Besparen met de moeder van zuinigaan

Je moet niet denken dat ik bezuinigen van een vreemde heb, veel van mijn bespaargewoontes heb ik rechtstreeks van mijn moeder. Ze was van 1923 en heeft tijdens de crisis- en oorlogsjaren, maar ook in de magere jaren 50, toen mijn vader heel lang tuberculose had en mijn ouders automatisch erg weinig inkomen hadden, een schat aan ervaring opgedaan in het zuinig leven. Wat deed mijn moeder allemaal om te bezuinigen?

Boodschappen: ze zocht in de plaatselijke (gratis) krant uit welke aanbiedingen de supermarkten hadden. Vervolgens werd er een lijstje gemaakt en dan werden voornamelijk de wekelijkse aanbiedingen uit minstens 3 supermarkten aangeschaft. Overigens werd ik er als tiener met de fiets op uit gestuurd om deze boodschappen te halen. Ik voelde mij heel goedkoop om overal de reclameaanbiedingen op te halen. Dat ik de boodschappen moest doen, kwam doordat mijn moeder vanaf mijn 11e ziek was en bedlegerig. Die kwam de deur niet uit. Mijn broer hoefde geen boodschappen te doen, die was een jongen, zo ging dat in die tijd.

"gratis" warm water. Er stond altijd een ketel en/of een pan met water op de kachel, zodat voor de afwas of voor andere zaken warm water beschikbaar was.

Textiel: Kleding van ooms, tantes, neven en nichten werd vermaakt tot kleding voor mij en mijn broer. Het was een heel feest als er kleding van nieuwe stof gemaakt werd. Mijn moeder maakte vrijwel alle kleding zelf, ook jassen waren zelfgemaakt. Soms werden hiervoor binnenste buiten gekeerde oude jassen gebruikt. Van de vierkantjes overgebleven stof van jassen werden patchwork-dekens gemaakt.
Oude lakens die in de midden dun waren geworden, werden in de lengte doormidden geknipt en vervolgens werden de zijkanten aan elkaar genaaid, waardoor weer een bruikbaar laken ontstond dat nog weer jaren meeging. Het laken was ietsje smaller geworden en je lag midden op een naadje, maar dat vond mijn moeder geen probleem en ik wist niet beter.
Mijn moeder maakte van oude handdoeken zelf maandverband. Die handdoeken werden in repen geknipt en 3 lagen werden boven op elkaar genaaid en dat werd het wasbare en herbruikbare maandverband. De restjes van de handdoeken werden omgetoverd tot washandjes. Die dikke maandverbanden heb ik ook nog wel gebruikt. Ik had er een hekel aan, want het was een enorme prop, beslist niet prettig om te dragen. Gebruikte maandverbanden kwamen in een emmer (met deksel) in een sodasopje en werden na de menstruatie-week uitgekookt in een tinnen teil op het vuur. De stank was in mijn herinnering gigantisch. Uiteindelijk waren de maandverbandjes weer fris en bruikbaar voor de volgende ronde. Later, toen ik flink had lopen klagen over de dikke proppen, mocht ik badstoffen maandverbanden uit de winkel gebruiken. Weggooi maandverband, dat kon echt niet! Die kreeg ik alleen mee op schoolkamp, maar verder niet.
Wollen truien werden uitgehaald, de wol werd gewassen en opnieuw gebruikt voor gebreide truien, rokken, wollen onderbroeken, warme wollen hemden etc.

Er werd vrijwel niets weggegooid, alles had zijn nut. Fruit met rotte plekken werd geconsumeerd, de rotte plekken werden afgesneden en de rest moest worden opgegeten. Dit gold ook voor schimmels op kaas en brood. De schimmel werd verwijderd en de boterham of de kaas was geschikt voor consumptie. Ik herinner mij een bloemkool die onder de luis zat. Mijn moeder kon de luis niet goed van de kool krijgen, ook niet in zout water of zo. Moeder kookte de bloemkool, maakte een sausje en diende de bloemkool op met veel zelf geraspte nootmuskaat, zodat het net leek of er helemaal geen luisjes opzaten, die leken sprekend op stukjes nootmuskaat. De rest van de familie heeft er smakelijk van gegeten, ik at maar een heel klein beetje, ik had niet zo’n trek.
Schillen werden aan de deur opgehaald door de schillenboer die ze gebruikte als vee-voeding.

We gebruikten in Leeuwarden, waar we tot mijn 9e woonden, erg weinig water, want we hadden geen wc, maar een tonnetje dat 1x per week opgehaald en omgeruild werd. Verder wasten we ons in de tobbe, een bad of douche hadden we niet.
In feite zijn bovenstaande besparingen natuurlijk prima manieren om behalve te besparen ook het milieu te ontlasten. Ik heb websites gevonden waarin nog steeds katoenen maandverbanden worden verkocht, klik hiervoor hier en hier