Dwangarbeid in Nederland?

De nieuwe Participatiewet komt er aan. In die wet staat onder meer dat alle mensen met een bijstandsuitkering op de een of andere manier iets terug moeten doen voor de samenleving. In Amsterdam is deze regeling al een tijdje de dagelijkse praktijk. Hoe pakt dit uit?
Ik heb gisteravond een rapport gelezen van het Actiecomité  Dwangarbeid Nee.

Logo van het Amsterdamse comité

Het rapport is gemaakt door de Bijstandsbond, FNV Bondgenoten en SP Hulpdienst Amsterdam.

Heftig hoor, wat er in Amsterdam gebeurt!

Citaat uit het rapport: Slechte werkomstandigheden, intimidatie, vernederingen, dreiging met stopzetting van de uitkering als men niet constant naar de pijpen van de werkmeesters danst, en vaak zelfs daadwerkelijke kortingen of stopzettingen van de uitkering voor de meest futiele ‘overtredingen’ van de zeer strenge regels. In dergelijke projecten leert men vaak niets en ze dragen dan ook op geen enkele manier bij aan de kansen op de arbeidsmarkt. 
Wel verdienen anderen aan de arbeid van uitkeringsgerechtigden.

Nog een aantal citaten: Het werk in de projecten is vaak zinloos en geestdodend. Zo moeten sommigen maandenlang acht uur per dag vier of vijf dagen in de week papieren in dossiers tellen. Alleen tellen. Dat getal moeten ze dan in de computer invoeren. Hup volgende dossier. Een, twee, drie…. “Ik ben in een gevangenis,” verklaarde een dwangarbeider: “Als je ziek wordt, zeggen ze: je komt morgen maar, anders gaan we je dertig procent korten.”

Strafkortingen worden in strijd met de gemeentelijke verordening onaangekondigd doorgevoerd. Mensen ontdekken plots dat er minder of in het geheel geen geld op hun rekening wordt gestort. 
Hen wordt vaak niet verteld dat ze daartegen nog iets kunnen ondernemen door binnen zes weken bezwaar aan te tekenen.

Alleenstaande moeders met kinderen moeten de kosten van de kinderopvang zelf betalen als ze gaan dwangarbeiden. Ze krijgen twintig of dertig euro per kind per maand, terwijl de kosten van de opvang per kind minstens negentig euro zijn. Vooral vrouwen met meerdere kinderen komen daardoor in de schulden.

Een ander geeft ook aan dat er geen perspectief is. “Als je niet verschijnt, stoppen ze je uitkering. Ik werk daar nu vier maanden, tweeëndertig uur in de week. Ze hebben me nog nooit werk en/of een opleiding aangeboden. Ze hebben niks voor mij. Ik ben tweeënvijftig jaar. Ze hebben niet gezegd hoe lang het gaat duren. Het is gewoon slavernij, eerlijk gezegd. We moeten onze reiskosten grotendeels zelf betalen. Je kunt wel naar buiten lopen en een sigaret roken, maar het hangt er erg vanaf van of de werkmeester streng is of niet. Sommigen werken hier al twee jaar. Het kan jaren duren. Er is geen einddatum. Het is gewoon dwangarbeid. Ik heb ook bij het inscan-bedrijf in West gewerkt. Ze werken samen met het Gemeentearchief van Amsterdam. Dossiers scannen en invoeren in de computer. Daar in West is het commerciële bedrijf gevestigd.( ..........)We hebben helemaal geen perspectief. Helemaal niks. Je moet in eigen tijd maar zien dat je solliciteert. Ze doen niks voor je. Je moet het gewoon zelf maar uitzoeken. Je moet zelf netwerken, zij hebben geen contacten.

Ik heb het hele rapport doorgelezen (79 blz.). Ik kan mij vinden in de term dwangarbeid. Je hebt als iemand met bijstand niets te kiezen en sancties worden naar willekeur opgelegd. Verder schiet je er op gebied van scholing en toegeleiding naar de arbeidsmarkt niets mee op. Je hebt geen rechten, want je hebt geen CAO. Je wordt onderbetaald en mag de kosten van kinderopvang en reiskosten zelf betalen.
Ook is het zo dat mensen uit bestaand betaald werk worden verdrongen door mensen die gedwongen moeten werken voor hun uitkering.
Verder wordt er gesignaleerd dat er sprake is van racisme. De mensen die gedwongen aan het werk worden gezet zijn vrijwel zonder uitzondering niet-wit. De werkmeesters zijn bijna allemaal witte mensen.

Het lijkt wel alsof mensen gestraft worden voor het feit dat ze afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering! Ik denk dat we in Nederland per direct met zulke zaken moeten stoppen en vooral niet nieuwe projecten moet starten.

Ik heb lang in de bijstand gezeten en ik ben ervan overtuigd dat de meeste mensen in de bijstand welwillend zijn, niet frauderen en graag zouden willen werken. Ik vind het onterecht dat mensen in de bijstand weggezet worden als luie profiteurs. Ik heb zelf het geluk gehad op 47 jarige leeftijd weer aan het werk te komen. De economie was op dat moment gunstig en kon ik met een bijscholing en zonder enige werkervaring aan het werk komen als secretaresse. In de huidige crisis was het me gewoon niet gelukt en zat ik waarschijnlijk nog steeds in de bijstand en woonde ik nog steeds in de achterstandswijk waar ik destijds woonde.

Voor iedereen die geïnteresseerd is in de reactie van de wethouder en van de Dienst Werk en Inkomen hier de tegenreactie op de website van de gemeente Amsterdam. 


Op 27 december verscheen deze column in de Volkskrant: is 32 uur per week nietjes tellen echt de kortste weg naar werk?