De strijd (voor een beter bestaan)

De VARA zendt de laatste weken op vrijdagavond een historisch programma uit, getiteld De Strijd. Het is een serie over de geschiedenis van de arbeiders in Nederland.
Er zijn vanaf 6 oktober inmiddels 4 afleveringen uitgezonden:
De fabriek,
De staking,
De revolutie en
De ideale arbeider.
Je kunt hier de afleveringen terugkijken.
Er komen nog meer afleveringen:
De arbeidersomroep
De oorlog
Rood en oranje
De arbeidersvrouw
Drees en Den Uyl
De nieuwe arbeider

Omdat ik uit een rode familie kom en interesse heb in de geschiedenis, kijk ik met veel interesse.
Het is voor mij een feest van herkenning!
Mijn grootouders waren goed georganiseerde arbeiders, lid van de vakbond, lid van de SDAP, lid van de VARA, lid van een socialistisch zangkoor. De grootouders van moeders kant waren daarnaast lid van de geheelonthouders-bond, de befaamde blauwe NV, oftewel de "blauwe knoop". Ook waren al mijn grootouders lid van de Nieuw-Malthusiaanse bond, die streefde naar geboortebeperking.
Mijn ouders hebben elkaar leren kennen bij de AJC, de Arbeiders Jeugdcentrale, waar de arbeidersjeugd cultureel en politiek geschoold werd.
Een oom van mijn vader had een enorm portret met de markante kop van Domela Nieuwenhuis aan de muur hangen, dat portret heeft later nog een tijd bij mijn broer gehangen, omdat hij het zo bijzonder vond.

Ferdinand Domela Nieuwenhuis

Dit staat over Domela op wikipedia: Op de landarbeiders en boeren in Friesland en Groningen maakte hij grote indruk. Hij werd veelvuldig vergeleken met Jezus. "Uw verlosser komt", aldus een Friese arbeider toen hij vernam dat Domela verwacht werd. Domela zelf stimuleerde dat imago. Door haar- en baardgroei maakte hij een profetische indruk en hij doorspekte zijn toespraken met bijbelse beelden, die zijn publiek zeer moeten hebben aangesproken.

Waarom schrijf ik hierover?
Vooral omdat de arbeidersbeweging er voor gezorgd heeft dat de leef- en werkomstandigheden voor arbeiders verbeterden en dat de arbeiders meer zeggenschap kregen door bijvoorbeeld algemeen kiesrecht.
De 8-urige werkdag kwam er in 1919. Daarvóór waren werkdagen van 16 (!!) uur mogelijk, 6 dagen per week.
Het algemeen kiesrecht voor mannen kwam er in 1917, en vanaf 1919 konden ook vrouwen stemmen.

Stel je voor, dat is allemaal nog geen 100 jaar geleden.