Kleindochter Aaf en ik - ook weer veel verschillen in leefomstandigheden

Enige tijd geleden blogde ik over de verschillen tussen mijn oma Aaf en mijzelf, nu wil ik schrijven over mijn kleindochter Aaf en ik. Ik ben 63 jaar en 10 maanden ouder dan kleindochter Aaf. Kleindochter is nu bijna 5. Ik kan niet in de toekomst zien, alleen het nu en de afgelopen jaren kan ik vergelijken met mijn eigen eerste 5 jaar.

Verwarming
Toen ik een peuter en kleuter was, hadden we geen centrale verwarming. Pas vanaf mijn 9e woonden we in een huis met centrale verwarming. Ook hadden ramen destijds overal enkel glas en was er geen vloer-, dak- of gevelisolatie. Als het vroor, dan was het op mijn slaapkamer ijskoud! De ijsbloemen stonden op de ramen en op mijn bed lag een flinke lading dekens! Als ik ging slapen, dan kreeg ik een warme kruik mee om het bed wat op te warmen.
In de woonkamer waren kolenkachels, die kachels moest je brandende houden, ook in de nacht (een beetje), want opnieuw aansteken van de kachel was nogal een karwei. Mijn ene oma liet uit zuinigheid 's avonds de kachel uit gaan en ze moest dus iedere ochtend met kranten en spiritus en kolen in de weer om de kolenkachel weer te laten branden. Als die kachels brandden, kon je je daar heel gemakkelijk aan branden. Het was bij het spelen altijd uitkijken, die dingen waren soms loeiheet!
Kleindochter woont vanaf haar geboorte in een huis dat overal verwarmd kan worden. Niet dat de slaapkamers altijd verwarmd zijn, maar als het heel koud is, dan kan dat wél!
Een centrale verwarming geeft warmte zodra je dat met de thermostaat regelt, en de radiatoren zijn nooit zo heet dat je je er aan brandt.

Sanitair
In de huizen waarin ik tot mijn 9e woonde, was geen WC, geen bad en geen douche, alleen op de ouder-slaapkamer was een wastafel met koud stromend water. Badderen deden we in een grote teil in de woonkamer en in plaats van de WC was er een tonnetje in de onverwarmde bijkeuken of schuur.
Kleindochter kan baden en douchen. Sinds kort, in de nieuwe woning waar ze sinds maart woont, is er ook een bad en er zijn zelfs 2 WC's!

Werkende en zorgende ouders
Alleen mijn vader werkte, dat was in die tijd heel gewoon. Mijn moeder deed de huishouding en zorgde voor mijn broertje en mij. De was was met alleen zinken teilen en een wringer en waslijnen een hele klus. Toen ik klein was, kreeg mijn vader rijles. Van rijles voor mijn moeder was absoluut geen sprake! Ik denk dat ze er toendertijd helemaal niet bij nadachten dat een vrouw ook in een auto zou kunnen rijden!
Voor mijn kleindochter is het heel normaal dat beide ouders werken en dat beide ouders zorgen voor de kinderen. Ook de huishoudelijke taken zijn verdeeld. Beide ouders koken, wassen, stofzuigen, soppen etc.

Telefonie/TV/ICT
Toen ik klein was, hadden we geen TV, alleen radiodistributie. Uit een klein kastje aan de muur kwamen radiogeluiden. De ochtendgymnastiek met gymleraar/fysiotherapeut Ab Goubitz. Dé openingszin van Ab Goubitz was: "Goedemorgen luisteraars, staat u allen klaar?". Daarna volgden de oefeningen op de maat van de muziek: "en strek, en buig, en voor, en achter!" (bron: wikipedia). Op diezelfde radio waren hoorspelen, programma's voor kleuters en kinderkoren. Een dame in onze straat bezat een TV, dat was toen een zeldzaamheid. Daar mochten wij kinderen op woensdagmiddag een uurtje naar kinderprogramma's kijken.
Telefoon hadden we niet, dat had niemand. Om de dokter te bellen voor een huisbezoek, moest je naar een telefooncel en de dokter hield iedere dag zonder afspraken spreekuur. Daar had je geen telefoon voor nodig. Je sloot gewoon aan in de wachtkamer.
Tot mijn 7e had ik nog nooit een film gezien en een computer had ik pas in 1997, dat was op mijn 45e.
Voor kleindochter Aaf zijn films op DVD heel gewoon. En filmpjes op de laptop, smartphone of computer ook. Ook met de telefoon zijn kleuters al jaren heel vertrouwd.

Auto
Bij ons in de buurt had niemand een auto. De bakker kwam met een bakfiets langs de huizen, de groentenman met paard en wagen. Alleen de tonnemannen, van de gemeentereiniging, haalden met een vrachtwagentje de volle tonnen met urine en ontlasting op en brachten lege, schone tonnen in huis. Ook de kolenboer kwam met een vrachtautootje zakken met kolen afleveren.
Auto's zijn voor kleindochter heel gewoon, voor mij niet. Ik heb als peuter wel een keer in een taxi gezeten, dat was toen mijn broertje geboren werd en mijn vader en ik mijn moeder en dit broertje ophaalden in de kraamkliniek. Dat was zo'n bijzondere gebeurtenis, dat ik het onthouden heb.
De auto's van destijds hadden geen gordels en ook geen autostoeltjes voor kinderen. Kinderen zaten gewoon helemaal los achterin op de achterbank, ook peuters.

Voeding
Tussen de middag werd warm gegeten. Wij aten alleen Hollandse kost: meestal aardappels, vlees en groente. Soms kapucijners of bruine bonen, soms erwtensoep. Het vlees was meestal rundvlees, een stukje sudderlap of een gehaktbal. Niet overdadig veel vlees, ik schat nog geen 50 gram per persoon. Nooit vis, nooit pizza, macaroni, rijst, bami of iets dergelijks. We aten wel eens vis, maar dat aten wij op brood: een enkele keer wat makreel en op de kermis paling en gebakken hom en kuit. Misschien moet ik even uitleggen wat dat is. Hom is sperma van vis en kuit zijn viseitjes, klik op deze link om te kijken hoe dat er uit ziet. Verder aten we een enkele keer bij mijn grootouders zelfgevangen en zelf klaargemaakte zoetwatervis.
's Ochtends en 's avonds aten we brood. Bruinbrood en mijn vader at witbrood. Dat brood aten we met zoet en met kaas en soms lever of rookvlees.
Voor kleindochter Aaf ziet voeding er heel anders uit. Zij eet net als haar ouders veganistisch. Niet heel vaak aardappels, maar ook pasta, couscous, rijst, noedels, pizza. Daarbij veel groenten, ook groenten waar ik als vierjarige nog nooit van gehoord had: courgette, paprika, aubergine, maïs, pompoen, champignons. Daarvan wist ik het bestaan niet! Als eiwitbron: peulvruchten, tofu, vleesvervangers.
En het tijdstip van de warme maaltijd is verschoven naar de avond. Niet meer tussen de middag achter de aardappels, maar 's avonds achter de veganmaaltijd.

Kinderziektes
In mijn jeugd werd je nog niet gevaccineerd tegen mazelen, rode hond, bof en dergelijke. Ik kreeg als vierjarige eerst rode hond en toen vlak daar achteraan mazelen. Of omgekeerd, dat weet ik niet meer. Mijn tweejarige broertje kreeg tegelijkertijd mazelen en rode hond en was hierdoor doodziek! De huisarts kwam verschillende keren op huisbezoek en er was sprake van een ziekenhuisopname. Gelukkig hoefde dat uiteindelijk niet! Ook kreeg een zoon van vrienden van mijn ouders in 1956 polio. Landelijke vaccinatie tegen polio werd pas in 1957 ingevoerd, in het jaar dat ik vijf jaar werd. Ik werd alleen gevaccineerd tegen pokken en vanaf 1957 ook tegen polio. Kleindochter Aaf en haar zusje kregen en krijgen alle vaccinaties die in het rijksvaccinatieprogramma aangeboden worden.

Zoals je ziet is er ook in de afgelopen ca 65 jaar enorm veel veranderd!