met wollen bedsokken, een elektrische voetenzak, warme kruiken en een elektrische deken! 

Overigens: ik vind 16 graden lang niet altijd aangenaam. Soms vind ik het veel te koud en dan geef ik een draai aan de thermostaat en zet de verwarming op 18,5. Op dat moment heb ik dat nodig, meestal ben ik dan moe of niet top-fit. Gisteren heb ik de verwarming toevallig niet aan gehad, maar op de dagen daarvoor had ik het wel nodig om de verwarming op te stoken.

Heb jij ervaring met lagere temperaturen, bijvoorbeeld tijdens kampeervakanties of zo? Of gewoon in huis?