dinsdag 2 september 2014

Volle werkweken

Zoals jullie misschien wel weten heb ik een nogal drukke betaalde baan. Ik heb weliswaar op vrijdag vrij, maar de rest van de week is het buffelen.
Vaak ben ik aan het einde van een werkdag doodmoe en zit ik alleen nog maar op de bank of achter de PC en doe ik verder helemaal niets meer. In het weekend moet ik echt bijkomen.

Een paar dagen geleden bedacht ik dat dit ook niet zo raar is. Hoe was het bij mijn ouders en grootouders?

Mijn moeder stopte met werken buitenshuis toen ze 28 jaar was. Ze heeft vanaf dat moment alleen de huishouding en de zorg voor mijn broer en mij gedaan. Geen vrijwilligerswerk, alleen zo nu en dan een collecte en dat was het wel. In 1965, op haar 42e, werd ze ziek en kon ze vrijwel niets meer doen. Ze lag op de bank. Ik deed de schoonmaak, hing de was op en deed de boodschappen. De huishoudelijke taken die ze zittend kon doen, deed zij: aardappels schillen, eten koken zittend op een kruk in de keuken, was sorteren en opvouwen. Gestreken werd er niet.
Er waren periodes dat mijn ouders een werkster inhuurden voor het zware werk, bijvoorbeeld in mijn examenperiodes van MULO en HAVO. Na verloop van tijd knapte mijn moeder wel weer wat op, maar ze had vaak pijn en had weinig energie.
In 1972 ging ik het huis uit en een jaar later mijn broer. Mijn moeder was in 1973 vijftig jaar en verzorgde toen samen met mijn vader een tweepersoons huishoudentje. Mijn vader belandde vanaf 1980, toen was hij 57 jaar, in de WAO op grond van een combinatie van lichamelijke en psychische klachten. Mijn ouders hadden vanaf dat moment 7 dagen in de week, 24 uur per dag, tijd om hun huishouden te regelen. Ze waren weliswaar niet geheel gezond, maar tijd genoeg. Toen mijn vader vanaf ongeveer 1986 zieker werd, kwam er thuiszorg die de zwaardere klussen deed.

Mijn ene opa was timmerman en was afgekeurd rond zijn 58e. Hij had door een aangeboren heupafwijking ernstige slijtage aan zijn heup, hij heeft toen een nieuwe heup gekregen, als een van de eersten in Leeuwarden, maar hij kon niet meer als timmerman werken. Mijn oma was thuisblijfmoeder vanaf haar huwelijk in 1922, ze was toen 26 jaar. Mijn moeder werd geboren in 1923. Nu kan ik mij niet herinneren dat deze opa iets deed in de huishouding, dat deed hij waarschijnlijk ook niet. Mijn oma deed de huishouding voor hun tweeën en deed dat dus ook op de leeftijd die ik nu heb.

De andere opa was meubelmaker/klusjesman. Hij kreeg op zijn 61e een ernstige hartaanval en was toen dermate arbeidsongeschikt dat hij is gestopt met werken. Die oma was ook thuisblijfmoeder, net als de andere oma. Ook zij trouwde in 1922, ze was toen 24 jaar. Mijn vader werd geboren in 1923, hij was een paar dagen jonger dan mijn moeder. Vanaf die tijd zorgde oma voor de kinderen en voor de huishouding. Ik herinner mij nog heel goed dat deze opa wel allerlei klussen deed. Hij waste af, deed de ramen, hanteerde de stofzuiger en zette thee en koffie.

In feite is het dus zo dat ik naast mijn huishouden 36 uur per week van huis ben vanwege werk. Daar zitten 60 fietsminuten per werkdag bij in. Toegegeven, ik doe op weg naar huis ook vaak wat boodschappen, maar in vergelijking met mijn ouders en ook mijn grootouders op dezelfde leeftijd heb ik als alleenstaande een volle werkweek. Naast mijn werk probeer ik 3x per week te zwemmen, in de praktijk worden dit vaak 2 keren. Dat zwemmen kost ook nog eens bijna 2 uur per keer. Mijn ouders hielden zich op mijn leeftijd over het algemeen absoluut niet bezig met wat voor sport of beweging dan ook.

Ken jij dat ook, zulke veranderingen binnen 1 of 2 generaties?

22 opmerkingen:

  1. Natuurlijk, iedereen van onze generatie toch?
    Maar ook het huishouden is veranderd. Meer apparaten om je dingen uit handen te nemen bijvoorbeeld. Wasmachine, droger. Mijn oma legde de lakens nog op de bleek en toen ik klein was hadden we thuis nog zo'n wasmachine met 3 bladen en een losse wringer.
    Het huishouden kost veel minder tijd en vooral energie nu.

    Groet Wilma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Overigens vind ik het moderne bestaan vaak verre van ideaal. Ik kom soms bij jonge stellen thuis waar ik dan denk: goh, haal eens een keer een stofzuiger door het huis of die dooie vliegen uit de vensterbank ;D
      Het is vaak: opzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats.......we hebben enz.
      Ik word al moe als ik er van de zijlijn naar kijk.
      Dat deze levenswijze niet gezond is blijkt ook wel uit de vele gevalletjes burn-out...

      Groet Wilma

      Verwijderen
    2. Deze opmerking wilde ik ook maken. Mijn moeder was van 1920 en werd, evenals iedere vrouw in die tijd, ontslagen toen ze trouwde. Hoewel er niet veel boodschappen gedaan werden, de bakker, melkboer en groentenboer kwamen immers aan huis, en van de kruidenierswaren werd een boodschappenboekje ingeleverd en die werden keurig thuisgebracht, gratis ook nog. Bij mijn schoonmoeder kwam zelfs de slager aan huis bestellen. Daarentegen kostte het huishouden doen veel meer tijd, b.v. was eerst koken op gas, dan in de wastrommel wassen, spoelen, wringen, bleken, ophangen etc. Matten en kleden kloppen buiten, zwabberen, alles werd gestreken, in ieder geval door mijn moeder, zelfs de theedoeken en de bandjes van de onderhemden en onderbroeken :-). Mijn moeder had in de jaren 50 nog geen stofzuiger en pas halverwege zo'n beetje de jaren 60 kwam er een volautomatische wasmachine en andere apparaten zoals een koelkast. ( daarvoor 2x per dag de melk opkoken tegen zuur worden) Kortom het huishouden kostte veel meer tijd, zeker als je het volgens de normen van die tijd wilde en moest doen. Nu malen we er niet om als er wat stof ligt her den der. In gezinnen waar de moeder moest werken of meewerken in eigen bedrijf of waar de moeder ziek was, zoals bij zuinigaan, werden de kinderen veel meer ingeschakeld om het huishouden draaiende te houden. Sorry voor deze lange reactie maar ik wil niet dat de generatie van onze moeders en grootmoeders te kort gedaan wordt alsof ze het maar makkelijk hadden omdat ze niet buitenshuis werkten. Des te meer bewondering voor degenen die dat ook nog moesten doen uit geldnood. Leontine

      Verwijderen
    3. Ik denk dat het ook ook van afhing hoeveel kinderen of er waren. Hoe meer kinderen hoe drukker. Oma 1 kreeg een kind in 1923 en een kind in 1927 en daar bleef het bij. Oma 2 kreeg een kind in 1923, een kind in 1927 en een kind in 1937. Beide oma's hadden dus niet een erg groot gezin, maar het klopt inderdaad dat het huishoudelijk werk meer tijd in beslag nam en de boodschappen minder tijd. Toen ik een klein kind was kwamen nog aan de deur: de melkboer, de bakker, de groenteman, de eierman, de visboer. De slager was om de hoek. Verder kwam de kolenman op bestelling kolen brengen en kwamen ook de ziekenfondsman en de man van de begrafenisverzekering langs om premie te innen. Mijn beide oma's en mijn moeder hadden een stofzuiger.

      Verwijderen
    4. Mijn oma kreeg op heel late leeftijd een stofzuiger. Ze was er zo zuinig op dat ze na elk gebruik de stangen uit elkaar haalde en 'm terug in de doos deed :D

      Groet Wilma

      Verwijderen
  2. We kunnen wel allemaal steeds ouder worden, dat betekent niet dat je nog alles kan doen wat je op (zeg) 30jarige leeftijd ook kon. Daar wordt naar mijn idee weinig tot geen rekening mee gehouden.
    Overigens viel het me tijdens de vakantie op dat in Amerika alle ouderen, mannen en vrouwen, 'gewoon' werken,geen tot weinig pensioenvoorzieningen dus je moet wat.
    groet

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ja. Ik ben nu 51, op die leeftijd was mijn moeder gestopt met haar zware werk als schippersvrouw (geen betaalde baan maar meewerkend met haar man). Zelf ben ik nu postbezorger en mantelzorger voor een partner met kanker. En natuurlijk doe ik het huishouden. Ook best zwaar werk. Verschil met mijn moeder is wel dat ik meer sport en dat zij alleen basisschool en een korte beroepsopleiding had gedaan. Ik heb een bul van de uni, maar wellicht te oud om ooit nog echt op dat niveau een baan te kunnen krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mijn moeder heeft nooit buitenshuis gewerkt, mijn vader tot zijn pensioen in 4 en 5 ploegendienst. Mijn moeder kreeg haar eerste kind op haar 24ste en haar jongste kind op haar 44ste. Daar zaten nog 8 kinderen en 3 miskramen tussen! De eerste automatische was machine kwam na de geboorte van de op een na jongste. Huis met c.v. toen ze samen met mijn vader naar een seniorenwoning verhuisde. Mijn vader heeft 3 jaar moeten kuren, mijn moeder stond toen overal alleen voor! Ik ben nu bijna 65, werk nog alle dagen, heb geen werkster, geef mantelzorg en onderhoud samen met partner onze grote (moes)-tuin. Ik heb een luizenleventje vergeleken bij het leven van mijn moeder!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mijn opa en oma waren helemaal zelfvoorzienend. Gewoon omdat het toen de gewoonte was, niet eens zozeer uit overtuigend. Mijn ouders en ik zijn dat niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Er is meer werkdruk nu. Mijn grootvader had voor de oorlog zijn winkel open van 7.00 tot 22.00. Maar dat werken ging op zo'n langzaam tempo met vaak een praatje tussendoor,dat ik hem later nooit over "druk,druk,druk"heb horen praten.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Heb jij ook, net als je "voorouders" (om het zo maar te noemen...) een fysieke baan?
    Mijn ouders en grootouders kregen ook lichamelijke klachten: knieën, heupen, enkels, vingers schouders...
    Maar voor hen was het leven ook veel zwaarder qua fysieke inspanning.

    Ik denk dat ik met mijn kantoorbaan, wasmachine en vaatwasser nog wel een tijdje klachtenvrij verder kan. Ook single overigens, en moeder, en een werkweek van 36 uur. En ja, ook soms ook moe... :-)

    Goed dat je sport. Dat is goed voor je lijf en voorkomt vroege arbeidsongeschiktheid!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. We moeten tegenwoordig alles kunnen ondanks de wasautomaat en andere extra hulp, vroeger had je geen centrale verwarming, er werd alleen in de woonkamer geleefd, de slaapkamers stonden alleen de bedden, dus onderhoud was makkelijker.
    Tegenwoordig, huis ingericht met alles erop en aan , maar moet ook bijgehouden worden.. De hele dag werken en dan de huishouding doen, ben zelf 60 plus ,maar help ook nog mijn kinderen (wil ik zelf) . De 60 plussers van vroeger, die moesten we ook helpen,als kind, nu is het andersom, geen wonder dat we uitgeblust zijn.
    We moeten zoveel, je kon vroeger rustig oud worden.. zonder dat we er raar van opkeken. Nu sportief en jong 80 worden, word er moe van.. Gr. Anne

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Mijn vader heeft altijd gewerkt. Vaak 1 baan buitenshuis, maar ook soms 2 of 3 banen. Zodoende zag ik mijn vader weinig. Mijn moeder is nachtdiensten gaan draaien toen ik10 jaar oud was. Ik kreeg meer huishoudelijke taken omdat ik een meisje was, mijn 3 broers ontsprongen de dans, want zij waren een jongen en een jongen doet het huishouden niet.
    De ouders van mijn moeder werkten niet in de tijd dat ik geboren werd. Mijn oma niet omdat ze een vrouw was en het huishouden moest doen, mijn opa niet omdat hij een longziekte had.
    De vader van mijn vader is al jong overleden en heb ik nooit gekend, de moeder van mijn vader werkte ook niet en woonde alleen.
    Verhalen van de ouders van mijn opa en oma hoor ik niet. Mijn ouders vertellen maar weinig over hun jonge jeugd.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mijn vader en schoonvader zijn allebei gestopt met de VUT toen ze 57 waren
    en hebben er nog heerlijke jaren aan gehad.
    Wij mogen tot onze 67 ste werken , maar we genieten op onze vrije dagen, Het grootste verschil met mijn ouders en groot ouders is dat onze kinderen zolang thuis wonen en door ons onderhouden moet worden, de komende maanden studeren er twee af op het HBO. Wonen nog thuis en nu maar hopen dat ze een baantje vinden om te kunnen sparen voor een huis, want een huurhuis daar komen ze over tien jaar pas in aanmerking......
    Dat vind ik een groot verschil met vroeger. Ik was op mijn 17 de de deur uit......

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het is maar net hoe ze. Hun leven in richten en keuzes die ze maken. Hoe graag wil iemand op zich zelf? Ik was 19 toen ik ons huis kocht, en dat is pas 6 jaar terug. Het is echt wel mogelijk, ik werkte wel al vanaf me 13. Spaarde alles op. Betaalde me eigen school, boeken enz,

      Verwijderen
  11. Ja nou! Vooral wat opleiding betreft. Mijn grootmoeder moest op haar 10e van school om de huishouding te doen. Haar vader was visser en vaak van huis. Haar moeder stond in de winkel. Toen ze 14 was stond ze zelf in een winkel.
    Mijn vader was het slimme jongetje uit het arbeidersmilieu en werd, op advies van de bovenmeester, naar het gymnasium gestuurd. Daarna studeerde hij in Leiden met een beurs. Mijn grootouders vonden het voor meisjes niet nodig om verder te leren. Die zouden toch wel trouwen. Toen dat niet gebeurde, moest er halsoverkop iets geregeld worden. Mijn vader heeft ons altijd ingeprent dat we voor onszelf moesten kunnen zorgen en mijn zussen en ik hebben allemaal HBO of hoger.
    Mijn moeder wilde naar de HBS maar dat mocht niet, ook niet nodig voor een meisje. Ze is uiteindelijk onderwijzeres geworden door de kweekschool te volgen en op haar 60e is ze nog psychologie gaan studeren. Helaas overleed ze 2 jaar later, want ze had op haar 65 een praktijk willen beginnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. In mijn herinnering waren mijn opa en oma van moeders kant stokoude mensen. Opa zat altijd in zijn leunstoel. En oma had een zilverschoon huisje, maar ik kan me niet herinneren haar ooit aan het werk te hebben gezien. Dat deed ze dan zeker als wij er niet waren ;-). Hoe dan ook: het was er schoon en stil en altijd hetzelfde. Zij overleden toen ze resp. 76 en 78 waren. Mijn ouders zijn nu beiden 78. Natuurlijk, ze hebben hun kwalen (veel zelfs). Maar hebben het toch ook gewoon druk. Gaan nog overal naar toe met de auto (hadden mijn grootouders niet), of telefoneren (werd bij opa en oma alleen gedaan als er noodzaak was) en het is er weliswaar ook zilverschoon, maar zéker niet stil! Ik vind dat er een groot verschil is tussen die generaties en ben erg benieuwd hoe het zal zijn als wij die leeftijd zouden bereiken. Stilte lijkt mij heerlijk, maar dat is volgens mij zo'n beetje uitgestorven.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die stilte bij jou, daar zal wel niet zo veel van terechtkomen! Tenzij je mot krijgt met een groot deel van je 10 kinderen natuurlijk. Maar eerlijk gezegd zie ik dat niet aankomen, of ik moet jouw weblog heel slecht lezen. Volgens mij ben jij een spin in het web waar alle kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen graag naar toe komen. Misschien heb je voor al die directe nazaten van jou wel een veel grotere tafel nodig! Ik zie je al zitten met je 10 kinderen en hun echtgenoten en hun kinderen. Zouden je kinderen het elk bij 2 kinderen houden? Of worden het er meer? Nee die stilte, die krijg je alleen als je als pensionado naar Spanje verhuist, maar tja, wat moet je daar? Lijkt me niets voor jou!

      Verwijderen
  13. Zowel aan vaders als moederskant waren het grote gezinnen waar heel hard gewerkt moest worden en de kinderen allemaal mee moesten werken of 'uitbesteed' werden en verdiensten weer mee naar huis brachten. Mijn beide ouders hebben van dus van kinds af aan gewerkt en mijn vader had met 56 er zelfs 40 dienstjaren op zitten (eigenlijk zelfs al 44 want is op zijn 12e al van school gehaald om hele dagen te werken). Zij hebben het als kind niet makkelijk gehad en mijn vader daarna eigenlijk nog niet want weken onder de 50 uur kan ik me niet herinneren, meestal waren het er veel meer (meestal 6 lange dagen in de week) dus zo blij dat in het familiebedrijf de VUT-regeling wel goed geregeld was en hij nu al heel wat jaren enorm geniet ... maar nog altijd heel druk is, veel hobbies heeft en toch ook weer inspringt in het familiebedrijf als dat nodig is.

    Mijn moeder heeft nu enorm met mij te doen dat ik fulltime moet werken, een gezin run met zorgkinderen en begrijpt niet dat ik nog energie heb om een studie en vrijwilligerswerk te doen. Zij was thuisblijfmoeder, want ontslagen op het moment dat ze kinderen kreeg zoals iedereen destijds en wist niet beter. Misschien is mijn leven soms te druk en te vol maar dat komt waarschijnlijk ook omdat ik mijn moeder gezien heb die alleen maar haar huishoudinkje had. Als kind vond ik dat al gruwelijk; alleen maar poetsen en jezelf niet eens de tijd gunnen om een boek te lezen want de pannen moesten weer op tijd op tafel. Ze had eigenlijk helemaal geen volle werkweek en had het zichzelf zoveel makkelijker kunnen maken. Ik heb een absolute tegenbeweging gemaakt, mijn prioriteit ligt niet bij het huishouden (hoewel ik uiteraard wel mee heb gekregen wat poetsen is en het hier dan ook altijd opgeruimd en netjes is ... zucht), maar juist mezelf zo nuttig maken buiten dat huishouden met werk, studie en vrijwilligerswerk en dat heeft dus zeker met mijn 'achtergrond' te maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Mijn moeder stopte met haar kantoorbaan toen ik werd geboren in 1955. Later kreeg ze nog twee kinderen. Toen wij kinderen op de middelbare school zaten is ze weer gaan werken. Zij heeft, met tussenpozen, altijd gewerkt en vond ook altijd leuke banen, tot haar 65ste. Mijn vader werke tot zijn 64ster. Naast hun werk waren mijn ouders aktief in de politiek en vrijwilligerswerk. Ook zong mijn moeder in een koor en vond ze het leuk om cursussen te volgen, bv. bij de volksuniversiteit. Zeer aktieve mensen ! Het huishouden vond mijn moeder minder belangrijk, erg netjes was het nooit. Mijn vader stofzuigde op zaterdag en deed boodschappen. Mijn vriend(inn)en kwamen graag bij ons thuis. Mijn vaders ouders zijn gescheiden toen ik een baby was, opa vertrok naar elders, nooit meer gezien. Mijn oma had 'kostgangers' en deed haar huishoudentje. Ze vertelde me vaak dat ze zo graag verpleegster had willen worden. Mijn andere oma werkte buitenshuis, ze hield er niet van om de hele dag thuis te zijn. Ze werkte als schoonmaakster bij een nog oudere dame uit het dorp. Ook zij vond het eigen huishouden niet zo belangrijk en zat liever met een fijn boek op de bank ! Waarschijnlijk ben ik 'erfelijk belast', het kost me de grootste moeite om een opgeruimd en schoon huis te hebben en houden. Mijn moeder en allebei mijn oma's hielden van koken, ik ook. Ik zie niet zo heel veel verschil in onze levensstijl. Wel zijn er huishoudelijke apparaten die het leven makkelijker maken en is de gezondheidszorg beter (ondanks bezuinigingen).

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ik werk naast mijn studie ook nog eens 32 uur per week. Dit moet ik doen om mijn studiekosten te dekken. Ik ben blij als ik eenmaal dat diploma in mijn zak heb

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Dat kan ik mijn voorstellen! Ik merk wel, dat ik naarmate ik ouder word sneller moet ben. Ook van bureauwerk.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.