Een prachtige tentoonstelling over een tijdgenoot van Rembrandt

Gisteren bezocht ik twee musea. Beide in Leeuwarden. Daar reisde ik met de trein naar toe en wandelde als eerste naar het Fries museum. De tentoonstelling ging over Wybrand de Geest, een kunstschilder die leefde van  1592 tot 1664. Hij was getrouwd met Hendrickien Fransdr. Uylenburgh, een achternicht van Saskia van Uylenburgh, de latere vrouw van kunstschilder Rembrandt.

Ik kende de naam Wybrand de Geest alleen van de naam van een straat in Leeuwarden. Mijn grootouders woonden daar vlak in de buurt, ik wist dat hij schilder was, maar daar hield mijn kennis mee op. Daarom werd ik heel nieuwsgierig naar zijn werk. 

Hij specialiseerde zich in portretten, vooral van de Friese adel en schilderde ook de Friese Nassaus. Als dertiger werd Wybrand door stadhouder Ernst Casimir  binnengehaald als hofleverancier van de Friese tak van de Nassaus, waarmee hij ging werken in opdracht van het Friese stadhouderlijk hof. Hij vervaardigde portretten van de stadhouders, zoals Ernst Casimir (ca. 1635), Hendrik Casimir (ca. 1632) en Willem Frederik (1632). 

zelfportret

Hendrickien Fransdr. Uylenburgh

Groepsportret van de kleinzonen van Jan de Oude van Nassau Dillenburg 

Groepsportret van de zonen van Jan de Oude van Nassau Dillenburg

Portret van Ernst Casimir graaf van Nassau-Dietz (1573-1632)
stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe

Sophia Hedwig van Brunswijk-Wolfenbüttel (1592-1642), echtgenote van Ernst Casimir
Hier is ze weduwe. Er is ook een eerder portret, het onderste in dit blog. 

Over Sophia Hedwig vind ik het volgende op de site Koninklijke verzamelingen:
"Sophia Hedwig is op dit portret een formidabele verschijning. En zo imposant als ze hier lijkt, moet ze bij leven ook zijn geweest. De oudste dochter van de graaf van Braunschweig trouwde als 15-jarige met Ernst Casimir van Nassau-Dietz, die 20 jaar ouder was. Nadat hij stadhouder van Friesland werd, ontwikkelde het Friese hof zich onder leiding van de jonge Sophia Hedwig tot een plek van internationale allure. Zijzelf onderhield een correspondentie met vorsten en edelen door heel Europa. Na het overlijden van haar echtgenoot in 1632 werd haar oudste zoon Hendrik Casimir stadhouder van Friesland. Op zijn verzoek nam zij het regentschap van het stamland Nassau-Dietz op zich. Zij deed dit dezelfde daadkracht, waarmee zij het Friese hof had opgebouwd. Meermaals wist zij de Duitse stad Dietz voor plunderingen, bezetting en geweld van rondtrekkende legers te behoeden. Ze deed dat door diplomatieke correspondentie, maar ook door zelf met pistolen op de wallen van de stad te verschijnen om haar troepen aan te moedigen."

Ook van andere leden van de Friese adel maakte hij portretten. Ik vond vooral de kinderportretten mooi. 

Suzanna van Burmania

Elisabeth Friso, het jongste kind van Ernst Casimir van Nassau-Dietz, de stadhouder van Friesland en Groningen, en zijn vrouw Sophia Hedwig van Brunswijk-Wolfenbüttel.
Hier is ze 4 jaar en 5 maanden, ze overleed aan pokken toen ze nog geen 8 jaar was.

Hij had een goed oog voor detail.

Hylck van Eysinga

Detail van bovenstaande foto

Sophia Hedwig van Brunswijk-Wolfenbüttel, echtgenote van Ernst Casimir  graaf van Nassau-Dietz 

Ik heb genoten van alle schilderijen  in bezit van Fries museum, deels afkomstig uit het Rijksmuseum, en ook uit de Koninklijke Verzamelingen, in bruikleen voor deze tentoonstelling over de Friese schilder. 

Natuurlijk is er nog meer te zien in het Fries museum, maar de andere tentoonstellingen heb ik gisteren niet bezocht. Dat kwam doordat ik ook nog naar een andere tentoonstelling wilde, de tentoonstelling Unbroken, over werken van de keramiekkunstenaar Bouke de Vries (te zien tot 18 augustus 2026), te zien in het Keramiekmuseum Princessehof, gevestigd in het 18e eeuwse stadspaleis van Maria Louise van Hessen Kassel, prinses van Oranje-Nassau, een voorouder van onze koninklijke familie. 
Over die tentoonstelling later meer.