Mijn vader kocht in 1955 een huis voor 2.500,- gulden.

Op mijn zolder lagen nog mappen die ik in eerste instantie over het hoofd had gezien bij eerdere opruimacties. Zo ook de ordner "Huis en auto" van mijn ouders. Daar zaten niet alleen de papieren in over het huis dat ze in 1969 kochten, maar ook de hypotheekakte van het huis dat ze eind juni 1955 kochten. Heel interessant! 
Het huis, een jaren dertig woning, waar ik als tweejarige ging wonen, kostte fl 2.500,-  Dat staat in de hypotheekakte. 

Kaft van de akte

De rente was 3,5% (= fl 87,50 in het eerste jaar) en de aflossing was tenminste 2x 25 gulden per jaar. Die hypotheek liep dus maximaal 50 jaar, als we daar bleven wonen.

Het huis was best groot, ongeveer 95 m2 woonruimte. Een twee-onder-één-kapper. Met een kamer ensuite, een keuken, een bijkeuken en een houten schuur op de begane grond, waar het kolenhok was. 

Drie slaapkamers op de bovenverdieping, met een balkon met waslijnen op het dak van de uitbouw waarin de keuken en de bijkeuken waren en boven een ruime zolder met vaste trap. Het was wel een zeer eenvoudige woning, zonder wc's, zonder badkamer, geen douche en ook geen bad. Alleen in de grote slaapkamer was een wastafel met koud stromend water. En natuurlijk geen isolatie. Enkel glas en de poepdoos was in de ijskoude bijkeuken. Er was wel een gasaansluiting in de keuken, we konden koken op stadsgas. Ook was er een kleine keukengeiser op gas. En er was in de voorkamer en de achterkamer een rookkanaal dat uitkwam op de schoorsteen. Daarvoor kochten we kolenkachels.

Het was een woning met erfpacht, dus de grond werd gepacht en niet gekocht. Dus er moest ieder jaar ook erfpacht worden betaald. Hoeveel die was, dat weet ik niet. Dat staat niet in de hypotheekakte, wel dat het recht van erfpacht bleef bestaan tot 31 december 1990.

Het benodigde geld kwam uit het pensioenfonds van de werkgever van mijn vader. Niet van een bank.  Het pensioenfonds leende het geld uit en ontving daar dus 3,5% rente voor. Toen het huis in januari 1962 verkocht werd, werd de hypotheek vanuit deze verkoop in één keer afgelost. De schuld was toen nog fl 2.175,- . Dat betekent dat mijn ouders in de jaren dat we er woonden, niet meer aflosten dan het minimale aflosbedrag. 
Zou de koopsom echt fl 2.500,- zijn geweest en niet meer? Dat is niet meer te achterhalen. Iedereen in de familie die er iets van zou kunnen weten, is overleden. Sommigen al heel lang. Beide grootouderparen hadden indertijd een koophuis, waarvan ik niet weet of de hypotheek volledig afbetaald was. Vermoedelijk niet, omdat mijn grootvaders een bescheiden inkomen hadden. De een was klusjesman en de ander timmerman.  Dus ik neem aan dat mijn grootouders niet hebben bijgesprongen en een soort "jubelton" hebben bijgedragen. 

Opvallend op de hypotheekakte: mijn moeder kwam er niet echt op voor. Ze werd genoemd als zijnde echtgenote. Geen naam, geen geboortedatum, helemaal niets. Pas in 1956 werden vrouwen handelingsbekwaam. Wat betekende het, dat een vrouw handelingsonbekwaam was? Daarmee werd ze geacht gehoorzaam te zijn aan haar man, mocht ze geen eigen bankrekening hebben, geen hypotheek aanvragen, niet in overheidsdienst werken, en had ze wettelijk gezien niets te zeggen over haar kinderen.
Pas een jaar na de aankoop van het huis werd mijn moeder handelingsbekwaam. 
In de hypotheekakte stonden verschillende eisen. Bijvoorbeeld dat mijn vader ieder jaar moest aantonen dat het huis goed verzekerd was. De verzekeringspolis moest getoond worden bij het pensioenfonds. 

Ik weet dat ze door deze hypotheek weinig financiële armslag hadden. Dat is nu nauwelijks voor te stellen. We hadden geen wasmachine, geen centrifuge, geen tv, en al helemaal geen auto. Mijn broertje en ik droegen kleding gemaakt uit afleggertjes of door mijn moeder zelf genaaide en gebreide kleding. Er was geen geld om kleding voor ons in een winkel te kopen, alleen voor kleding voor mijn vader. We gingen 1x per jaar op vakantie naar Appelscha, waar mijn oom vakantiehuisjes op zijn erf had. We gingen daar met de bus naar toe, waarbij de fietsen van mijn ouders op het dak van de bus kwamen te liggen. Onze bagage ging in een kist met de vrachtrijder mee. 

Het gebrek aan comfort in het huis was voor ons normaal.  Mijn beide grootouderparen leefden in een vergelijkbare woning. Ook zonder wc's, douche of bad. Ook zij hadden geen wasmachine of centrifuge,  alleen een wasketel, een wringer en waslijnen.