Zuinig in de jaren 80

In de jaren tachtig was er ook een ernstige economische crisis. In Nederland was in 1983/1984 wel 10% van de beroepsbevolking werkloos. In de stad Groningen, waar het economisch nog een stuk slechter ging, hadden we een werkloosheidspercentage van 25%. Ik heb de crisis van 1983/1984 van dichtbij meegemaakt. Voor mij is de huidige crisis dus de 2e crisis die ik heel bewust meemaak. Hoe zag het leven er in 1983/1984 voor mij er uit?
Ik studeerde en had relatief een ruime beurs, ruimer dan de studiefinanciering die op dit moment verstrekt wordt. Ik woonde samen met mijn vriend, ook student, in een huurhuis met 1 kleine woonkamer en 1 slaapkamer, waar net een bed en een garderobekast in paste. We stookten zuinig en verwarmden alleen de woonkamer, de rest van de radiatoren hadden we dichtgedraaid, ook in de douche, we vonden dat het hete douchewater de ruimte voldoende verwarmde. De was droogden we buiten, onder het balkon van de bovenburen. We gingen nooit uit eten en haalden het meeste eten van de markt, na afloop van de colleges. Ik herinner me vooral het eten van scholletjes en wijtingen die toen heel goedkoop waren. Verder aten we vegetarisch, veel bonen of alleen aardappels, groenten en een eitje. Reizen deden we bijna altijd op de fiets en onze (schoon)ouders kwamen bij ons op bezoek. Dat scheelde ons reisgeld. Omdat schoonvader werkzaam was bij een zuivelfabriek en schoonouders een moestuin hadden, brachten ze bij elk bezoek aardapppels, veel kaas en groenten mee. Mijn vriend ging ook regelmatig op de fiets naar huis (heen en terug ruim 100 km) en nam dan weer eten van schoonouders mee. Ik kan me niet herinneren in die periode zelf aardappels of kaas gekocht te hebben.
We gingen ook op de sportfiets op vakantie en we kampeerden in het wild of op kleine goedkope campings. Er waren wel regels ten aanzien van vrij kamperen, maar die werden in ieder geval in België en Frankrijk niet strikt nageleefd. We fietsten een twee weken lang elke dag gemiddeld 125 km en kwamen op die manier in België, Duitsland, Zuid-Frankrijk, Zwitserland en Oostenrijk. En vervolgens fietsten we dan weer terug naar Nederland. De kosten van een fietsvakantie waren niet veel hoger dan dat we thuis gebleven waren. Thuis moet je tenslotte ook eten. Mijn vriend was een uitstekende fietstechnicus. Alle reparaties en onderhoud deed hij zelf.
In de weekenden maakten we bij goed weer regelmatig uitstapjes op de fiets, òf naar noorden, naar het prachtige Groningse hogeland òf naar het zuiden, de bossen van Drenthe in. We moesten onze fietsconditie tenslotte wel wat bijhouden, je kunt niet volkomen ongetraind op fietsvakantie gaan.
Kleding kochten we vrijwel niet, ik had een naaimachine en ik naaide en ik breide heel veel zelf. In die tijd waren zelfgebreide truien heel erg trendy. Stoffen haalde ik van de markt. Ik had een paar naaipatronen waar ik steeds weer op varieerde, want patronen voor zelfmaakkleding waren erg duur.
We gingen niet uit, daar was geen geld voor, maar we gingen bij elkaar op bezoek en speelden bordspelletjes, zoals Risk.
Welke verjaardagscadeautjes gaven we? Potten zelfgemaakte bramen- en vlierbessenjam, zelfgekweekte planten en stekken, zelfgebakken (appel)taarten, casettebandjes met muziek van LP’s die we geleend hadden en opgenomen hadden. Niemand in mijn persoonlijke omgeving had werk, dat vond ik heel gewoon in die tijd. Vrienden van mij kwamen bijna zonder uitzondering in de bijstand terecht, of bleven studeren. Een studie die tien jaar duurde was heel normaal in die tijd. Vrienden woonden in kraakpanden en waren actief in allerlei organisaties zoals Amnesty, Greenpeace etc. Uit deze periode stammen ook de kringloopwinkels die hier nog steeds actief zijn. Computers, videorecorders, dvd spelers en mobieltjes had niemand, wel een platenspeler en een cassetterecorder. We leenden LP’s van elkaar en van een muziekafdeling bij de bibliotheek. Toen mijn oma overleed, erfden we een echte kleuren TV. Dat was al heel wat in die tijd. We hadden geen vaatwasser, geen wasdroger, geen oven, geen afzuigkap, geen magnetron, geen koffiezetapparaat, geen broodrooster, geen broodbakmachine, geen waterkoker, geen friteuse, geen gourmetstel, geen mixer, geen blender, geen keukenmachine, geen tosti ijzer, geen citruspers, alleen een stofzuiger, een afgedankt koelkastje, een afgedankt vierpitsgasstel en een wasmachine en we misten de dingen die we niet hadden absoluut niet, we wisten niet beter.
Ik ben zelf pas in 1998 gaan werken. Omdat ik in 1986 en in 1989 mijn dochters kreeg en de vader van mijn kinderen steeds ernstiger psychiatrische ziek was (en is), heb ik ervoor gekozen niet te werken zolang de kinderen klein waren, want ik had er als het ware nog een groot kind bij. Door de zuinige jaren 80 vond ik het geen enkel probleem om in de bijstand te zitten, ik was gewend om met weinig toch fijn te leven.