De bedelaar die diende in het leger van Napoleon

Of eigenlijk was het andersom, de soldaat die na zijn deelname aan de veldtocht(en) van Napoleon bedelaar werd.

Ik mag graag naar het programma Verborgen Verleden kijken. Afgelopen vrijdag ging astronaut André Kuipers op zoek naar zijn voorouders. Hij vond onder anderen een voorvader die met het leger van Napoleon de Russische veldtocht in 1812 had meegemaakt en als één van de weinigen deze tocht had overleefd. Van het enorme Franse leger van 680.000 soldaten overleefden maar 40.000 mannen.
Die voorvader werd later als bedelaar een aantal keren opgepakt en naar Veenhuizen gebracht. Daar in Veenhuizen was een soort "heropvoedingskamp" voor bedelaars en landlopers.
Op de beelden is te zien dat André in Rusland aan de Berezina staat en zich realiseert dat het een wonder is dat hij er is, dat zijn voorvader een van die 40 duizend mannen was die terugkeerden uit deze rampzalige veldtocht.

Een aantal jaren geleden heb ik uitgebreid zitten speuren in digitale archieven en ik heb heel veel voorouders gevonden. Heel leuk werk, als je wat kunt vinden! Overigens kon ik van de mensen in onderstaand verhaal niet heel veel vinden en ik kon niet ver terug. 

Ook ik had een voorvader die in het leger van Napoleon zat en die diverse keren in Veenhuizen zat, dus ik vroeg me af of mijn voorvader - het was de overgrootvader van mijn grootvader - ook had meegedaan met deze tocht naar Rusland. Dat blijkt niet zo te zijn, volgens mijn gegevens nam hij in 1813 dienst in het leger en heeft hij dat tot minstens tot en met 1815 volgehouden, want in januari van dat jaar zit hij volgens een aantekening van de burgerlijke stand bij de aangifte van zijn oudste zoon in het Franse leger. Zijn vader, de opa van de pasgeborene deed de geboorte-aangifte voor hem.
Destijds bepaalde loting of je  mee moest vechten in het leger van Napoleon. Je kon je ook vrijwillig melden, maar dat deden er waarschijnlijk niet zo veel. Mijn voorvader kwam in dienst omdat hij zich had verhuurd als plaatsvervanger voor  een rijke boerenzoon. Hij kreeg dus geld van die boerenzoon en daarnaast kreeg hij als soldaat soldij van de Fransen.
Daarna kwam hij terug in Leeuwarden. Hij had al 1 kind en kreeg bij terugkeer nog een paar kinderen, 3 in totaal nadat hij terug kwam. Zijn jongste kind was de grootmoeder van mijn opa. 
Vanaf zijn 47e jaar belandt hij diverse keren in Veenhuizen, nadat hij opgepakt is voor landloperij of bedelarij. 
Hij kwam uit een arm gezin en ik stel me zo voor dat deze voorvader na zijn terugkomst uit het leger nog verder aan lager wal raakte. Misschien had hij wel last van Posttraumatische Stressstoornis. Als je in het programma Verborgen Verleden ziet wat die soldaten allemaal moesten doorstaan, dan kan ik me daar wel wat bij voorstellen. Zonder uitkering en zonder psychische hulp lijkt met me een moeilijk bestaan, geen wonder dat hij volgens de stadsbestuurders van die tijd regelmatig "heropgevoed" moest worden tot een eerzaam en ijverig burger. Hij overleed uiteindelijk op 67 jarige leeftijd in het armenhuis. Nog helemaal niet slecht voor zo'n armoedig en zwaar leven. Zijn dochter, de grootmoeder van mijn opa, werd overigens veel ouder, die werd 89 jaar en haar zoon, mijn overgrootvader, werd ook zo oud.