Werken op het stembureau

Komende woensdag is het weer zo ver. Ik ben lid van het stembureau.
Het wordt een lange dag. Ik begin om 7.00 uur en we gaan door totdat de stemmen geteld zijn, dat is meestal rond 23.00 uur. Het kan ook later worden, als er iets fout gaat in de telling en de aantallen niet kloppen, dan moet de telling over. Het stembureau telt 5 medewerkers, tussen 9.00 uur en 20.00 uur moeten er 3 van de 5 leden aanwezig zijn, alle leden hebben daarom bij toerbeurt pauze, ook de voorzitter.
Verkiezingen zijn een serieuze zaak, ik ben dan ook officieel benoemd en elk lid van het stembureau is verantwoordelijk voor de gang van zaken.
Wat zijn de taken?

Eerst moeten we beoordelen of de inrichting optimaal is: waar de stembureau leden moeten zitten, waar de stembus staat, waar de hokjes moeten staan. Dan brengen we binnen alles in gereedheid.
Vervolgens kan om half acht het stembureau geopend worden en mag er gestemd worden.
Van alle stemmers, ook mijn buurvrouw of mijn eigen kind moet gecontroleerd worden of ze mogen stemmen, of de legitimatie aan de eisen voldoet en of ze niet in het register staan van mensen die niet mogen stemmen. Over dat register later meer.
Als mensen door anderen gemachtigd zijn, dan moet gecheckt worden of dat overeenkomstig de regels is gebeurd. Alle geldige stempassen en machtigingen worden geteld. Daarmee weten we hoeveel stembiljetten er uitgereikt zijn. Zo wordt er de hele dag gestemd, wij moeten er op toezien dat in het stemlokaal geen onregelmatigheden gebeuren, geen lobby van politieke partijen, geen 2 mensen in één stemhokje, geen beïnvloeding.

Dat register van mensen die niet mogen stemmen, of eigenlijk de nummers van de ongeldige stempassen. De stempassen worden een aantal weken voor de verkiezingen aangemaakt en verzonden. Daar zit een periode tussen en in die periode kunnen passen ongeldig worden. Een stempas is bijvoorbeeld ongeldig, als degene van wie de pas was, overleden is. Als iemand anders met die pas wil stemmen, dan kan dat niet, ook al heeft hij/zij de identificatie van de overledene bij zich. Misschien is het een (tweeling)broer of -zus die sterk op de overledene lijkt. Ook komt het voor dat iemand naar het gemeentehuis gaat voor een vervangende stempas omdat zijn stempas zoek is. Dan komt het nummer van de zoekgeraakte pas in het stemregister. Als deze "oude" stempas weer opduikt, dan kan daar niet mee gestemd worden, want er is al een vervangende stempas uitgegeven. Dat alles dus om te voorkomen dat er per persoon meer dan 1 stem uitgebracht wordt. De registers worden heel kort van tevoren gemaakt.

Dan wordt het 21.00 uur en mag er niet meer gestemd worden. Helemaal niet meer? Ja, de mensen die nog in het stemlokaal stonden te wachten mogen nog stemmen, maar dan is het echt gebeurd en begint het tellen van de stemmen. Dat tellen is per lijst en later ook per persoon. Eerst per lijst. omdat de gemeente heel graag snel een voorlopige uitslag per partij wil. Verder worden de blanco en ongeldige stemmen geteld.

Behalve het tellen doen wij na negen uur 's avonds niets meer. Wel wordt gecheckt of het totaal van de stemmen overeenkomt met het aantal binnengekomen stempassen + machtigingen.
Als dat het geval blijkt, dan zijn we klaar, ruimen we alles op en wachten we op het busje dat alles ophaalt. De voorzitter gaat naar het gemeentehuis met de uitslag van ons stembureau.
Mochten er fouten zitten in de telling, dan wordt alles opnieuw geteld en duurt het nog even voordat we klaar zijn.
Normaal werk ik op donderdag tot 16.00 uur. Mocht het heel laat worden op woensdag 19 maart, dan kom ik 1 à 1,5 uur later en werk ik langer door. Op die donderdag zorg ik, dat ik flexibel kan werken. Een medewerker met slaapgebrek is ook niet ideaal.