😱 Kosten mensen met obesitas de Nederlandse samenleving echt 79 miljard per jaar?

Als je googelt op kosten obesitas dan vind je dat de kosten van obesitas 79 miljard euro per jaar zouden zijn. 
Klopt dit?
Het bedrag is gebaseerd op een onderzoek van de Maastricht University en ze zijn erg creatief met cijfers.
Toen ik een peuter was, kwam er een boek uit met de titel How to Lie with Statistics. Oftewel hoe je met cijfers de waarheid geweld aan kunt doen. Nou, wat mij betreft valt dit onderzoek daar zeker onder. 
Want wat blijkt?

De berekeningen zijn gebaseerd op vragenlijsten die door slechts 97 deelnemers zijn ingevuld. Deze kleine groep was geen representatieve afspiegeling van de samenleving. Zo wijkt de verhouding tussen mensen met BMI ≥ 25 (overg*wicht) en BMI ≥ 30 (ob*sitas) in de steekgroep zeer sterk af van de werkelijke verdeling in Nederland:

Er zaten 2x zoveel mensen in het onderzoek met een BMI ≥ 30 dan dat er in verhouding werkelijk in Nederland leven.

In het onderzoek vinden we een belangrijke melding die zij in hun eigen persbericht niet ter harte hebben genomen: “Vanwege de kleine steekproefomvang en het hoge aandeel vrouwen ten opzichte van mannen is het bovendien niet mogelijk om de resultaten te veralgemenen naar de gehele Nederlandse bevolking.”

Dit zet vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de resultaten, want de steekproef is te klein en is daarnaast is het ook nog geen representatieve steekproef van de samenleving. 

Welke kosten zijn berekend? 

• € 2.907 Directe zorgkosten
• € 4.037 Patiënt- en gezinskosten
• € 4.519 Overige kosten (productiviteitsverlies e.d.)

Totaal: € 11.463 per persoon per jaar.
******************************************************************
€ 2.907 Directe zorgkosten

• Kosten van huisartsenzorg
• Gespecialiseerde medische zorg (Cardiologen, Psychologen)
• Ziekenhuisopnames (dagopname of klinisch)
• Paramedische zorg (Fysiotherapie, Diëtetiek, etc.)
• Geneesmiddelengebruik
• Andere zorgvormen

De vragenlijst registreert alle zorggebruik, dus ook spraaktherapie en bezoek aan de Eerste Hulp, worden meegeteld in de totale zorgkosten.

Alle kosten zijn berekend. Als een persoon met BMI  hoger dan 25 naar de huisarts gaat voor iets dat niets met gewicht te maken heeft, worden die kosten ook meegeteld. Een belangrijk probleem in het onderzoek is dat alle zorgkosten zijn meegeteld, zonder te kijken wat de oorzaak was. Daardoor tellen ook kosten mee die niet met je gewicht te maken hebben.
Als ik bijvoorbeeld kosten maak voor een staaroperatie en ik heb obesitas, worden de kosten van de staaroperatie in dit onderzoek opgeteld bij de kostendruk op de samenleving door dikke mensen. 

 *****************************************************************
€ 4.037 Patiënt- en gezinskosten

In deze categorie hebben een paar kosten en hulpmiddelen te maken met je gewicht. Wat ook wordt meegenomen zijn kosten voor levensonderhoud die niet-dikke mensen ook hebben zoals: kosten van boodschappen en buitenshuis eten en de sportschool.

• € 2.063 Boodschappen (€ 40 euro per week)
• € 700 Buiten de deur eten/maaltijdbezorging (€ 13 euro per week)
• € 1.290 Overige kosten (waaronder sportschool)
  
  Meer dan twee derde van de totale kosten is niet gerelateerd aan gewicht. Iedereen moet eten! Ook niet-dikke mensen sporten. Door boodschappen, restaurantkosten en sportschool mee te rekenen ontstaat een vertekend beeld.
   Boodschappen, buiten de deur eten, kleding en de sportschool betalen mensen uit het eigen inkomen. Dit zijn dus geen maatschappelijke kosten.
  Absurd dat dit meegerekend is in wat mensen met obesitas de samenleving kosten. Iedereen moet eten en het is voor iedereen goed te bewegen. Daarnaast betalen mensen dit uit hun eigen inkomen, en wordt de maatschappij daar niet armer van. 

*****************************************************************

€ 4.519 Overige kosten (productiviteitsverlies e.d.)

Het onderzoek vond deels plaats tijdens de corona-pandemie, toen mensen zich vaak verplicht ziek moesten melden bij milde klachten. Het ging om:

• Ziekmeldingen Deelnemers gaven aan hoeveel dagen ze niet konden werken door gezondheidsklachten.
• Verminderde productiviteit op het werk Deelnemers schatten in op hoeveel dagen ze met klachten werkten, en hoeveel minder productief ze waren.
• Verlies van huishoudelijke productiviteit Deelnemers vulden in hoeveel huishoudelijk werk (zoals voor de kinderen zorgen, boodschappen doen, in de tuin werken, schoonmaken) ze minder konden doen vanwege gezondheidsklachten.

Het probleem bij deze cijfers is dat er geen verband is gelegd tussen obesitas en ziekteverzuim. Daarnaast is er het effect van Corona, waardoor mensen met milde klachten ook in quarantaine moesten. 

In de vragenlijsten moesten de deelnemers terugblikken op de afgelopen 6 maanden. Dat zorgt voor grote onnauwkeurigheid.
De kosten zijn ten onrechte gebaseerd op alle gezondheidsklachten. Ook klachten en omstandigheden, die niets met je gewicht te maken hebben, worden meegerekend.

In combinatie met het ontbreken van een controlegroep, het niet altijd wegvallen van werk en het corona-effect kan dit leiden tot een flinke overschatting van de kosten.
*****************************************************************
Persoonlijk vind ik het onderzoek een poging tot stigmatisering van dikke mensen. Dikke mensen worden toch al gediscrimineerd, daar hoeft een heel slecht onderzoek niet nog een flinke schep bovenop te doen! 
Mogelijk zit de vermageringsindustrie er achter. Klinieken en farmaceutische industrie? Die heeft belang bij het aantonen van hoge kosten van obesitas, zodat ze meer afzetmogelijkheden voor hun afslankpillen en -injecties. Een aantrekkelijk verdienmodel, dat snap ik ook wel! 

Ik vind het goed dat er geld is voor onderzoek, maar ik zou graag zien dat er meer duidelijkheid komt over de mechanismen van obesitas. Waarom wordt het vet in je lichaam ziek en zijn er manieren om mensen met obesitas echt te genezen van dat zieke vet dat lichaamsprocessen zo grondig verstoort.