vrijdag 10 november 2023

Armoede: gratis lunch en ontbijt op school


De provincie Groningen trekt volgend jaar maximaal 100.000 euro uit
voor ontbijt voor kinderen die met honger naar school gaan. Het kabinet trekt volgend jaar 166 miljoen euro uit voor gratis maaltijden op school.

En dan denk ik: hoe was dat vroeger dan toen ik naar de lagere school ging, of toen mijn dochters naar school gingen?

Was de economische situatie in 1957, toen ik in Leeuwarden naar de kleuterschool ging en later naar de lagere school ging zo veel beter? Of gingen er toen ook kinderen met een lege maag naar school? De school grensde aan een van de slechtere buurten van Leeuwarden, de Wielenpôlle. Volgens mijn vader woonden daar in de Wielenpôlle achterbuurtkinderen. Niemand lunchte op school, iedereen ging tussen de middag naar huis om daar warm te eten. Zouden in mijn klas achteraf gezien veel kinderen zijn geweest die honger hadden?  Ik heb werkelijk geen flauw idee!

Of later, toen mijn kinderen in de jaren '80 of begin jaren '90 naar school gingen in een van de wijken die later  de naam "krachtwijken" kregen. Eigenlijk waren het achterstandswijken, maar de overheid zou dat wel even ten goede veranderen, maar dat terzijde. Zaten er ook in de klassen van mijn kinderen vriendjes of vriendinnetjes die in grote armoede leefden en honger hadden? Er was niet zo iets als een voedselbank of kledingbank of andere hulporganisaties. Zou het toen veel beter zijn gaan dan nu? Ik heb er weinig van gemerkt. Van één kind weet ik dat er erg weinig geld was, doordat de ouders van dat kind hun ouders in Suriname financieel ondersteunden. De ouders waren eens een paar weken naar Suriname om daar de uitvaart van een familielid te regelen, en de klasgenoot kreeg onderdak bij een andere klasgenoot. Toen bleek dat het kind vrijwel geen kleding had, maar 1 setje en ook nauwelijks warme kleding, hoorde ik van de moeder van het vriendje waar het kind logeerde. In het weekend moest het kind thuis in pyjama blijven, terwijl de kleding werd gewassen.


Terug naar nu en de bestaanszekerheid zoals dat tegenwoordig genoemd wordt.  Ik vind het ongelooflijk dat er zo veel kinderen in het rijke Nederland in extreme armoede opgroeien. Het is toch ongelooflijk!
Zoiets verwacht je in arme landen in Afrika, of Azië, of in een land als de VS waar ook heel veel armoede is.
Maar in Nederland?

Ook in mijn wijk schijnt heel veel armoede te zijn. Groningen is een stad met veel lage inkomens, en mijn wijk is één van de armere wijken in de stad, net als de wijk waar ik van 1980 - 2007 woonde, wat dat betreft ben ik er niet echt op vooruit gegaan. Afgezien dan van het feit dat ik een koophuis bewoon (wat in 1972 als eenvoudige huurwoning gebouwd is). In mijn wijk is de armoede niet zichtbaar, maar die schijnt er wel degelijk te zijn! Waarschijnlijk zijn er hier ook scholen die zich aangemeld hebben voor gratis maaltijden.

Ik blijf zitten met heel veel vraagtekens. Hoe is het in vredesnaam mogelijk dat het in een rijk land als Nederland zo slecht gaat, dat moet toch niet kunnen?
Begrijp me niet verkeerd, ik vind het een goede zaak dat kinderen voldoende te eten hebben.

30 opmerkingen:

  1. Volgens mij was dat vroeger ook zo. Maar men schaamde zich en hield de mond. Zelf had ik vroeger altijd een paar appels en sultana's bij me. Voor die enkele leerling,die door verwaarlozing niet gegeten had.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Niet zo moeilijk, Aaf, de armoe van vandaag is omdat de structuele lasten zo hoog zijn. Zit je onderaan met je inkomen, moet je evengoed bv je zorg-en energiekosten ophoesten en veel meer. Soms krijg je korting maar meestal niet. Daar helpt een paar euro loonsverhoging ook al niet. Als je huurt ben je ook waanzinnig veel geld kwijt. Het eten schiet er dan bij in. Bovendien weten veel mensen ook niet hoe je de ellende te lijf kunt gaan. Maakt men verkeerde keuzes. Eenmaal in de put is het moeilijk er weer uit te klimmen. Ik roep altijd: begin dan 's-morgens met een bord havermout, desnoods gemaakt met water! Mijn kinderen eten geven zou op 1 staan. Niet alles hebben, kom je wel te boven maar alle rekeningen elke maand weer doen je de das om. De huur, WOZ, water, energie enz., wat blijft er dan nog over van je minimuminkomen of nog minder.
    Ik erger me ook aan in mijn ogen de verkeerde conclusies van de politiek. Niet zozeer je inkomen omhoog maar juist de hoge lasten omlaag!
    Een ellendige situatie voor de betrokkenen is vreselijk. Niet alleen in Nederland. Wereldwijd zijn we aan het verkommeren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goed gezegd! Precies wat ik zelf meegemaakt heb na mijn scheiding. Bijna al mijn zuur verdiende geld ging naar huur en vaste lasten. Wat een stress.

      Verwijderen
    2. Ach ja. Met ons inkomen destijds met een rente van 12% betaalden we ook 900 gulden hypotheek van een inkomen van 1600 gulden per maand. Met een gezin.

      Verwijderen
  3. Bij mijn vorige baan als arts waren mijn collega's, de doktersassistentes, slecht betaald, konden ze nooit een fulltime contract krijgen, werden ze ook nog eens willekeurig ingeroosterd gedurende de week en er na twee jaar weer uitgegooid (voordat ze een vast contract moesten krijgen). Dus ik kan wel geloven dat er mensen zijn die in armoede leven in Nederland, zelfs met een baan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dit herken ik! Allemaal contracten voor 28 uur in de zorg.

      Verwijderen
    2. Ik ook vanuit de thuiszorg. En als iemand klaagde of te vaak ziek of zwanger was werd ze zo onmogelijk ingeroosterd dat ze ontslag nam.

      Verwijderen
  4. Heetten die wijken geen ‘prachtwijken’ ipv ‘krachtwijken’. In elk geval denk ik dat je als bewoner van zo’n wijk met veredelde naam je niet beter gaat voelen.

    Ik kan me niet voorstellen dat ik m’n kinderen met honger zou laten zitten als ik t niet goed voor elkaar had financieel. Desondanks is het fijn dat dit initiatief er is en de kinderen er dan niet meer onder lijden dat de ouders het niet voor elkaar hebben (los van de oorzaak ervan).

    Het zou denk ik enorm helpen om kinderen ontbijt of lunch op school aan te bieden, zodat ze zich beter kunnen concentreren ipv op de lege maag. Prestaties omhoog, toekomst positiever… het begint allemaal bij een solide basis van voedsel en veiligheid.
    Schrijver

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het heette inderdaad prachtwijken of Vogelaarwijken naar de toenmalige minister.

      Verwijderen
    2. Oh ja! Ella Vogelaar, die ik destijds in 2007 als bewoner ontmoette toen ze een rondje in mijn wijk liep.

      Verwijderen
  5. Ik denk dat we "vroeger" beter waren in "de tering naar de nering zeten". En dat armoede, nu in ieder geval, leidt tot het maken van minder verstandige keuzes. Ik zie in de plaats waar ik werk wel dat kinderen meedoen aan het voedselprogramma, maar dat er wel huisdieren in huis zijn, en dat er wordt gerookt, bijv. En dat men toch een keer een nieuwe mobiele telefoon koopt - terwijl de oude nog werkt. Ik hoor wel van mensen dat ze vinden dat ze recht hebben op dit of dat - terwijl IK dat dan geen hoogstnoodzakelijke kosten vind.
    Ik herinner me van vroeger, in de jaren '60-'70 geen honger. Wel dat ik niet de versterkende voedingsmiddelen kreeg die de huisarts voorschreef - dat kon niet af.
    In mijn studententijd heb ik wel periodes heel karig gegeten - berucht gerecht: uien met tomaten - en soms moest ik een dag wachten om een brood te kunnen kopen - maar dat was dan telkens één dagje, of zo...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mee eens, mijn ouders waren beter in de tering naar de nering zetten dan de huidige generaties. Tegenwoordig wordt van sociale armoede gesproken als je geen geld hebt om je kind op een sportclub te doen. Ik heb nooit op een club gezeten maar ervoer dit niet als armoede. Als 's zomers de ijscoman door de straat reed en zijn bel liet horen kreeg ik in plaats van een ijsje 2 theebiscuitjes met wat margarine er tussen. Mijn moeder kocht op de markt gebroken koekjes, dit was veel goedkoper dan hele koekjes maar smaakte hetzelfde.

      Verwijderen
  6. Mijn verhaal. Onze eerste dochter is uit 1980. Ik was 19 jaar. Tot 1992 kwamen nog 3 kinderen. Jaren 80 crisistijd. Man kreeg laagbetaalde baan. Om een beetje rond te kunnen komen stopte man met roken en ging ik een avond school schoonmaken. Maar dan nog was rondkomen lastig. Geen (vaste) telefoon. Geen auto. Vele jaren geen geld voor een abonnement voor het openluchtzwembad, dat was akelig in de lange zomervakanties. Heel sobere maaltijden. Boodschappenlijstje maken, dingen schrappen, en dan goed plannen en verdelen over 7 dagen. De laatste week was vaak erg krap. Als er die maand net iets onverwachts tussen was gekomen. Dan flessen inleveren., als je die al had. De warme maaltijd was dan bijv macaroni met blikje tomatenpuree en gesnipperde ui. Of rijst, gekookt in water met suiker/kaneel. En ipv brood pannenkoeken van een kilo meel en water en max 1 eitje. Dan aten we een week van 10 gulden met 6 personen. Er was nooit geen honger. Maar we konden ook niet onbeperkt eten. Geen huisdieren dan alleen konijnen fokken voor de slacht. De kinderen moesten elke dag gras snijden. Toen voelde dat als normaal en niet als armoede. Pas na ruim 20 jaar kon de tot de draad versleten vloerbedekking vervangen worden voor een ander tapijt, weliswaar ook budget. Vele jaren gehoopt dat het kon, maar ieder jaar kwam er wat anders tussen wat nodiger was.
    Gelukkig hebben mijn kinderen kunnen studeren , en zelfs zonder schulden. Dat dan weer wel. En zij hebben het financieel allemaal 10 maal beter dan wij toen. Maar ik benijd niet hun stressvol leven. Kinderen, 2 banen, Opvang regelen. Maar ze kunnen niet hun huis verven, kleding naaien, voordelig groente verbouwen, zelf speelgoed maken, zelf dingen repareren.
    Wij kregen het financieel beter toen de oudste ging werken en kostgeld gaf.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Waarschijnlijk was de armoede vroeger net zo. Misschien wel erger met idd zulke schoenen als op de foto. Nu heb je nog kringloop winkels. Maar ik denk dat de hoeveelheid vaste lasten lager waren. Ons leven is uitgebreider geworden en dat kost geld. En in de dorpen was wel bekend wie het moeilijk had en werd kleding en eten gedeeld of de kerk droeg bij.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. zijn we wel een rijk land? de kosten lopen op en veel bedrijven vertrekken naar elders.moeten stoppen met veeteelt want we exporteren het maar maar dan verdienen we niets.er zijn te veel mensen die van de staat afhankelijk zijn. een rijk land?volgens mij allang niet meer.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat is armoede in Nederland? Ik heb jarenlang mijn ‘arme’ broer ondersteund, veel schulden en een drankprobleem, totdat het beter met hem ging.
    In mijn omgeving zijn er kinderen die nooit met vakantie gaan maar 6 weken rondhangen met een nieuwe smartphone .
    Ik denk dat het in veel gevallen, maar zeker niet in alle, met prioriteiten stellen te maken heeft.
    Opgegroeid in de jaren 50/60 van de vorige eeuw in een gezin met 10 kinderen waarvan alleen mijn vader buitenshuis werkte. Geen luxe maar nooit honger!
    Alhoewel…….Kwam ik op de fiets koud en verkleumd thuis van school (10 km fietsen) rook ik de snert. Ik lust geen snert. Mijn vader zei altijd, als je iets niet wilt eten heb je geen honger. Die avond at ik dus niet en ging met honger naar bed.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Dankzij mp en dergelijke is het nu makkelijker om 2e hands te kopen. Ik weet nog hoe wij onze kinderwagen kochten via een advertentie in de regio krant.
    Schoenen waren ook van andere kwaliteit en gingen de hele familie door na het uitgroeien. Evenals kleding. En zelf naaien voor de kinderen van oude kleding.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Voor een deel is de (huidige) armoede het gevolg van overheidsbeleid. In de tien jaar van Rutte is de bijstand bv telkens weer een beetje verder uitgeknepen, met de gedachte dat men dan wel werk zoekt. En dan is de huidige energiecrisis de genadeklap. Geartsje

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En volgend jaar levert die groep nog meer. Een kleine 100 euro per maand.

      Verwijderen
  12. Ik geloof werkelijk dat het met politieke keuzes te maken heeft.
    Het geven van een maaltijd op school voelt toch als pleisters plakken, maar de oorzaak van het ongeluk niet wegnemen.
    Het zal de kinderen in arme situatie eten geven, volle magen en hopelijk meer concentratie.
    Maar de oorzaak van de armoede wordt niet weggenomen. Daar zou de keuzes van de regering over moeten gaan. En niet met voorgeschreven maatregelen, maar ook door mensen weer autonomie te geven.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Het is inderdaad schokkend, hoewel ik soms wel nieuwsgierig ben wat de definitie van armoede is die wordt gehanteerd. Ik blijf het lastig vinden als het als armoede wordt betiteld als iemand niet op vakantie kan.

    Armoede is voor mij vooral niet zeker zijn van een dak boven je hoofd en niet genoeg eten hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En de energierekening niet kunnen betalen en daarom maar in de kou zitten. Geartsje

      Verwijderen
    2. Ik denk dat er vroeger in veel gezinnen echt armoede was, nu is die er eigenlijk vooralsnog alleen op papier: het CBS zegt alleen maar iets over hoeveel personen er zijn die deel uitmaken van een huishouden met een laag inkomen (en dus 'risico op armoede'). Alle toeslagen, tegemoetkomingen, vrijstellingen, verstrekkingen in natura etc. blijven buiten beschouwing.

      Verwijderen
    3. Die armoede is er nu ook hoor. Of iemand nu wel of niet die toeslagen krijgt.Er zijn ook mensen die niet voor die toeslagen in aanmerkingen komen maar wel heel hard werken of gewerkt hebben die in armoede moeten leven . En dan is armoede voor mij geen nieuwe matras of kleren kunnen kopen of goed en gezond te eten .

      Verwijderen
  14. geef mensen die in de problemen zitten met te weinig leefgeld ondersteuning en leer ze budgetteren.ze hebben vaak geen inzicht op hun uitgaven deze ondersteuning moet vanuit de gemeente gaan.is er werkelijk een tekort dan is er een potje ,b.v. vanuit de bijstand.in mijn jeugd had niemand geld dus het viel niet op de armoe.toen was het ook de handigheid en inzicht van de ouders om uit de schulden te blijven. 1x per week boodschappen en op was op.alleen thee ,moestuin ,wekken ,wintervoorraad aardappels en uien .kleding naaien ,breien .niets werd er weggegooid .sober leven maar honger hadden we niet

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bijzondere bijstand is vaak enkel nog voor eigen bijdrage CAK, bewindvoering en evt maaltijdvoorziening

      Verwijderen
  15. Ben in Midden-Drenthe op een boerderij opgegroeid en honger leden we niet. Ook van mijn lagereschooltijd herinner ik me niet dat er kinderen waren die onvoldoende te eten hadden/kregen. Desondanks hoorde je wel eens verhalen van kinderen die honger hadden, maar er was altijd een gemene deler voor die groep; ze woonden in de stad of in het buitenland. Het werd nooit benoemd als een plattelandsprobleem, want die hadden vrijwel altijd een tuin en anders was er altijd nog de 'naoberschap'. Iemand kon pech gehad hebben, en dan werd je wel door de buurt geholpen. En juist dat laatste, omzien naar elkaar, is in de loop van mijn leven vrijwel verdwenen.
    Maar als ik de normen van nu loslaat op mijn kindertijd, dan denk ik dat we wel armoede hadden.
    Armoede en luxe is ook een relatief begrip; bij de aanleg van het Rijnmondgebied werd tbv aanleg van Pernis een heel dorp platgegooid, maar de bewoners accepteerden dat zonder slag of stoot, want ze kregen een nieuwe woning in Spijkenisse met een douche en een geiser. Een grote luxe destijds, en nu bijna een eerste levensbehoefte.
    Einstein had wel gelijk.
    Zover ik kan bekijken zijn de armoedeproblemen van de laatste tijd vooral het gevolg van het feit dat we al die tijd door boekhouders geregeerd zijn die alleen maar keken of de kas klopte en al het andere was van ondergeschikt belang en ook een tekort aan Kamerleden die over voldoende rekenvaardigheden beschikten om de overheid echt van repliek te kunnen dienen.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ja dankzij de talenten van mijn ouders en later van mij als ouder heb ik gezien dat de één veel meer kan dan de ander met hetzelfde geld. Daarmee niet de problemen van mensen wegpoetsend . Voor mij bij de kassa stond een mevrouw die niet genoeg geld bij had voor boodschappen. Duurste wc papier. Duurste vers gesneden kaas lagen op de band. Als ze die beide boodschappen voordeliger had gedaan was ze al uitgekomen met haar 20 euro. Nu heb ik haar geholpen met een kleine 3 euro. Maar beter zou zijn als ze er beter over nadacht, als je budget beperkt is.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Mijn vader was vanaf 1947 schoenmaker, ik ben van 1950 en heb in mijn jeugd regelmatig op schoenen gelopen die wel gerepareerd waren maar nooit werden opgehaald. Daarnaast droeg ik dor hem gemaakte maatschoenen.
    Nu vraag ik me af of mensen die niet ophaalden omdat ze dat niet konden betalen op dat moment en later niet meer durfden.

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Beetje laat deze leestip. Van Armoede van Jonah Falke. Over allerlei soorten armoede in Nederland.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar kwetsende reacties naar mij of anderen, reclame en ook reacties met naar mijn mening onjuiste informatie (bijvoorbeeld complottheorieën) worden niet geplaatst.

Over verwijderde of niet geplaatste reacties ga ik niet in discussie.