zondag 3 november 2019

Leven in 1962, zoals ik het mij herinner

Vandaag weer eens een blog over vroeger!

In 1962 was ik 9 jaar, we woonden in een flat met 3 slaapkamers, een badkamer met toilet, uiteraard een woonkamer en een keukentje, met balkon op het noorden.
Mijn vader werkte zeker 50 uur per week, vaak wel meer dan dat. Mijn moeder was thuis en deed het huishouden. Ook andere getrouwde vrouwen waren thuis, ook vrouwen die geen kinderen hadden, zoals een tante en onze bovenbuurvrouw. Alle moeders van klasgenoten die ik kende waren thuis, na schooltijd stond de thee klaar.

In 1962 kocht mijn vader onze allereerste auto, alleen mijn vader reed, mijn moeder heeft nooit een rijbewijs gehad. Deze auto was een snertgroene DAF. Er waren in die tijd nog erg weinig auto's op de weg. Alle leden van de ANWB hadden een speciaal schildje op de voorkant van hun auto gemonteerd waaraan je als lid te herkennen was. Als we een ander lid tegenkwamen, dan zwaaiden we, echt waar!

Ma bestierde het huishouden in een jasschort om haar kleding te beschermen. Het was zo'n schort net zoals ma Flodder die in de film droeg. Haar moeder droeg er ook altijd een.
Lange broeken droegen vrouwen die ik kende in die tijd niet, volwassenen droegen nylonkousen en meisjes maillots. Alleen als het heel koud was, dan droeg ik onder mijn rok of jurk een zwarte lange broek.

Jasschort
We aten brood als ontbijt, anders kenden we niet, van muesli of cornflakes hadden we bij ons thuis nog nooit gehoord. Ook pappen werden nooit geserveerd als ontbijt. Pap kregen we op zondag als toetje: havermout, griesmeelpap of custard vla. Uiteraard zelf gekookt en alléén op zondag.
We aten tussen de middag iedere dag aardappels, vlees en groenten en een beetje jus. Meestal was het vlees gehakt en soms rundvlees, een sudderlap. Groenten waren van de klassieke soort en altijd gekookt: rode kool, spruitjes, sperziebonen, bloemkool, witlof, prei, wortelen, knolselderij, koolraap, witte kool, andijvie, spinazie. Niet gekookt: sla, komkommer, tomaat.
Groenten als asperges, aubergine, paprika, courgette, broccoli, champignons, paksoi, Chinese kool en venkel waren bij ons volslagen onbekend.
Ma ging op de fiets boodschappen doen en kwam dan thuis met fietstassen vol. De melkman kwam aan de deur en leverde losse rauwe melk af.
We hadden geen koelkast. Op zich ook niet nodig, want melk werd, behalve op zondag, dagelijks geleverd. Voeding die aan bederf onderhevig was, zoals de braadpan met gehaktballen (die pan werd door mijn ouders steevast juspan genoemd) stond afgedekt en onder een dikke laag vet op het balkon op het noorden, evenals de gekookte melk. Restjes hadden we niet, alles van de warme maaltijd ging altijd op, behalve dan het vlees.
De was ging in een ronde langzaamwasser. Deze wasmachine hield met draaiende schoepen de was in beweging en daardoor werd de was schoon. Mijn moeder moest daar zelf heet water in doen en na afloop moest het sop door middel van een slang en emmers weer afgevoerd worden. De natte was ging vervolgens in de losse centrifuge en daarna werd de gecentrifugeerde was op rekken of aan de waslijn beneden in de tuin gedroogd.

We hadden een grote bakelieten telefoon met snoer in de huiskamer, en o, wonder van techniek: we hadden een echte TV, met 1 televisiezender. Méér smaken waren er toen niet, er was maar 1 zender. De antenne, die een goede ontvangst moest garanderen, stond op het dak. De TV programmering was beperkt tot de avonden en de woensdagmiddag en bij sommige gelegenheden, zoals de intocht van de goede Sint, ook op zaterdagmiddag.

Ik ging lopend naar school, meestal niet rechtstreeks, vaak haalde ik onderweg een vriendinnetje thuis op en gingen we samen verder naar school. We gingen alléén op de fiets als we naar zwemmen gingen. In klas 1 t/m 3 (nu groep 3 t/m 5) waren juffen, in de hogere klassen werkten meesters.
De meisjes kregen handwerkles en de jongens kregen handenarbeid en leerden heel andere dingen dan ik. Ik leerde breien, naaien, gaten stoppen en borduren.

We kregen zakgeld, maar er werd op toegezien dat we dat in onze spaarpot stopten en jaarlijks brachten we dat geld naar de spaarbank een paar straten verderop. Volgens mij ging ik met mijn spaarbankboekje en mijn spaarpot in mijn eentje naar de bank. Het gespaarde bedrag werd dan met de hand bijgeschreven in het boekje. Met paraaf en stempel. Ook het geld dat ik van mijn grootouders voor mijn rapport kreeg moest in mijn spaarpot. Ik leerde absoluut niet om met geld om te gaan, want ik gaf nooit geld uit, ik leerde alleen sparen, maar dat was geen vrije keuze. Vriendinnetjes van mijn kinderen kochten van hun spaargeld direct snoep, tot alles op was, maar die keuze heb ik nooit gehad. Alles moest in de spaarpot, vandaar misschien dat ik zo'n vlijtige spaarder ben.

Wat deed ik naast school? Ik was niet lid van een sportclub en ook niet van een andere organisatie. Ik keek tv en ik las alle boeken die ik te pakken kon krijgen, met name de oude meisjesboeken van mijn moeder. Een beetje belegen boeken, vaak ook nog in oude spelling. Later werd ik lid van de bieb en las ik daaruit veel boeken.
Buiten spelen deden we ook: rolschaatsen, schatten zoeken (mooie steentjes, mooie bloemen die we droogden in een oud boek). Rondwandelen met baby's van buurvrouwen van een vriendinnetje.  Niet alle moeders vertrouwden ons hun kind toe, een enkele deed dat wel, zodat wij heel trots rondjes liepen met "onze" baby ;-)

22 opmerkingen:

  1. Denk je dat dit ook een reden kan zijn dat het financieel bij jou een keer mis is gegaan? Als ik zo lees waren jullie vroeger best rijk. En zoals je zelf zegt werd je niet geleerd met geld omgaan. En een tv en een auto in 1962... dat was echt wel rijk. Mijn moeder verteld mij wel eens dat ze met de hele buurt bij iemand binnen voor 2 of 5ct op woe tv mochten kijken en 1 vriendinnetje had een auto en toen mocht ze een keer meerijden. zij was 10 in 1962. Dus ik ben benieiwd of jij jullie ook als rijk ervaarde.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tot januari 1962 woonden we in een koopwoning. Die woning is verkocht omdat we in een bedrijfswoning boven het bedrijf waar mijn vader ging werken gingen wonen. Bij de verkoop van de woning kwam nogal wat geld vrij en de huur van de bedrijfswoning was vrij laag. Toen was er voldoende geld voor een auto en een tv.
      Het voelde wel rijk ja!

      Verwijderen
    2. Mijn vader is van 1950. Thuis hadden ze in zijn jeugd al een televisie. Heel zeldzaam, want op woensdagmiddag kwam de hele straat kijken en soms in het weekend of als er wat bijzonders was ook. En ja: dan betaalden ze daar voor. Ook hadden ze een auto en mijn opa is regelmatig chauffeur geweest, als mensen naar het ziekenhuis moesten bijv. Je deelde in die tijd veel meer dingen is mijn idee.

      Verwijderen
    3. Vóór 1962 woonden we in een straat waar maar 1 iemand TV had, daar mochten alle kinderen van de straat op woensdagmiddag gratis TV kijken. Vanaf 1962 woonden we vrij afgelegen op een bedrijventerrein. Er waren op dit terrein weinig kinderen, en die hadden waarschijnlijk zelf tv. Ook de auto is vanwege die nogal afgelegen ligging zonder buren, alleen voor ons gebruikt.

      Verwijderen
  2. Ik ben een paar jaar ouder dan jij, maar wij ontbeten met Brinta! (wat ik bepaald geen traktatie vond).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn ex-man at thuis altijd Brinta en dat deed hij ook toen hij met mij ging samenwonen. Mijn oudste dochter is er nog steeds dol op! Toen haar zusje geboren werd, wilde zij ook graag weer een fles 's ochtends. Zij kreeg dan verdunde Brinta in een fles met een speen met een vergroot gat. Heerlijk vond ze dat!

      Verwijderen
  3. Zo herkenbaar. Ik herinner me nog de blijdschap na de aankoop van de eerste koelkast en de verbouwing tot een doucheruimte.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Oja, die jasschort! Maar dan mis ik wel dat doekje op het hoofd. Waar al die vrouwen niet alleen thuis mee liepen, maar ook over straat fietsen. Ik zie ze nog voor me.
    En wij brachten onze spaarpot altijd in oktober naar de boerenleenbank, want dan was het spaarweek en kreeg je een cadeautje!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. In de winter droeg mijn moeder buiten altijd een hoofddoek. Die werd geknoopt onder haar kin. Lekker warm en zo'n hoofddeksel waaide nooit af! Dat in tegenstelling tot de hoedjes van mijn oma's.

      Verwijderen
    2. Ik heb een van de cadeautjes nog: het boekje Wizzewaz en de rekentafels! Best een leuk boek - ik denk dat ik het kreeg toen ik een jaar of 8 was?

      Verwijderen
  5. Ik heb 1962 niet meegemaakt, maar wat is er veel herkenbaar! Jullie hadden wel een luxe huishouden hoor, met een tv en een auto in 1962! Wij kregen er pas eentje eind jaar zestig, begin zeventig. Zo nu en dan moest mijn vader foeterend naar de zolder om de antenne af te stellen. Als het had gestormd of zo. dan zag je beneden alleen nog zwartwitte vlokken.
    Ik herinner me uit mijn kindertijd ook met enige regelmaat stroomstoring (gezellig olielampje aan wat mijn moeder anders te gevaarlijk en vervuilend vond). zou dat komen, omdat er in de jaren zeventig zoveel meer elektrische apparatuur werd gebruikt en dat het stroomnet daar niet op voorzien was?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik was 12 in 1962. Kan me niet herinneren wat ik als ontbijt kreeg, ben nooit zo'n ontbijtster geweest. We hadden wel elke dag pap toe, dat vond ik niet lekker, griezelmeel of behangplaksel. De custardpap was wel lekker.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het ergste vond ik warme havermoutpap. We kregen in die tijd nog geen schoon bord voor de pap dus eerst had je rode bieten met een speklapje en in hetzelfde bord de havermout,, die kleurde roze 🤮🤮

      Verwijderen
  7. Zo'n wasmachine met schoepen stond tot een paar jaar terug nog in de schuur bij mijn moeder. Ze had ook een moderne hoor, maar gebruikte de oude voor allerlei klusjes. In 2017 heeft ie de geest gegeven. We hebben er maar geen monteur bijgehaald, hoewel me dat best grappig leek....groeten, g

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik was 12 in 1962, het 4e kind van (toen nog 9, mijn jongste broer werd in 1965 geboren)
    We woonden in de helft van een dubbele gemeentewoning, drie slaapkamers, een woonkeuken, woonkamer en een wc. In de schuur zat een varkenshok (wij hebben nooit een varken gehad) en een kolenhok (nootjes 4). Achter de schuur de turfbult. Mijn vader had een stukje veen gepacht en stak daar zelf de turven. Grote moestuin en veel bessenstruiken en fruitbomen.
    In 1965 kwam mijn jongste broer, in 1966 kregen we een tv (vonden we leuker dan ‘weer’ ‘n baby 😳) We gingen elke schooldag naar de schoolmis, zondags naar de hoogmis en naar het lof.
    Sparen deden we ook maar we kregen ook elke zondag een dubbeltje om snoep te kopen. Het winkeltje, vlak bij de kerk, was speciaal voor de snoepkopers op zondag een paar uur open.
    Ik groeide op in klein dorp, zat op mijn 16E voor het eerst in een trein (naar Zwolle, mondeling mulo-examen) en was nog nooit met vakantie geweest (wel gelogeerd bij familie en vrienden van mijn ouders).
    Wat is er toch geweldig veel veranderd!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik ben van 62. Mijn moede kookte de luier was in een wasketel. Een keer in de week gingen ze naar het was huis. Voor de lakens en dergelijke te wassen. En een keer in de week naar het badhuis om zich te douchen. Ik heb mijn moeder nog nooit met een jasschort gezien. Alleen met een gewoon knoopschort. Wij kochten dubbelgestoomde melk.in een fles met een dunne hals weet ik nog. Soms ook vanillevla in een kleine fles met een dikke hals Dit ging in een klein kastje met raampje van gaas in de noordmuur welke verbinding had met buiten. Wij aten havermoutsepap als ontbijt(nu nog in de winter, heerlijk), of brinta. In de juspan lag het vlees onder een laag vet tegen het bederf. Wij kregen zakgeld waarvan we de helft in onze beursje mochten doen en de helft in de spaarpot. Wij dronken schoolmelk op school en kregen nooit een tussendoortje mee. We dronken thee met een biscuitje en doms een klein stukje chocolade er op. Doe ik ook nog steeds😊

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het gestolde vet van de jus werd er bij iedere maaltijd afgeschept. Wij aten magere jus en na afloop van de maaltijd werd het vet weer gesmolten en kwam dit vet weer op de jus en werd de vetpan weer koel weggezet. Het vet werd meerdere keren gebruikt. Nieuwe gehaktballen werden in dit vet gebraden.

      Verwijderen
  10. Spaarde jullie niet op school? ik ben iets jonger maar herinner mij t school sparen, dan nam je elke week 0,25 ct mee en werd er een zegeltje in een boekje geplakt.
    Leuke blog, ik herinner mij de eerste keer broccoli (toen ik al ruim in de 20 was en wat eerder mijn eerste kiwi nog heel goed, 1 kiwi plechtig gesneden door mijn oom door een schaal yoghurt (waar we met 6 man van aten) ik vond dat toen heel exotisch terwijl er natuurlijk maar heel weinig Kiwi in zat :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Nee, schoolsparen deden wij niet. Wel spaarden we voor de jaarlijkse schoolreis.

      Verwijderen
  11. Schoolsparen deden wij ook maar vaak verloor ik het kwartje;)
    Mijn moeder kookte eerst op een houtkachel pas later ging ze koken op een gasfles
    De was nam de hele maandag in beslag en in de winter gedroogd aan rekjes voor de kachel
    Wij keken tv in de straat en dat was een cafe we zaten tussen de stamgasten in heel veel rook;)
    Toen we zelf tv kregen konden we Duitsland ook ontvangen ik keek alles zelfs naar Hier und Heute
    Op zaterdag gingen we in de teil pas veel later kregen we een douche
    Het is hier wel gezegd maar inderdaad wat een gedoe met de antenne,mijn vader het dak op en wij beneden schreeuwen tot het beeld goed was

    Anneke

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Het meeste zaken in de reacties herken ik, geboren in 1955, wel.Pas laat kregen we tv en ik keek vooral naar de Duitse kinderprogramma's. Op mijn 12e verhuisden we naar een groter huurhuis , kregen we een badkamer en kochten mijn ouders voor het eerst een koelkast. Voor die tijd wasten we ons bij de wastafel of gingen weleens naar het badhuis.
    Mijn moeder droeg nooit zo'n jasschort maar gewoon zo'n halve. We lazen erg veel, gingen met het hele gezin naar de bibliotheek en leenden stapels boeken. Op zondag maakten we vaak lange boswandelingen. Een auto hadden we niet, alles op de fiets of met het openbaar vervoer.
    De bakker, melkboer alles kwam aan de deur. Ook een schillemnoer, het opgehaalde groenteafval werd als varkensvoer gebruikt.
    Mijn moeder maakte veel kleren zelf, een tante kon heel goed breien. We voelden ons beslist niet arm. Deden van alles en gingen elk jaar met vakantie, ergens in Nederland. De bagage werd met van Gent & Loos vooruit gestuurd en wij gingen met bus en trein.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Leuke herinneringen allemaal, ik heb alles met genoegen gelezen!

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.