donderdag 8 juni 2023

Japanse film over zelfgekozen of min of meer gedwongen sterven van ouderen

Ooit, al weer lang geleden, ik denk rond 1985, heb ik op tv een film gezien over een moeder die door haar zoon een berg opgedragen wordt om daar te sterven. Het is een hele klus en het is de bedoeling dat de vrouw daar hoog op de berg achter gelaten wordt om daar te sterven.
Na wat zoeken op het internet heb ik de titel en het verhaal van de film gevonden. Het is de film De ballade van Narayama, uit 1983. Inderdaad al geruime tijd geleden. Het verhaal volgens Wikipedia: "In het noorden van Japan moeten ouderen naar de berg Nara trekken om er te sterven, als ze de leeftijd van 70 hebben bereikt. Zo zorgen ze ervoor dat er genoeg eten is voor de rest van de gemeenschap. De 69-jarige Orin besteedt één jaar aan de voorbereiding op haar levenseinde. In die periode tracht ze haar kinderen en kleinkinderen klaar te maken op hun leven na haar dood."
Regisseur Shohei Imamura won voor deze film de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes.
Wat ik vooral over de film onthouden heb, is het naar de top dragen van die vrouw, door een zoon. Ik vond de film heel beklemmend.

Nu is er een nieuwe Japanse film, een sciencefictiondrama Plan 75, waarbij de regering een plan maakt om ouderen van 75 jaar en ouder om voor een zachte dood te kiezen. Er zijn zo veel ouderen het voor de samenleving onmogelijk wordt om die allemaal te verzorgen.  Dus waarom dan niet met subsidie en een zachte hand mensen aansporen om de samenleving niet meer tot last te zijn?
Moviemeter: In de nabije toekomst is er een enorme vergrijzing aan de gang in Japan. Om aan deze evolutie het hoofd te bieden, voert de overheid het programma Plan 75 in waarin het haar burgers ouder dan deze leeftijd de financiële en logistieke ondersteuning biedt bij hun wens tot euthanasie. De bejaarde Michi is werkzaam bij Plan 75. Net als Hiromu en de jonge Filipijnse zorgverlener Maria wordt ze met de keuze tussen leven en dood geconfronteerd.

Het is geen onrealistische film. Japan heeft de oudste bevolking ter wereld. Over 10 jaar is bijna 40 procent boven de 65 jaar.  En de zorg en de pensioenen voor al die ouderen moeten opgehoest worden door de rest van de bevolking. Een rampzalig scenario! Dan is het heel nuchter en praktisch om al die ouderen niet stokoud te laten worden. Dat scheelt huisvesting verpleeghuis- en ziekenhuisziekenhuisplekken. Dan wordt de zorg een stuk goedkoper!

Ook China heeft mede door de eenkindpolitiek een sterk vergrijzende bevolking, maar ook in Nederland, België en bijvoorbeeld Italië zijn relatief heel veel ouderen!

Zou het echt over 10 of 20 jaar zo gaan in landen met een vergrijsde bevolking? In Japan China, en ook in Europa?


23 opmerkingen:

  1. Ik heb die film ook gezien en denk dat het wel realistisch is. Zelf ben ik van mening dat er teveel doorbehandeld wordt bij oude, zieke en zwakke mensen. In mijn werk in de thuiszorg kwam ik toch wel regelmatig mensen tegen 'van wie het niet meer hoefde' die door eenzaamheid, veel aandoeningen niets meer konden doen en alleen maar thuis zaten. In de huidige politiek wordt er ook voortdurend aangestuurd over denken over de toekomst, alles zelf regelen etc. Ik loop er nu al een jaar tegenaan met mijn eigen moeder die in mei vorig jaar een CVA kreeg, het ziekenhuis wilde haar met fysiotherapie aan huis naar huis sturen en uiteindelijk na veel bellen en aandringen kreeg ik het voor elkaar dat ze 4 weken 'mocht' revalideren in een verpleeghuis. Ze bloeide daar helemaal op. Eenmaal thuis was ze afhankelijk van ons en na meer dan een jaar is er nog steeds geen huishoudelijke hulp. Misschien ligt het aan haar gemeente (Amsterdam) die eist dat mensen minstens 10 maanden op de wachtlijst staan maar na 10-tallen telefoontjes is het nog steeds niet gelukt. Natuurlijk is het belangrijk om na te denken over je toekomst maar als je dat doet wanneer je 50 bent en problemen krijt met 65 kan alles wel weer anders zijn. Ik ben van mening dat onze overheid (te) veel afschuift ze wisten natuurlijk al jaren en jaren hoe de bevolking eruit zou zien in 2023 en later. De zorg wordt alsmaar duurder maar ik heb niet het idee dat dit sec in de zorgkosten zit. Het zijn (mijn mening) vooral managers en bestuurslagen die heel veel geld kosten. Mensen boven de 75 of 80 die het leven uitzichtsloos vinden zouden wat mij betreft geholpen mogen worden met een respectvolle weg naar een zelfgekozen einde.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Waarbij de kanttekening moet worden gemaakt dat je niet van vrijwilligheid kan spreken, wanneer mensen deze keuze maken "om een ander niet tot last te zijn".

      Verwijderen
    2. Is dat zo? Ik zou het persoonlijk heel naar vinden anderen tot last te zijn. Dat vind ik mijn hele leven al en het zou voor mij zeker wel een argument zijn om eerder te stoppen met leven.
      Groet, G

      Verwijderen
  2. Griezelig,als het maar geen werkelijkheid wordt

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Met de laatste zin van Ilona heb ik het helemaal eens.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Doet mij denken aan de SF film Soylent Green, zelfde principe, griezelige film

    BeantwoordenVerwijderen
  5. In Soylent Green gaan ze nog een stapje verder en koppelen het aan de honger en armoede die er in de toekomst zal zijn, met een verbijsterende plottwist

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik las onlangs een wijze Chinese versie van dit probleem:
    Opa woont in op de boerderij van zijn zoon. Hij is jaren lang behulpzaam geweest, maar zit nu steeds te dutten. Zoon bouwt een karretje voor hem en legt uit dat hij hem hiermee naar een klip zal rijden en dan in de zee zal storten.
    Opa ziet het werk gelaten aan en stapt dan in de kar. Op het moment dat hij in de zee zal worden gekiept stapt hij uit en zegt tegen de zoon: zonde van dit karretje. Straks zul je het nodikg hebben wanneer jouw tijd komt.....

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik vond de film op zich niet eens heel verontrustend. Wel heel erg Japans, delicaat en esthetisch in de details en snoeihard in de kern.
    Maar sterke vergrijzing is een thema dat nu eenmaal heel erg aan de orde is, ongeacht je mening over hoe overheden en de maatschappij zich 'zouden moeten' opstellen. Film is naast literatuur misschien wel de meest waardevolle kunstvorm om zulke moeilijke maatschappelijke thema's te onderzoeken voor een groter publiek en ik vond dit wat dat betreft een mooi werk. Niet direct te vergelijken met bv. Soylent Green wat een veel platter distopisch verhaal is.

    Inhoudelijk zie ik eerlijk gezegd een veel somberdere toekomst dan 'plan 75'. Misschien niet direct over 10 jaar maar toch wel ergens aan de horizon. Wat je er verder ook van vindt: op z'n minst is in deze film nog iets geregeld dat voor enige waardigheid en beperking van lijden zou moeten zorgen. Ik vrees dat in de realiteit mensen gewoon aan hun lot overgelaten gaan worden, een groot deel zal een hele nare lijdensweg wachten en voor een deel zullen mantelzorgers veel meer van hun leven/bestaansmiddelen gaan opofferen om voor naasten te zorgen wat maatschappelijk (en economisch) weer grote gevolgen gaat hebben. Ja ik ben redelijk pessimistisch, en ik heb geen sluitend antwoord wat dan precies wel zou moeten maar het idee achter zo'n plan 75 vind ik niet de slechts denkbare mogelijkheid vooral als het op een of andere manier lukt om keuzevrijheid veilig te stellen.

    Mare

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik zou het zelf heel graag willen, als:
    - er goede opvang voor mijn gehandicapte zoon zou zijn,
    - ik zelf mocht bepalen op welke leeftijd ( 70 is wat mij betreft te vroeg)
    - er geen eisen zijn zoals je mag je huis niet aan je kinderen nalaten, of je moet doodziek zijn.
    Het lijkt mij fijn om er rustig uit te stappen en het is beter voor de maatschappij.
    Ik ben christelijk maar ik denk niet dat God er tegen is dat ik wat vroeger kom.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ergens.. we hebben met 15 man mijn oma jaren thuis verzorgd en dat heeft ons allemaal heel veel gekost. Als ik zeg 13 burnouts en 2 mensen die op het randje waren..
    En dat is er maar 1. Straks.. hebben we met 8 mensen 4 bejaarden.. en zelf zitten we in de kinderen en de banen. Ik zie het nu al niet zitten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb geen kinderen. En zal dus later helemaal overgeleverd zijn aan de goodwill van de kinderen van mijn broer. Dat weten we al heel lang, maar we zorgen al ons hele leven voor elkaar. We helpen elkaar daar waar deze persoon hulp nodig heeft. Dat kan variëren van een hand hulp bij het verven tot meegaan naar het ziekenhuis tot gewoon een luisterend oor bieden. Zo bouw je al samen aan de toekomst.

      Verwijderen
    2. Bij mijn oma kwamen we op alle maaltijden iemand aanwezig, eten maken, medicatie, hulp bij toiletgang, het volledige huishouden, de tuin, de administratie, douchen en wassen, de was, naar fysiotherapie artsen hoorwinkel opticien pedicure, boodschappen doen, alles wat onderhoud behoeft, alles wat stuk ging tot aan 24 uur per dag iemand wakker aanwezig.

      Als dat weer het geval wordt maar dan met 8 personen voor 4 personen op 3 adressen.. dan gaat dat niet.

      Verwijderen
  10. Het zou goed zijn als men nu al de gelegenheid zou geven aan mensen die dit nu al willen. Het is een heel mooi systeem zolang het op vrijwillige basis is.
    We hebben geen groot netwerk om ons heen en ik hou me hart vast als er iets met mij of mijn partner zou gebeuren. Misty

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ehm... kort samengevat: nu 44 jaar en als ik niet genoeg extra geld heb gespaard op 70e met pensioen en dan na 5 jaar moet ik dood. Best lullig haha

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dit hele verhaal doet me denken aan de dierenwereld. Daarin is het redelijk gebruikelijk dat van de jongen, de minst kansrijke(n) door de ouders gedood worden. Ook de vogelwereld kent dat verschijnsel, ooievaars en roofvogels kieperen meedogenloos een achterblijvend jong het nest uit, om maar wat te noemen.
    In dit verhaal gaat het weliswaar niet over nageslacht, maar over de laatste generatie, maar er is geen principieel verschil.
    Het tweede waaraan ik dacht was een (SF) boek dat ik ergens begin jaren '60 gelezen heb. De titel of schrijver weet ik niet meer, maar het ging over een maatschappij waarin iedereen bij de geboorte een gekleurde ring om kreeg die in de loop van je leven zwart werd en als de ring zwart was, moest je je melden bij het destructiestaion, al heette dat wel anders, om uit de maatschappij te verdwijnen.
    Al met al, ik kreeg een aantal onaangename gevoelens hierbij. De mens is nog altijd een met rede begaafd wezen, maar hier wordt een boekhoudkundig mens (maatschappij) beschreven waarbij het verstand alleenheersend is en uitsluitend recht van de sterkste geldt.
    En dat eeuwige gezeur over de onbetaalbare zorg door de vergrijzing; het lijkt wel alsof er een jaar of twintig geleden opeens een invasie uit de ruimte is gekomen waarbij allemaal grijsaard geropt zijn in Nederland. Nou, ik kan je verzekeren dat al vanaf begin jaren vijftig bekend was dat tussen 2010 en 2030 er een enorme groep mensen met pensioen gingen. Als mij een ding duidelijk is geworden in miujn leven is het wel dat er sinds de jaren zestig geen politici waren die verder vooruitgekeken hebben of wilden dat tot de volgende verkiezing. Een 'stip' op de horizon zetten was gevaarlijk voor de politieke v
    carrière.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ik ben jarenlang (10+ jaar) mantelzorger geweest voor iemand met kanker die elke keer opgegeven werd en dan toch weer door leefde, danwel een nieuwe experimentele kuur kreeg die ietwat aansloeg. Ze peinsde er niet over om hulp in te schakelen of in een ziekenhuis/hospice te verblijven. Daar diende de familie voor te zorgen. Wilde geen euthanasie. Ze heeft ons jaren van ons leven gekost. Mijn zus heeft hierdoor geen kinderen genomen, en nu is het te laat voor haar. Ik denk dat meer mensen in deze situatie zitten of hebben gezeten. Iemand die oud is kan net zo goed egocentrisch/manipulatief zijn. Het zijn niet allemaal lieve bejaarden die zelf fantastische ouders zijn geweest.

    Als het mijn tijd is dan stap ik er zelf uit, zonder enig bezwaar. Dat is voordat er erge symptomen zijn, en ver voordat ik voor officiële euthanasie in aanmerking zou komen. Ik wil het mijn geliefden NIET aandoen. Ik vind de naar de berg optie niet heel menselijk, maar een injectie is prima. Dat geldt voor een ziekte als kanker, maar ook voor hoge ouderdom met kwalen. Ik heb genoeg gekregen van het leven en de samenleving, ik hoef niet ook nog eens tot mijn 95ste verzorgd te worden.
    -JennyL

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ouders die voor zichzelf leven hebben mogelijk minder te wachten van hun kinderen bij het ouder worden? (Ook mensen zonder kinderen zonder een kring om hun heen waar ze in investeren).
    We zijn gewend geraakt aan dat onze kinderen door instanties opgevoed worden. Terwijl wij onszelf ontplooien. Dan verbaast het me ook niet dat de oudste generatie als een last wordt gezien. Onze (schoon)moeder van 103 willen we graag naar haar einde begeleiden. Daar zijn ook onze kinderen bij betrokken. Ze doen het graag voor oma. En ja, het mag ons wat kosten. 'Waar liefde woont gebiedt de Heer zijn zegen..'
    Ik zou later ook gewoon het laatste stukje van mijn leven willen laten leiden door God. Het leven blijft waardevol, ook bij aftakeling.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ik ben, met veel liefde, ‘mantelzorger’ geweest voor mijn ouders. Niet voor hun lichamelijke verzorging, daar kwam een paar keer per week een verzorgster voor. Mijn ouders hadden zelf allang een hulp de huishouding geregeld dus dat hoefde ik ook niet te doen. Ik ging met ze naar de huisarts, ziekenhuis, pedicure, audicien en opticien. Een keer per week met mijn moeder naar de supermarkt, soms naar een kleding- of schoenenzaak (ze was dol op mooie kleren en schoenen) en dan dronken we ergens koffie. Nadat mijn vader overleden was kwam ik ook iedere zaterdag het haar van mijn moeder doen. Krulspelden zetten etc. Mijn vader deed dat altijd.
    Administratie etc. deed mijn moeder zelf totdat ze een hersenbloeding kreeg.
    3 weken later overleed ze. Mijn vader werd 84 en mijn moeder 91.
    Mijn kinderen wonen allebei in Australië, mijn vrienden en kennissen zijn van mijn leeftijd, sommigen jonger, sommigen ouder.
    Dus wie er voor mij en mijn partner zal ‘mantelzorgen’ geen idee.
    Thea

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ik zie hier een aantal verhalen van mensen die het mantelzorgen erg zwaar vonden en waarbij het een te grote impact had op hun leven. Bewonderenswaardig, absoluut. Maar op dit moment zijn er toch nog wel mogelijkheden om zorgprofs in te schakelen?

    Om heel eerlijk te zijn: ik zie het helemaal niet zitten om mantelzorger te zijn voor mijn ouders. Ik weet niet of ik het zou kunnen opbrengen. De band is niet zo goed. Ik ga echt mijn leven niet 'on hold' zetten.
    Bij partner of kinderen zou ik dat wel doen en ook voor heel goede vrienden wel.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Wat jammer, dat het lijkt alsof mantelzorgen alleen drama is.
    Mijn schoonmoeder is een aantal jaren ziek geweest. Als kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen hebben we haar mogen verzorgen en wat heeft dat juist de onderlinge band verstevigd. In die tijd hebben we ook de indringenste gesprekken gehad, want als de dood aanstaande is, blijkt wat het belangrijkste is en valt alle franje (datgene waarmee we onze stand ophouden) weg.
    Ik hoop dat er liefde blijft, om onze geliefden, ook in de neergang van het leven, met liefdevolle zorg te omringen. ( Maar als ik hier de reacties lees, word ik er bang van)

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Alles goed en wel, maar vergeet de maatschappelijke druk niet die zeker zal komen. Ben je 84, last van ouderdomskwalen en en hulpbehoevender. Maar je wil nog graag leven. Word je dan scheef aangekeken door je kinderen, die geen tijd voor je hebben? Krijg je dan de neiging om je eigen dood te gaan regelen uit schuldgevoel? En zo zijn er allerlei scenarios te bedenken.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Ik kwam hier door je nieuwe blogpost Aaf, en deze film lijkt me heel intrigerend. Ik heb hem opgeschreven om te gaan kijken.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, racistische, onaardige, of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.