vrijdag 17 juni 2022

Thuisbezorgd vroeger en nu

Tegenwoordig kun je van alles bestellen en dan wordt het bij je thuis bezorgd: maaltijden, boodschappen, pakketten om maaltijden van te koken, drogisterijartikelen, kleding, elektronica, witgoed, eigenlijk te veel om op te noemen.

Je denkt misschien dat dit heel nieuw is en dat dit vroeger nooit gebeurde.
Maar zo is het niet!
Toen ik een kind was, bestelde je niet van tevoren, maar kwam de leverancier gewoon in de straat en kon je kopen wat je nodig had:

  • de bakker met een bakfiets,
  • de groentenboer met paard en wagen, die verkocht ook fruit
  • de melkboer, met melk en karnemelk en karnemelkse pap
  • de visboer, met verse vis en gebakken vis en natuurlijk zoute haringen
  • de eierboer met eieren in een emmer aan het stuur van zijn fiets,
  • de ijscoman, met een bakfiets. Daar kon je een plak ijs kopen. Hij deed aan iedere kant een wafeltje en smullen maar.
  • de scharensliep, die kon zorgen dat je messen en scharen weer vlijmscherp werden
  • de man met garen en band en andere fournituren
  • de tonnemannen, die de volle ton met poep en urine meenam en een lege afleverde op de plek van bestemming. Je hoefde die ton niet zelf te tillen, dat werd voor je gedaan, vanaf de bijkeuken door de gang tot aan de voordeur.

    Alle betalingen waren cash. Je kreeg je loon wekelijks of maandelijks in een loonzakje, en geld dat je over had, stortte je bij de bank op een spaarrekening met een papieren spaarbankboekje. Tenminste, zo deden mijn ouders dat in de vijftiger jaren.
    Leveranties op bestelling moest je altijd eerst betalen en dan werd er geleverd, want pinnen of zo bestond nog niet en ik vraag me af of overschrijf formulieren van banken na de oorlog al bestonden.
    Levering op bestelling met betaling vooraf:
  • de kolenboer -
  • de witgoed leverancier -  onze eerste wasmachine kwam per bestelauto, ergens rond 1960 en onze koelkast kwam rond 1964. 
  • levering van meubels

Later had je de rijdende supermarkt, de SRV man/vrouw.
En bij mijn schoonouders op het dorp kwam tot in de late jaren 70 de slager bestellingen aan huis afleveren.  Ook kwam daar een man met onderkleding, jurken en ander textiel. Gewoon aan huis, zodat je op je gemak kon passen en uitzoeken.

26 opmerkingen:

  1. Oh ja,ik zie me zitten als peutertje. Op de stoep,kijkend naar het grote paard van de groentenboer

    BeantwoordenVerwijderen
  2. En de schillenman met zijn paard! De schillen gingen in een houten bakje in het portaal en de schillenman kwam drie trappen op om ze te halen voor zijn varkens, die in een kot zaten net buiten de stad. Anne.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een oude buurvrouw vertelde ooit dat ze na drie maanden zwangerschap al niet meer de deur uit ging - en dat hoefde ook helemaal niet - geen werk buitenshuis, geen boodschappen om te doen - dat kwam allemaal aan huis (ik moet er niet aan denken! ALTIJD in huis zitten, en er nooit of heel zelden uit komen...)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik moet hier ook vaak aan denken: niets nieuws onder de zon. In de boeken van Marijke van Cissy van Marxveldt komen er ook steeds mensen aan de deur : )

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ben geboren in het Amsterdamse Spiegelkwartier, wat nu allemaal antiekzaken zijn waren toen gewone winkels. Eenmaal per week werd er pens voor de hond gebracht.
    Toen ik in 1974 in Den Haag ging samenwonen hadden we een oliekachel en de jerrycans olie werden 1x per week gebracht. Wrden op de eerste etage gezet en moest het zelf de laatste steile trap opsjouwen.
    Waar ik nu woon komt er 1x per 2 weken een kaas=noten-eierenman langs

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Oh! Wij moesten als kinderen petroleum HALEN! Met een zware, stinkende kan, een paar straten lopen, en owee als je morste - dat STONK, EN was te duur om te verspillen!

      Verwijderen
    2. Ik moest toen ik in 1972 in de stad Groningen kwam wonen ook zelf de petroleum voor mijn kachel halen. De metalen jerrycan kwam achter op de fiets en ik liep er naast, ook bij sneeuw en gladheid.

      Verwijderen
  6. Wat dacht je van de kaasboer die rijd hier trouwens nog.
    Mijn moeder kwam het erf nooit af maar we hadden winkeltje aan huis de leveranciers kwamen hun waren brengen en dronken koffie.
    Het huis was groot ,we hadden grote tuin met fruitbomen en moestuin,opa er nog bij ,echt ze was en wij erbij altijd bezig.
    Daarbij kwam er ook wel eens een buurvrouw gezellig aanwaaien en in de zomer zat niemand in een veilinghuis zoals de meeste tuinen nu eruit zien maar gezellig op de straat naast het huis en ja dan herinner ik me ook de tellen met bonen en wie aanschoof kon een mesje krijgen en was je daar te klein voor dan kon je breken.
    Het was niet altijd beter maar ik vond het als kind heel gezellig die zomeravonden.
    Met de hele buurt verstoppertje en altijd waren we met elkaar bezig.
    Wat dat betreft missen kinderen zeker hier in het drukke volgebouwd westen heel veel.
    Groet Lianne

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Voor mij als begin zestiger is het ook heel herkenbaar. En deels nog. Op woensdag werd het boodschappenboekje opgehaald door de plaatselijke kruidenier en vrijdags bezorgd. De melkboer, de groenteboer, de bakker, de kaasboer, de schillenjongen, de smid voor gasflessen en huishoudelijke dingen, iemand met huishoudtextiel en garen.
    Op het dorp waar ik nu woon komt de scharensliep ook nog. Tot voor kort bezorgde de slager nog het vlees. Vooraf werd gebeld wat er nodig was. Er rijdt hier verder nog een aardappelboer, een diepvries spullen auto. Er wordt gevent met bloemen, eieren, kaas, (zomer)fruit, en natuurlijk zie je de bezorgers van de diverse supermarkten uit de buurt.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Behalve die tonnenman (wij hadden een doorspoel wc), kwamen al die verkopers bij ons aan de deur. Ook een schillenman , het opgehaalde fruit- en groenteafval werd als varkensvoer gebruikt. En 's zomers kersen! Die zaten in een bruine puntzak, dubbele hingen we als oorbellen aan onze oren. In de zomervakantie reden we wel eens een stukje mee met de melkboer of de bakker. Ik herinner me het tarvobrood wat mijn moeder kocht, een soort lichtbruin. Er waren toen ook nog veel buurtwinkels, je hoefde nooit ver weg voor boodschappen. Maar nadat de eerste kleine supermarkt, een ah, in onze buurt kwam, veranderde het winkelaanbod.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. mijn ouders hadden allebei een eigen girorekening, en een overschrijfboekje erbij. Elk blad bestond uit 3 delen, 2 werden er opgestuurd naar de giro in hun enveloppe en 1 bleef in het boekje zitten. Na een paar dagen kwam er 1 deel weer terug en wist je dat er betaald was. Jaren 50 was dit.
    De laatste jaren had ik samen met mn moeder een girorekening (en/of rekening), zij kon het niet meer bijhouden. Na haar overlijden heb ik de girorekening aangehouden omdat het een "oude" rekening is met maar 5 cijfers (en dan de IBAN etc. er nog voor)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. mijn vader had een pof-boekje in zijn winkel. Had iemand aan het eind van de week/maand geen geld,dan werd dat opgeschreven en later betaald.

      Verwijderen
    2. Onze kruidenier had tevens een kledingwinkel. Ik herinner me dat mijn zussen en ik nieuwe jurkjes kregen voor de bruiloft van onze oudste broer. Dat was ook op afbetaling. Achter in het boodschappen boekje genoteerd, stond het bedrag voor de jurkjes. Tachtig gulden! Elke week werden de boodschappen 10 gulden duurder en na 8 weken was het afbetaald. Ook op de pof dus. Ik weet nog dat vader en moeke overlegden of ze de 1300 gulden van het spaarboekje zouden aanspreken danwel op deze manier. Door de 8 krappe weken hoefden de spaarcentjes niet worden aangesproken. Veel dagen bruine bonen met gedroogde appeltjes met wat spekvet eten :).

      Verwijderen
  10. Ik ben 54 en herinner me it mijn vroege jeugd nog de bakker die met een kar door de straat reed, wij kochten daar geen brood bij trouwens, en ook een SVR auto. Het is inderdaad niets nieuws, slechts de manier waarop je bestelt en de producten die nu bezorgd worden zijn voor een deel anders.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. In het dorp waar wij in de jaren vijftig woonden kwam op woensdagmiddag de vertegenwoordiger van De Gruyter, om de kruidenierswaren te brengen en om het boekje waarin mijn moeder de boodschappen had opgeschreven, weer mee te nemen. Alles ging op het dooie gemak: gezellig aan de keukentafel zittende de levensmiddelen controleren, vragen of dit of dat ook nodig was en - voor ons als kind een traktatie - het ‘snoepje van de week’. Vooral de reepjes chocolade werden met gejuich begroet. Wat het was bleef een verrassing.
    Het leven was toen een stuk overzichtelijk dan nu.
    AnneA

    BeantwoordenVerwijderen
  12. oma had geen wasmaschien, maar ze deed de was "de deur uit". Die werd weekelijks opgehaald en gestreken teruggebracht. Zo moeilijk was het leven - in de stad- dan toch niet.
    omaja

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niet iedereen kon zich natuurlijk permitteren om de was te laten doen - veel vrouwen moesten het gewoon zelf doen (of voor anderen doen, om hun inkomen te krijgen...)

      Verwijderen
    2. Mijn moeder ging 1x in de week met de grote stukken, zoals handdoeken en lakens, naar de wasserette om daar te wassen. Die vervoerde ze in een grote tas achter op de fiets.

      Verwijderen
  13. Ik (44) herinner me ook de srv wagen en de bakker had ook zo'n wagen met naast het brood ook alle soorten beleg en snoep. En op zaterdag de ijscoboer. Precies zoals je zegt met schepijs en wafels. Het grappige is dat ik me nog herinner dat mijn moeder zei dat het veel duurder was dan de supermarkt. Dus al die huis aan huis leveranciers verdwenen. Mensen kochten een extra auto en konden zelf naar de supermarkt. Beide ouders gingen werken. En nu is iedereen vermoeid en heeft weinig tijd. Dus bestellen mensen alles online, laten veel bezorgen en dat kost weer meer geld. Dus uiteindelijk kom je op hetzelfde uit ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Als kind woonde ik met ons gezin een eind buiten het dorp, mijn opa van vaders kant met een ongetrouwde oom 100 m. verderop; ik spreek over 2e helft jaren '50. Op dinsdag kwam de slager langs op de bakfiets. Mijn opa had een kat. Vanaf het huis van mijn opa kon je niet ver de weg in kijken, het lag net om een bocht. Op dinsdag (nooit op een andere dag) liep de kat vanaf het huis van opa net zover dat hij het weggetje helemaal af kon kijken, dat was ongeveer bij ons voor de deur. Hij ging daar op een paaltje zitten tot hij de slager aan het begin van het wegje de hoek om zag komen en liep dan naar zijn huis. Niet bij iemand anders, dan bleef hij zitten; hij vergiste zich nooit.
    De slager arriveerde en de kat kreeg een stuk boterhamworst!
    Altijd als het over bezorgen o.i.d. gaat, moet ik daaraan denken.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Dat klopt. Iedereen kwam aan de deur. Wij hadden ook al een moderne versie namelijk de Gruyter. Mijn moeder moest dan een papieren lijst invullen en meegeven als boodschappen werden gebracht voor de week erna. In de schoolvakantietijd dan bestelden onze ouders er een "snoepje van de week" bij en dan was het feest want kwam de Gruyter de boodschappen brengen dan vloog iedereen naar binnen om even later met het kleine speeltje weer naar buiten te komen. Wat hadden we dan een feestdag.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Mijn moeder leverde een schrift in bij de VéGé. De boodschappen had ze in het schrift geschreven en op vrijdagochtend werd het bezorgd.
    Ook kwam de petroleumboer met zijn wagen langs de deur.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Bij mij komt nog 4 keer in de week de bakker, als ik niet thuis ben hang ik een zak aan het hek en schrijf mijn bestelling op een papiertje wat ik met een wasknijper vast maak aan de zak, ik doe het geld 55 eurocent in een portemonneetje . In de dorpen om mij heen komen op aanvraag ook de slager , de visboer en een groenteman. Soms voelt het of ik weer terug ben in mijn jeugd, ik ben 69, maar ik woon op het Franse platteland en het leven is hier totaal anders dan in Nederland.
    Adriana

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Wij hadden vroeger een kruidenierswinkel in een dorp. Alle klanten schreven de boodschappen in het boekje en mijn vader ging langs om dat op te halen. Daarna gingen de kinderen in ons gezin 's avonds 'boekjes klaarmaken' die mijn vader de volgende dag ging bezorgen, op de bakfiets. Dit was in de jaren 1960, 1970.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. De orgelman die muziek bracht, de leesportefeuille met tijdschriften.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.