woensdag 13 maart 2013

Besparen met de moeder van zuinigaan

Je moet niet denken dat ik bezuinigen van een vreemde heb, veel van mijn bespaargewoontes heb ik rechtstreeks van mijn moeder. Ze was van 1923 en heeft tijdens de crisis- en oorlogsjaren, maar ook in de magere jaren 50, toen mijn vader heel lang tuberculose had en mijn ouders automatisch erg weinig inkomen hadden, een schat aan ervaring opgedaan in het zuinig leven. Wat deed mijn moeder allemaal om te bezuinigen?

Boodschappen: ze zocht in de plaatselijke (gratis) krant uit welke aanbiedingen de supermarkten hadden. Vervolgens werd er een lijstje gemaakt en dan werden voornamelijk de wekelijkse aanbiedingen uit minstens 3 supermarkten aangeschaft. Overigens werd ik er als tiener met de fiets op uit gestuurd om deze boodschappen te halen. Ik voelde mij heel goedkoop om overal de reclameaanbiedingen op te halen. Dat ik de boodschappen moest doen, kwam doordat mijn moeder vanaf mijn 11e ziek was en bedlegerig. Die kwam de deur niet uit. Mijn broer hoefde geen boodschappen te doen, die was een jongen, zo ging dat in die tijd.

"gratis" warm water. Er stond altijd een ketel en/of een pan met water op de kachel, zodat voor de afwas of voor andere zaken warm water beschikbaar was.

Textiel: Kleding van ooms, tantes, neven en nichten werd vermaakt tot kleding voor mij en mijn broer. Het was een heel feest als er kleding van nieuwe stof gemaakt werd. Mijn moeder maakte vrijwel alle kleding zelf, ook jassen waren zelfgemaakt. Soms werden hiervoor binnenste buiten gekeerde oude jassen gebruikt. Van de vierkantjes overgebleven stof van jassen werden patchwork-dekens gemaakt.
Oude lakens die in de midden dun waren geworden, werden in de lengte doormidden geknipt en vervolgens werden de zijkanten aan elkaar genaaid, waardoor weer een bruikbaar laken ontstond dat nog weer jaren meeging. Het laken was ietsje smaller geworden en je lag midden op een naadje, maar dat vond mijn moeder geen probleem en ik wist niet beter.
Mijn moeder maakte van oude handdoeken zelf maandverband. Die handdoeken werden in repen geknipt en 3 lagen werden boven op elkaar genaaid en dat werd het wasbare en herbruikbare maandverband. De restjes van de handdoeken werden omgetoverd tot washandjes. Die dikke maandverbanden heb ik ook nog wel gebruikt. Ik had er een hekel aan, want het was een enorme prop, beslist niet prettig om te dragen. Gebruikte maandverbanden kwamen in een emmer (met deksel) in een sodasopje en werden na de menstruatie-week uitgekookt in een tinnen teil op het vuur. De stank was in mijn herinnering gigantisch. Uiteindelijk waren de maandverbandjes weer fris en bruikbaar voor de volgende ronde. Later, toen ik flink had lopen klagen over de dikke proppen, mocht ik badstoffen maandverbanden uit de winkel gebruiken. Weggooi maandverband, dat kon echt niet! Die kreeg ik alleen mee op schoolkamp, maar verder niet.
Wollen truien werden uitgehaald, de wol werd gewassen en opnieuw gebruikt voor gebreide truien, rokken, wollen onderbroeken, warme wollen hemden etc.

Er werd vrijwel niets weggegooid, alles had zijn nut. Fruit met rotte plekken werd geconsumeerd, de rotte plekken werden afgesneden en de rest moest worden opgegeten. Dit gold ook voor schimmels op kaas en brood. De schimmel werd verwijderd en de boterham of de kaas was geschikt voor consumptie. Ik herinner mij een bloemkool die onder de luis zat. Mijn moeder kon de luis niet goed van de kool krijgen, ook niet in zout water of zo. Moeder kookte de bloemkool, maakte een sausje en diende de bloemkool op met veel zelf geraspte nootmuskaat, zodat het net leek of er helemaal geen luisjes opzaten, die leken sprekend op stukjes nootmuskaat. De rest van de familie heeft er smakelijk van gegeten, ik at maar een heel klein beetje, ik had niet zo’n trek.
Schillen werden aan de deur opgehaald door de schillenboer die ze gebruikte als vee-voeding.

We gebruikten in Leeuwarden, waar we tot mijn 9e woonden, erg weinig water, want we hadden geen wc, maar een tonnetje dat 1x per week opgehaald en omgeruild werd. Verder wasten we ons in de tobbe, een bad of douche hadden we niet.
In feite zijn bovenstaande besparingen natuurlijk prima manieren om behalve te besparen ook het milieu te ontlasten. Ik heb websites gevonden waarin nog steeds katoenen maandverbanden worden verkocht, klik hiervoor hier en hier

17 opmerkingen:

  1. Die (gekochte) badstoffen maandverbanden ken ik nog van mijn moeder. Aan de korte kanten zat een knoopsgaatje, maar waar dat voor diende: ik heb geen idee. Gelukkig is zij overgestapt op werwerp toen ik en mijn zusje in de puberteit kwamen. Maar toen was het onderhand al 1980 geweest.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je had speciale menstruatie onderbroekjes met een knoopje of haakje, zodat je de verbandjes daarmee op hun plek kon houden. Ben zelf nog geen vijftig, maar heb ook nog een paar jaar menstruatiebroekjes gedragen (icm wegwerp verbanden, dat wel) om het gewone ondergoed te ontzien. Nu draag ik trouwens weer uitwasbaar, met de technieken (drukknoopjes) en stoffen (zeer absorberend) van nu een prima mogelijkheid als je thuis bent.

      Verwijderen
    2. Ik droeg als 12-jarige een gordeltje met een knoopje. Daar werd dat maandverband aan vast geknoopt.

      Verwijderen
  2. Dat knoopgaatje was om het verband vast te maken aan een gordeltje dat kon dan met een zgn verpleegstersknoop. Zelf het gordeltje zat al beroerd

    BeantwoordenVerwijderen
  3. 20 jaar geleden toen ik stage liep in een dure modewinkel (en echt duur met bontjassen enz) moest ik als werk de manchetten en kragen van meneer zijn overhemden keren. ook nieuwe kruisjes zetten in ondergoed van mevr. ja echt waar, mijn moeder zei toen ze hebben niet voor niets zoveel geld, en ze moeten er hard voor werken en gelijk had ze.
    wel kreeg ik toen ik wegging een kadobon voor iets uit de winkel en mevr zei kies maar iets waar je nog lang wat aan hebt. ik heb hem nog steeds een mooie loden jas.
    gr jenny

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Uitwasbare maandverbanden heb ik niet gehad toen ik in 1963 ongesteld werd, wel het gordeltje om aan te knopen.
    Mijn moeder was niet zo bezig met hergebruik maar oma van vaders kant wel en ik gebruik nog steeds lakens -bv als onderlegger onder tafelkleed- die uit meerdere stukken van oudere lakens bestaan aan elkaar gezet met engelse naden.
    Van andere oma gebruik ik de BK pan die ik kreeg toen zij in verzorgingshuis ging, geen idee hoe oud die nu is.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik gebruik voor mezelf nog katoenen maandverband, ik kan niet tegen de wegwerp maandverbanden. Helaas. Ook hier worden oude lakens nog hergebruikt als zachte poetslappen. Oude handdoeken met gaatjes en rafels gaan mee op de scoutingkampen van de kinderen en zijn ze nog verder versleten dan gebruik ik ze voor het wassen van de kittens als het opvang seizoen weer begint. Oude of eenling sokken worden ook gebruikt voor de kittens als deze een wondje hebben waar ze niet aan mogen komen. (tenen eraf knippen en kitten erdoor schuiven.


    Ik gooi dingen die herbruikbaar zijn niet weg. Mijn kinderen dragen ook nog krijgertjes van familie en vrienden. (zolang het er nog goed uitziet en mijn kind het wil dragen)

    Ik heb geen schillendoer nodig, mijn cavia's en konijn eten graag het groen afval. Schimmel wordt hier ook van de kaas gesneden, oud brood rooster ik of een enkele keer gaat het naar de vogeltjes.

    Gaten in broeken daar gaat een lap over en indien dit niet mogelijk is dan wordt het een scoutingbroek of buitenspeelbroek. In de zomer knip ik de broek af tot een korte broek.

    Soms maak ik van oude leuke bekbedovertrekken nog kussenslopen of een tafellaken voor zomers buiten op tafel.

    Genoeg hergebruik hier.


    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ze had toen natuurlijk geen andere keus, maar ik vind het wel knap. Moet je zien hoe ver wij daarvan verwijderd zijn. Ik denk dat als je 100 mensen op straat vraagt naar wasbaar maandverband, dat je er misschien 1 treft die het heeft.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik heb net wasbare maandverbanden gekocht en wasbare inlegkruisjes maak ik zelf... Bevalt prima!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Het is net of ik een blog over mijn moeder en eigen jeugd lees.Alleen zonder de bloemkool danInclusief vieze emmer en stank van maandverband. Die mocht ik dan uitspoelen voor het de was in ging BRRRR.Mijn ouders werkten allebei. Mijn moeder stond voor de klas. Dus het was geen armoe.Ze kochten wel al snel een huis in een buurt op "stand". Dit boeide als kind niemand. Wij raakten onze vrienden kwijt door verhuizen. Ik ben achteraf heel blij met deze zuinigheid. Ik heb een heel laag inkomen (afgekeurd) en veel zorgkosten maar ik kan er toch redelijk mee uitkomen.Ik kon feilloos toepassen wat ik in mijn jeugd zag en meekreeg. Het grappige is dat mijn broer precies tegenovergesteld is geworden. Hoog salaris en lage woonkosten. Veel schulden en altijd te kort. Hij vind dat hij recht op alles en vooral veel leuke dingen heeft.Tja elk mens maakt zijn eigen keuzes.
    Cisca

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat herkenbaar allemaal, mijn zuster was coupeuse en naaide voor mij ook uit oude kleding de mooiste dingen wat weer jalouzie opwekte in ons dorp, ze noemden ons de modepoppen.
    ook had ik een oude fiets met blokken op de trappers.
    En de wc stond buiten en je bibs werd afgeveegd met pagina's uit de oude radiogids die door mijn beppe die toen bij ons in woonde in stukken werd geknipt en aan een touwtje werd gehangen.
    Ik had zelfs geen eigen slaapkamer maar sliep op de zolder bij mijn ouders door gordijnen aan de balken opgehangen gescheiden van elkaar, op een bed van veren wat trouwens erg lekker lag, in de winter als het sneewde heb ik de sneeuw wel op de dekens gehad want je keek zo door de kieren van de dakpannen.
    Dat van die lakens herken ik ook wel ik gebruik nu nog slopen die nu 49 jaar oud zijn die waren van cinderella weet niet of dat merk nog bestaat onverslijtbaar.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. HERKENBAAR!!!!!!!!!!!!!!!!

    yASR

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Tja en dan de eindeloze stroom groente en fruit die geweckt moest

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Hoor net op tv, het schijnt dat we ook een consuminderpaus gaan krijgen. Jezuieten zijn doorgaans nogal sober levend. Ben overigens zelf niet katholiek, hoor.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Toen ik voor de eerste keer menstrueerde kreeg ik badstoffen maandverband en een gordeltje. Ik zat in de examenklas en moest elke dat 2 keer 10 kilometer fietsen en 5 dagen per maand met zo'n dikke prop in mijn onderbroek. Verschrikkelijk!! Na een paar maanden kocht ik van mijn zakgeld wegwerpverband en tampons.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ik heb erg gelachen om het bloemkool-verhaal! :D

    BeantwoordenVerwijderen
  15. en is niemand ziek geworden van de bloemkool..en het maandverband verhaal was nog voor mijn tijd.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.