Armoede in mijn jeugd

Ik ben van 1952 en in mijn jeugd hadden we weinig te besteden.  Ik ervoer het totaal niet als armoede, maar als je het vergelijkt met nu, was het misschien toch wel wat armoedig, hoewel ik sober leven eigenlijk een betere benaming vind voor hoe we toen leefden.

Ik ging op de basisschool nooit naar kinderfeestjes en ook voor mij werd geen feest georganiseerd. Wat ik me daarvan herinner, is dat het toen helemaal niet gebruikelijk was. Of de feestjes van klasgenoten gingen volledig langs mij heen?
Op vakantie gingen we naar mijn oom en tante in Appelscha, die hadden een aantal zeer eenvoudige zomerhuisjes zonder sanitair op hun erf, waar we in verbleven. We gingen er in de bus naar toe, en later op de fiets en een kist met bagage werd verzonden met Van Gent en Loos.
Nieuwe kleding kreeg ik zelden. Meestal was het kleding die vermaakt was uit oude kleding van volwassenen. Of van een goedkope lap stof op de markt. Mijn moeder maakte haar eigen kleding ook zelf en mijn broer droeg ook zelfgemaakt, vaak vermaakte afdankertjes.
Ik had 1 paar schoenen en verder niet. Geen laarzen, geen sandalen of wat dan ook. Gymnastiek was op blote voeten.
Er was geen oven, blender of mixer, geen koelkast, geen vriezer, geen vaatwasser, geen wasmachine, geen droger en geen centrifuge. Gewassen werd er op de hand en verder was er een hand aangedreven wringer om de was te "centrifugeren".
In plaats van een koelkast was er een kleine kelder, waarin we etenswaar bewaarden.
In huis waren in de voorkamer en in de achterkamer kolenkachels, niet in de slaapkamers en ook niet in de keuken. We leefden (en stookten) meestentijds in de achterkamer. Op mijn slaapkamer stonden in de winter als het vroor de ijsbloemen op de ramen. Let wel: op de binnenkant zat ijs!
We hadden ook geen badkamer, alleen in de kamer van mijn ouders bevond zich een wastafel met koud stromend water. We wasten ons in een zinken teil. Een wc ontbrak, we gebruikten een tonnetje achter de bijkeuken.
We hadden geen tv, geen platenspeler, wel een radio. Geen telefoon, geen brommer of scooter, geen auto, wel tweedehands fietsen voor mijn broertje en mij.
We gingen nooit uit eten, haalden geen maaltijden af, ook geen friet, altijd aten we eigen gekookte aardappels, groenten en een klein beetje vlees.
Van luxe broodjes als saucijzenbroodjes, croissants of pistolets had ik werkelijk nog nooit gehoord, laat staan geproefd. Ik kende alleen wit en bruin brood en soms aten we daar wentelteefjes van als toppunt van heerlijkheid.

Was het armoedig? Ik denk dat de meeste mensen zo leefden en dat het gewoon was.