dinsdag 24 maart 2015

Vroeger: wonen in de 50-tiger jaren

Ik ben uit 1952 en ik kan me nog veel herinneren van de vijftiger jaren, hoe de woningen ingericht waren en welke apparatuur wij bezaten. Vooral de huizen van mijn ouders en mijn grootouders staan me nog scherp voor de geest.
Deze woningen waren alle drie koophuizen, gebouwd in de jaren 20 van de vorige eeuw.
Ik ga alle vertrekken langs om jullie een indruk te geven:
De keuken: in de onverwarmde keuken bevond zich een 2 pits- of 3 pits- gasstel, een oven had niemand in mijn familie. Wij hadden een geiser in de keuken voor warm tapwater. Mijn grootouders hadden geen warmwatervoorziening, die maakten water warm in pannen en ketels, ook voor de was. We hadden verder geen elektrische apparaten in de keuken, ook geen wasmachine, centrifuge of zo.
Mijn ene stel grootouders had geen keuken, die grootouders hadden een mini-aanrechtje met kraan in de achterkamer en verder een tafeltje met een gasstel er op. Afgewassen werd er op de keukentafel. Het was een soort woonkeuken.
De woningen hadden een kamer en suite. Tussen de voorkamer en de achterkamer bevonden zich schuifdeuren met raampjes. De achterkamer was meestal de kleinste van de twee kamers en suite. Mijn grootouders gebruikten doordeweeks 1 kamer, namelijk de achterkamer. Daar stond een eettafel en daar werd geleefd. De andere kamer werd in de winter vrijwel niet gebruikt, bij het ene stel was de achterkamer een woonkeuken. Deze kamers werden in de winter verwarmd met 2 kolenkachels. Alleen bij ons waren beide kachels in de winter dagelijks in gebruik, bij mij grootouders niet.
De huizen bezaten geen wc en geen douche of bad. Achter in de bijkeuken was een tonnetje voor de plas en de poep en boven was 1 wastafel en dat was alle sanitair dat er was.
Boven waren onverwarmde slaapkamers. Hoewel, bij mijn ene stel grootouders was de bovenverdieping verbouwd, want daar woonden vanaf 1950 mijn oom en tante met mijn neef en mijn nicht. Een slaapkamer was verbouwd tot woon-slaapkamer en daar was een kachel. Eén slaapkamer werd gebruikt door mijn opa en oma en een slaapkamertje was verbouwd tot keukentje en daar was de trap naar de zolder. Mijn neef en nichtje sliepen op zolder. Daar woonden ze dus met 6 mensen in één huis, met 2 woonkamers en 2 keukentjes.
Elektrische apparaten, in alle woningen hadden mijn familieleden de beschikking over 1 strijkijzer, 1 stofzuiger, 1 radio (of distributie). Verdere apparaten waren er niet.
Woningnood. In de 2e wereldoorlog was er vrijwel niet gebouwd, maar door bombardementen waren er wel woningen beschadigd of in puin gegooid. In Leeuwarden bevond (of eigenlijk bevind) zich een militair vliegveld en dat was een doelwit voor de geallieerde bombardementen en er ging wel eens wat mis en dan werden woningen getroffen.

Toen mijn ouders in januari 1952 trouwden, toen moesten ze door de woningnood op kamers wonen. Bij de ouders was geen plaats meer. Mijn vaders 15-jarige zusje woonde nog thuis en in het andere huis, van de ouders van mijn moeder, woonden mijn oom en tante met hun gezin.
Dus woonden ze bij een mevrouw op kamers. Vlak nadat ik geboren ben, konden mijn ouders verhuizen naar een kleine flat, op de eerste verdieping. Van dat huis weet ik eigenlijk niets meer. Mijn ouders hebben toen ik 3 was, een woning gekocht en over die woning vertel ik in deze blog.

Tuin Zowel wij als mijn grootouders hadden een tuin. Ik herinner mij een rode klimroos, lathyrus langs kippengaas, zinnias, petunias, een grote (stoof)perenboom, een achtertuin met witte legkippen in een kippenhok, sla, worteltjes en sperzieboontjes. Bij ons thuis een duivenhok, een zandbak en ik had een eigen tuintje waarin ik goudsbloemen mocht zaaien!
Onze woonkamer had openslaande deuren naar de achtertuin en dan stond je dus zó vanuit de woonkamer in de tuin. Ik vind het nog steeds heerlijk dat ik in mijn woonkamer een achterdeur heb, zodat ik binnen toch een beetje buiten ben.

14 opmerkingen:

  1. Je verhaal herken ik. Door die woningnood hebben mijn grootouders jaren lang op de bovenverdieping gewoond. Een verschrikking voor mijn moeder,maar leuk voor mij als kind.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Kijk vanavond BBC 2 Back in time for Diner
    http://www.bbc.co.uk/programmes/b05p23bf

    Vorige week zapte ik er zo maar in. Toen was het de Jaren 50, vanavond komen de Jaren 60 langs.

    Eerste aflevering dus Jaren 50 staat gelukkig op Youtube
    https://www.youtube.com/watch?v=oLtMeBafJAE

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Super! Ik nam snel eens een kijkje. Vanavond kijk ik naar de ganse aflevering. Hilde

      Verwijderen
  3. Mijn ouders moesten als getrouwd stel samen 60 jaar zijn voordat ze in aanmerking kwamen voor een huurwoning (eind jaren 50, nabij Leeuwarden). Ze hebben eerst bij familie ingewoond, net als jouw oom en tante.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Leuk verhaal weer! Mijn ouders trouwden in 1942, een boerderij hadden ze.
    Maar ook geen warm water, geen wasmachine e.d.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn schoonouders woonden in een boerderij in het dorp en hadden tot ver in de zestiger jaren geen waterleiding. Die hadden een waterput.

      Verwijderen
  5. In juni 1953, het vijfde kind was 2 weken, verhuisden mijn ouders naar een woningwetwoning, de helft van een dubbele. Drie slaapkamers, 1 wc, een woonkeuken en een woonkamer. De keuken werd verwarmd door een fornuis waar turf in gestookt werd, de haard in de woonkamer (nootjes 4) werd alleen op zon- en feestdagen gestookt. Gekookt werd er op een 2 pits gasstel (flessengas) en ook het fornuis werd veel gebruikt om het eten aan de kook te houden maar vooral om veel water warm te houden. In dat huis werden nog 5 (!) kinderen geboren!
    In de (hele grote) moestuin verbouwde mijn vader aardappelen en alle soorten groenten. Mijn ouders maakten heel veel in, mijn vader bakte brood en mijn moeder naaide en breide veel.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Dit verhaal is voor mij een andere wereld. Ik ben opgegroeid in een jaren 70 doorzonwoning met keuken. badkamer en wc. Toen ik 8 was verbouwden mijn ouders het huis met een open keuken en een aparte bijkeuken.

    Ik woon nu zelf in een huis uit de jaren dertig. En jouw verhaal past daar wel heel goed bij! Ik vraag me soms af hoe de mensen leefden in dit huis. Ik begreep dat het huis voor ambtenaren is gebouwd. Er waren twee slaapkamers, een aparte keuken en een kamer en suite. Ik dacht dat er een slaapkamer was voor de jongens en voor de meisjes en dat de ouders beneden sliepen. Er moet ook een ingebouwde kast zijn geweest. Dat is te zien aan de muur op de bovenverdieping. Spannend zo'n huis met een verhaal.

    Bij de Groninger Archieven kan ik de originele bouwtekening bekijken. Dat ga ik maar eens doen. Het lijkt me leuk om de geschiedenis mijn huis te volgen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Misschien was een deel van de kamers en suite wel in gebruik als slaapkamer. In die huizen zaten allemaal ingebouwde kasten: links en rechts naast de schuifdeuren, in de keuken. Ik kon via Funda een kijkje nemen in het te koop staande buurhuis, naast het huis waar wij vroeger woonden. Het is precies zo'n huis en er is weinig aan veranderd. Daar ga ik binnenkort nog een stukje over schrijven.

      Verwijderen
  7. Jeetje, ik verbaas mij elke keer dat er zoveel veranderd is! Qua huisvesting maar ook vooral qua apparatuur.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat een enorm verschil met het comfort waarin we nu leven!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Mijn ouders trouwden in 1949 en konden via kontacten van opa en welwillende huisbaas meteen een etagewoning om de hoek krijgen. Een luxe waarschijnlijk in die tijd. We hadden ook douche en gasfornuis.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. wat mij uit deze blogjes iedere keer weer duidelijk wordt dat hier in Servie een heleboel mensen nog zo wonen als toen in de 50e jaren in Nederland.De laatste jaren krijgen heel veel mensen water in het huis en daardoor een badkmer maar er zijn nog genoeg mensen waar dit niet gewoon is. Ik spreek over de dorpen omdat ik zelf in een dorp woon, we hebben zelf wel alle voorzieninen maar heel veel mensen hebben dat nog niet, Cisca Servie

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wat mooi om dit te lezen.. zelf kom ik niet uit die tijd en dan is het wel een ervaring om te weten hoe het er toe aan toe ging.. heb laatst aan mijn oma de robot stofzuiger uitgelegd en het centraal stofzuigsysteem.. zij komt wél uit die tijd en vond het heel opmerkelijk dat stofzuigen tegenwoordig zo kon.. Kan me haar tijd moeilijk voorstellen maar dit artikel helpt, dankjewel!

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.