Zorg voor ouderen in de knel

Na de 2e wereldoorlog was er een babyboom. We vieren nu dat we 75 jaar geleden bevrijd zijn. Niet heel Nederland is in de herfst van 1944 bevrijd, een deel pas maanden later, in de stad Groningen ergens in april 1945. Bevrijde Nederlanders maakten een inhaalslag wat de geboorte van kinderen betreft. Al die babyboomers zijn zo langzamerhand met pensioen en worden ouder en krakkemikkiger.
En er zijn er véél. Nu zijn er 1,3 miljoen 75+ ers en in 2030 zijn er al 2,1 miljoen en daar ben ik er in 2030 eentje van.

Al weer geruime tijd geleden is besloten om verzorgingshuizen te sluiten, het ene na het andere huis ging dicht. Ze waren niet meer nodig en (hoog)bejaarden konden thuis blijven wonen met indien nodig veel mantelzorg en een beetje thuiszorg. Ik heb mij er destijds over verbaasd en doe dat nog steeds. Accommodaties en expertise in de ouderenzorg verdwenen, ze waren zogenaamd niet meer nodig. Hoe moet dat in een land waar relatief steeds meer ouderen wonen? En hoe ouder de mensen, hoe ingewikkelder de zorg wordt. Niet iedereen wordt fit en gezond 100 jaar, de meesten niet.

Bejaardenhuizen zijn ontstaan in een periode dat de meeste gehuwde vrouwen niet werkten. Nog niet zo heel lang geleden werden vrouwen ontslagen als ze gingen trouwen, ze mochten niet meer werken. Moeders waren thuis en zorgden voor de kinderen. Toen was er misschien tijd voor mantelzorg door dochters en schoondochters.

In heel veel jonge gezinnen zijn nu beide partners aan het werk en hebben ze naast het werk de zorg voor hun kinderen en voor het gezin en juist nu wordt van gezinnen, de (klein)kinderen van de babyboomers verwacht dat ze voor hun oudere familieleden gaan zorgen en dat is lastig in een druk tweeverdienersgezin. Wie moet er mantelzorg verlenen? Bejaarde buren en vrienden? De thuiszorg kan vaak geen hulp bieden, daar zijn grote wachtlijsten. Mensen houden soms een ziekenhuisbed bezet omdat er geen thuiszorg beschikbaar is om steunkousen aan te trekken.

Zolang de (hoog)bejaarde zelfredzaam en gezond is, is er geen probleem en kan er zelfstandig gewoond worden, maar naarmate mensen ouder worden, komen er steeds meer kwalen. 
Ik vind het heel jammer dat de voorzieningen zo slecht zijn in het gebied tussen zelfstandig thuiswonen en het verblijven in een verpleeghuis. Voor een verpleeghuis gelden zeer strenge regels, daar kom je niet zo snel in. Er is als het ware een gat gevallen, misschien niet voor de mensen die rijk genoeg zijn om op eigen kosten zorg te regelen, maar wel voor de mensen die niet zo veel geld hebben.

Ik maak me grote zorgen voor de toekomst. Mijn moeder en mijn grootmoeders hebben geruime tijd in een verzorgingshuis/bejaardenhuis gewoond, maar die voorzieningen zijn nu wegbezuinigd. Onze welvaart is daarvoor niet meer toereikend, zo lijkt het. Zouden we naar vroeger terugkeren? Die goede oude tijd? Mijn overgrootvader woonde bij zijn zoon, en een andere overgrootvader ging naar het armenhuis, waar hij met 10 anderen op een slaapzaaltje verbleef, en hij met diezelfde mannen een soort huiskamer deelde. Het stonk er ongelooflijk naar pis toen ik als kind een keer dit huis bezocht. Niet raar, want ik denk dat de zorg niet zodanig was dat deze bejaarden voorzien werden van goed incontinentiemateriaal.  Ze kregen eten en een bed.

Recent is er een brede taskforce  wonen en zorg geïnstalleerd en die moet de huisvesting en de zorg voor hoogbejaarden in goede banen leiden. Het lijkt mij een beetje laat.  Ze wisten bij de overheid al heel lang dat er naar verhouding steeds meer hoogbejaarden in Nederland wonen. Waarom eerst verzorgingshuizen sluiten en een andere bestemming geven om vervolgens een taskforce aan de slag te laten gaan met de huisvestings- en zorgproblemen van ouderen?

Nu wil de SP een initiatiefwet indienen voor zorgbuurthuizen, waar ouderen kunnen wonen en waar ouderen die in de buurt wonen kunnen eten.  Volkskrant: De nieuwe zorghuizen met uiteindelijk 99 duizend bewoners zouden volgens een berekening van het CPB per saldo 400 miljoen euro gaan kosten. Die huizen worden met twee miljard euro gefinancierd via de Wet Langdurige Zorg, maar daar staan lagere uitgaven tegenover aan wijkverpleging, thuiszorg en huursubsidie.

Toen mijn moeder ruim 12 jaar geleden in het verzorgingshuis opgenomen werd, was daar een erg strenge dame van een indicatiecommissie die bekeek of  mijn moeder niet toch gewoon thuis zou kunnen blijven wonen. Zo'n indicatiecommissie zou ook de bewoners van deze zorghuizen kunnen selecteren, en sommige kandidaten met een ernstige en ingewikkelde ziekteproblematiek misschien meteen doorverwijzen naar een verpleeghuis.
Misschien staan er nog wat oude verzorgingshuizen leeg die weer in gebruik genomen kunnen worden?