Geen 9% btw, maar 0% btw!

Ik schreef al eerder over de btw verhoging. Het nieuwe kabinet wil dus ook de prijzen van groente en fruit verhogen door een hogere btw in te voeren. De organisatie Foodwatch (klik op de link voor de e-mailactie) is hiertegen een e-mail actie begonnen.
Dit kun je lezen op hun site:

Met het eten in de supermarkt gaat iets vreselijk mis: sinds de eeuwwisseling is suiker 18% goedkoper geworden, maar groenten (+50%) en fruit (+41%) zijn juist enorm in prijs gestegen. Je zou verwachten dat de overheid ingrijpt om ervoor te zorgen dat gezond eten niet duurder wordt. Maar ze doet juist het tegenovergestelde: het nieuwe kabinet is van plan de btw op voeding – dus ook op groente en fruit – juist te verhogen van 6% naar 9%! Dat betekent nóg duurdere groente en fruit. 

De supermarktschappen liggen vol spotgoedkoop junkfood. Een donut kost 55 cent, een Mars pakweg 36 cent, een roze koek 16 cent en een appelkoek …. 11 cent. Een appel daarentegen kost 59 cent, een paprika 99 cent en een avocado al snel meer dan een euro*. De prijsverschillen tussen junkfood en gezond eten worden al jarenlang alleen maar groter.

Opeenvolgende kabinetten klagen steen en been over de oplopende zorgkosten. Maar een gezond voedselbeleid als vorm van ziektepreventie, ontbreekt vrijwel volledig. De afgelopen jaren is er volop vertrouwd op zelfregulering van de voedingsindustrie. Maar van alle kanten blijkt dat dit faalt.

Dat kan en moet beter: stimuleer gezond eten! De btw op groente en fruit moet niet omhoog, maar juist omlaag naar 0%. De overheid wil er tot dusver niet aan en beroept zich daarbij op Europese regels. Maar dat is veel te kort door de bocht: juist de Europese Commissie en de Wereldgezondheidsorganisatie bepleiten prijs- en andere maatregelen om gezonder eten te stimuleren! Gezond verstand gebruiken dus! 

De tekst van de mail is als volgt:

Geachte Kamerleden van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie,

De gezonde keus makkelijker maken! Die oneliner was vanuit het vorige kabinet vaak te horen. Maar vanuit Den Haag is er amper beleid gekomen dat deze gezonde keus echt makkelijker maakt. De afgelopen jaren is hoofdzakelijk ingezet op zelfregulering door de voedingsindustrie, bijvoorbeeld met het Akkoord Verbetering Productsamenstelling. Dit heeft echter niet tot ambitieuze reducties van suiker, vet en zout geleid – niet volgens de wetenschappers die deze zelfregulering begeleidden, en ook niet volgens het RIVM. Daarmee leidde het niet tot een significant gezonder eetpatroon.

Bijna de helft van de Nederlanders heeft ondertussen overgewicht. Er komen wekelijks 1.200 mensen met suikerziekte (diabetes type 2) bij. De schappen in de supermarkt liggen vol ongezond voedsel. Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat 70% van de voedselproducten in de supermarkt behoort tot de omstreden categorie sterk bewerkt fabrieksvoedsel, ofwel ‘ultra-processed foods’. Aan meer dan de helft hiervan is suiker toegevoegd.

Daarnaast eten 6 op de 7 volwassenen onvoldoende groente. Voor fruit gelden dezelfde verontrustende cijfers. Bij kinderen is die verhouding nóg ongunstiger.

Het is nu hoog tijd om door te pakken. De gezonde keus kan op allerlei manieren makkelijker worden gemaakt. Prijs is daarbij een belangrijke factor. Nu kost een appel bijvoorbeeld meer dan een donut of een Mars. En wist u dat groente sinds de eeuwwisseling 50% duurder is geworden? Ook fruit is 41% duurder geworden. Junkfood daarentegen is amper duurder of zelfs goedkoper geworden; zo is suiker maar liefst 18% in prijs gedaald! Dat is alles behalve de gezonde keus makkelijker maken!

Daarom wil ik, net als foodwatch, dat er prijsmaatregelen genomen worden. Groente en fruit mogen niet nog duurder worden! We moeten groente en fruit btw-vrij maken. Dat is een eerste bescheiden, maar gerechtvaardigde maatregel, waarmee u laat zien dat het u menens is. Een mooi begin van een gezond en daadkrachtig voedselbeleid.

Het vorige kabinet gaf aan dat btw-vrijstelling niet mogelijk is. Dat is echter een veel te simpele voorstelling van zaken: diverse andere EU-landen hanteren op basis van historische rechten wel verschillende btw-tarieven voor voedsel, tot onder de 5%. Daarnaast zijn er wettelijke mogelijkheden voor derogatie. Ook de komende herziening van het btw-stelsel in de EU biedt aanvullende kansen. Zeker gezien de steun van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Commissie voor gezond prijsbeleid van lidstaten, zou een btw-vrijstelling voor groente en fruit, op draagvlak moeten kunnen rekenen.

Wilt u de gezonde keus écht makkelijker maken? Gebruik dan uw gezond verstand: maak groente en fruit niet duurder maar btw-vrij!

Met vriendelijke groet,

Ik doe mee aan de e-mailactie!