dinsdag 3 september 2019

Het verhaal achter de soja en duurzaamheid

Voor diegenen die soja wantrouwen, komt mijn verhaal ongetwijfeld uit verdachte hoek, maar toch schrijf ik er over, omdat ik denk dat er weinig reden is voor wantrouwen.
Dit verhaal is gebaseerd op de site Proveg international en gaat met name in op de duurzaamheid van soja. Het artikel op die site behandelt de volgende vragen:

  • Waar wordt soja voor gebruikt?
  • Hoe zit het met genetisch gemodificeerde soja?
  • Waardoor is de ‘soja-ramp’ in Zuid-Amerika ontstaan?
  • Wat is de impact van ontbossing veroorzaakt door de sojateelt?
  • Bestaat verantwoorde soja?
  • Hoe duurzaam is soja?
  • Kun je plantaardig eten zonder soja te consumeren?  
Ik vind de antwoorden heel interessant. 
Vooral: 

- Waar wordt soja voor gebruikt? Ongeveer drie kwart van de wereldwijde soja productie is bestemd als veevoer en niet voor menselijke consumptie.

- Hoe zit het met genetisch gemodificeerde soja? In Noord- en Zuid-Amerika is meer dan 90% van de sojaboonplanten genetisch gemodificeerd (GMO)

- Waardoor is de ‘soja-ramp’ in Zuid-Amerika ontstaan?Niet alleen zorgen de GMO-gewassen voor het aantasten van de biodiversiteit op de plek van de plantages. Er worden in een hoog tempo nieuwe sojavelden aangelegd op plekken die eerst waardevolle bossen en savanne gebieden waren en daarmee het thuis van vele plant- en diersoorten. Dit zorgt in grote delen van Zuid-Amerika voor een ecologische ramp.

- Wat is de impact van ontbossing veroorzaakt door de sojateelt? De omzetting van de natuurgebieden naar landbouwgrond veroorzaakt broeikasgasemissies en gaat ten koste van de biodiversiteit.

- Bestaat verantwoorde soja? Veel van de soja uit de genoemde regio’s importeren we naar Europa waar het gebruikt wordt als veevoer. Genetisch, gemodificeerde  levensmiddelen of hun ingrediënten moeten in de EU worden geëtiketteerd. Dit is echter niet het geval voor vlees en andere producten van dieren die met genetisch gemodificeerd voer worden gevoed. Daar is nog geen etiketteringsplicht voor.
Hoe zit het dan met producten zoals tofu en sojamelk bestemd voor menselijke consumptie? Op deze manier is het namelijk niet duidelijk of in de plantaardige producten in de supermarkt GMO soja zit. Gelukkig zijn veel producenten van plantaardige producten, waaronder Alpro (en dochterbedrijf Provamel), Taifun en Redwood Foods zich bewust van de praktijken rond GMO soja en claimen zij enkel verantwoorde soja te gebruiken. Voor deze producten wordt de soja verbouwd op plekken waar dit niet ten koste gaat van regenwouden of andere natuur. Taifun gebruikt het grootste deel van de soja van Europese landbouw en Redwood gebruikt enkel Europese soja. Taifun en Redwood producten zijn te vinden bij de biowinkel.
Waar de massale sojaplantages in de voormalige regenwouden van Zuid-Amerika dus bekend staan om het gebruik van GMO-soja en grote hoeveelheden pesticiden, is dit voor de soja die in Europa verbouwd wordt niet het geval.
Dit is ook de de NRC onderzocht:  "Sojadrinks worden gemaakt van gecertificeerde, ontbossingsvrije soja, van vooral Europese en Canadese herkomst"

- Hoe duurzaam is soja? Het klopt dus dat veel soja wordt verbouwd in voormalige natuurgebieden. De ontbossing zorgt voor veel uitstoot van broeikasgassen en de soja wordt zelden gebruikt voor menselijke consumptie. De vraag of soja duurzaam is moeten we dan ook met “nee” beantwoorden als het gaat om soja bestemd voor veevoer. De soja uit Zuid-Amerika vind je echter niet of nauwelijks terug in plantaardige producten bestemd voor de menselijke consumptie. Je eet dus indirect meer soja als omnivoor, dan wanneer je volledig plantaardig eet. 

- Kun je plantaardig eten zonder soja te consumeren? Dat kan. Voor je gezondheid is het echter niet nodig: als je geen soja-allergie hebt kun je prima soja consumeren. Kies je toch liever voor een sojavrij dieet? Dan eet je, als je veganistisch wilt eten, andere peulvruchten, noten of andere bronnen van eiwit. Wees wel voorzichtig met vleesvervangers, want daar wordt vaak soja in verwerkt.

Dus de soja die direct voor menselijke consumptie gebruikt wordt, is duurzaam geteeld en niet genetisch gemodificeerd. De soja die indirect geconsumeerd wordt, dat wil zeggen: gebruikt wordt voor de productie van vlees en kip, is wel gemodificeerd en wordt niet duurzaam geteeld.
Door als mens in Europa geteelde soja te eten in plaats van vlees, zorg je voor behoud van het regenwoud en voorkom je dierenleed.

Hoe prachtig is dat?

 

15 opmerkingen:

  1. Soja zit in enorm veel voedingsmiddelen verwerkt, ik ben er op gaan letten omdat mijn schoondochter er allergisch voor is. Zelf koken is ook dan de beste aanpak. Gelukkig verdraag ik zelf alle voeding. Tempé vind ik erg lekker op zijn tijd.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik mis wel een aantal punten. Ongefermenteerde soja, zoals in soyadrankjes, kan een effect hebben op de hormoonhuishouding (het heeft een oestrogeen effect) en kan een vertragend effect hebben op de werking van de schildklier. Zeker als je er structureel veel van gebruikt ipv incidenteel. Zo ‘prima’ is het niet. Als je bv de neiging hebt om flink aan te zetten qua figuur of al schildklierproblemen hebt, zou je er niet veel van moeten gebruiken. Dat geldt overigens voor meer producten die worden gebruikt om vee lekker snel mee vet te mesten, die hebben bij mensen hetzelfde effect.

    Persoonlijk vind ik soyadranken en soyayoghurt echt niet lekker, ook tofu ben ik nooit een fan van geweest. Tempé vind ik vind ik wel weer lekker, dat is ook een gefermenteerd soyaproduct.

    Qua eco ramp moet je palmolie ook niet uitvlakken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De soja bevat inderdaad een hormoonachtige stof, fytohormonen, die bij consumptie in grote hoeveelheden problemen kan geven.
      Twee porties per dag schijnt volgend diverse onderzoekers echt geen kwaad te kunnen en waarschijnlijk iets meer ook niet, maar veel soja kan problemen geven.
      Dus geen liter sojamelk per dag en een dubbele portie vleesvervangers nemen!
      Ikzelf eet al weer langere tijd vrij veel soja, dwz zeker 2 en soms 3 porties per dag. Ik heb al weer zeker 15 jaar een schildklierziekte. Mijn schildklierwaarden worden regelmatig getest en er zijn tot nog toe geen veranderingen opgetreden.

      Verwijderen
    2. Ik ben blij om te horen dat jij geen last hebt van problemen, maar dat stelt me niet gelijk gerust dat soya veilig is. Iedereen kent bijvoorbeeld ook wel een roker die 80 is geworden.

      Als er ergens wel lekker gesjoemeld wordt is dat in de voedingswetenschap. Ook aspartaam zou volgens dezelfde onderzoekers geen kwaad te kunnen. Ik neem dat ook met een korrel zout.

      Verwijderen
  3. Veel van de soja uit de genoemde regio’s importeren we naar Europa waar het gebruikt wordt als veevoer, schrijf je. Je vergeet erbij te schrijven dat vee de resten van de soja eet, die soja wordt voor menselijke consumptie gebruikt, de restanten worden door dieren opgegeten.Zoals ze ook bostel,het restproduct van bierbrouwen opeten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik denk niet dat het vee in Nederland de resten eet van de soja die in Zuid Amerika soja geteeld wordt. Die soja wordt speciaal geteeld voor diervoeding en dan gaat het niet alleen om de resten!

      Verwijderen
    2. Ze eten van veel de resten. Zo als bieten pulp. Er worden miljoenen tonnen soja vervoerd en over geslagen. En gecrushed .Wat betekent dat wel degelijk de hele soja boon naar het vee gaat.https://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2019/8/Soja-in-diervoer-de-feiten-467372E/

      Verwijderen
  4. In soja zit een stofje dat lijkt op vrouwelijke hormonen, fyto-oestrogeen. Dat is niet echt onschuldig spul.Kan je gewoon googelen, hoef ik niet hier uit te leggen. Wat me wel opviel was dat mensen met schildkliermedicijnen ermee op moeten passen. Het heeft invloed op de opname van het schildkliermedicijn, je dosis moet evt aangepast worden. Verder zou langdurige blootstelling aan oestrogeen kunnen leiden tot borstkanker en daarom wordt inname van soja-supplementen bij hormoongevoelige borstkanker in elk geval afgeraden. Maar bij niet-hormoongevoelige borstkanker zou het consumeren van enkele sojaproducten per dag juist gunstig zijn.(beetje lastig, dan moet je dus tevoren weten of je borstkanker hormoongevoelig is)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Kijk ook eens hier, op de facebookpagina van Martijn Katan, daar geeft hij antwoorden op veel vragen over hormoonachtige stoffen in soja: https://www.facebook.com/martijnkatan/posts/soja-bevat-hormoonachtige-stoffen-die-heten-isoflavonen-of-fyto-oestrogenen-kunn/1272594762758632/

      Verwijderen
  5. Dat klinkt inderdaad wel heel positief allemaal Aaf.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Informatie afkomstig van een pro-veg site....."wij van wc-eend adviseren wc-eend"

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En juist daarom poste ik de link van een artikel uit de Boerderij . Land bouwblad .Gewoon feiten dat er miljoenen tonnen soja bedoelt als vee voer verscheept en over geslagen word.

      Verwijderen
    2. Dank daarvoor, anoniem van 10:38! Als ook het landbouwblad bericht over miljoenen tonnen soja als veevoer, dan moet dat wel de waarheid zijn!
      Ik had zelf ook nog een link geplaatst naar een artikel van de NRC, waarin de herkomst van soja voor menselijke consumptie werd onderzocht.

      Verwijderen
  7. Ben altijd een beetje huiverig voor gevonden informatie op internet. Hoe onpartijdig zijn deskundigen? Bovendien zijn de deskundigen het ook niet altijd met elkaar eens. Wat volgens de een gezond is word door een ander tegengesproken. Ans

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, racistische, onaardige, of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.