vrijdag 20 maart 2015

Een dag op het stembureau

Afgelopen woensdag zat ik voor de 7e keer in mijn leven de hele dag op het stembureau, van 7 uur 's ochtends tot kwart over 11  's avonds, deze keer. Hoewel, de hele dag is wat overdreven. Zo nu en dan waren er pauzes. Ik heb in totaal 4 pauzes van 80 minuten gehad, in totaal heb ik dus ongeveer 11 uren gewerkt.
Er waren overdag in ons stembureau steeds 4 van de 7 mensen aanwezig. Na half negen was iedereen er + de tellers. Toen waren we met ons tienen.

De voorzitter controleert de stempassen, het legitimatiebewijs, nummert de stempassen en overhandigt de stembiljetten. Het totaal van de stempassen moet bij de telling overeenkomen met het aantal stembiljetten dat na 9 uur 's avonds uit de stembus komt.Wat het ingewikkeld maakte: er waren 3 verschillende verkiezingen in de gemeente Groningen. Dat komt omdat er in de gemeente 2 waterschappen zijn. De stempassen van de verschillende waterschappen leken sprekend op elkaar, het was dus nodig om steeds goed op te letten en kiezers het juiste stembiljet te overhandigen. Kiezers kunnen maximaal met 2 gemachtigde passen stemmen. Dat betekent dat sommige kiezers tot 6 stembiljetten moesten krijgen.
Er zijn 2 controleurs van het register ongeldige stempassen: 1 register van de provincie en 1 van de waterschappen. Als nummer van een kiezer in het register staat, dan mag hij/zij niet stemmen. Dan is hij/zij bijvoorbeeld overleden of heeft de kiezer een vervangende stempas aangevraagd. Tussen moment van drukken en verzenden van de stempassen en de verkiezingen kunnen kiezers overleden zijn. Mensen kunnen met de stempas en legitimatie van de overledene een poging doen om een stem uit te brengen op hun favoriete kandidaat. Als iemand overleden is, dan staat die naam met het nummer van de stempas in het register ongeldige stempassen.
Verder is er nog een controleur die controleert of de stembiljetten in de stembus gedaan worden, en of deze biljetten in de juiste bus terecht komen. Ik heb wel eens meegemaakt dat een kiezer zonder er verder bij na te denken het stembiljet in zijn binnenzak stopte. Dan moet je vragen of dat werkelijk zijn bedoeling is. Als een persoon het biljet echt mee wil nemen, dan noteer je dat, je gaat geen pogingen doen het af te pakken. Noteren is nodig, anders is er bij telling een stembiljet te weinig. Als je dergelijke dingen goed noteert dan is het verklaarbaar dat er 1 stembiljet minder is dan er stempassen zijn. Verder controleert deze persoon of kiezers zich houden aan het kiesgeheim en alleen in een hokje staan, zonder partner en zonder kinderen.
In tijden van topdrukte assisteren de mensen die het register ongeldige stempassen controleren de voorzitter en helpen met nummering van de stempassen en de administratie van de gemachtigde passen.
Bij mijn stembureau werden alle rollen gewisseld. Ik heb ook alles gedaan en dat brengt afwisseling op zo'n lange dag.

Je staat er als stembureauteam niet alleen voor, er zit bij de gemeente een telefoonteam klaar die je je kan adviseren als je er niet meer uit komt. Verder kwamen er in de loop van de ochtend 2 mensen langs van het verkiezingsteam, die persoonlijk poolshoogte kwamen nemen en informeerden naar de stand van zaken. Hen hebben we verteld dat we vonden dat er te weinig onderscheid was tussen de stempassen van de 2 waterschappen. Dan kan daar voor een volgende keer rekening mee gehouden worden!

Leuke aspecten: we zitten in een basisschool en dat maakt het heel levendig. Juffen en meesters komen op een rustig moment met een hele klas langs geven aanschouwelijk onderwijs. Ik vertel wat over de dingen waar de leden van het stembureau op moeten letten en over het stemgeheim. De kinderen kunnen de kieslijst inkijken en meestal mag 1 van de kinderen het stembiljet voor juf of meester in de bus stoppen.

De conciërge is een schat van een jonge man, die heel goed voor ons zorgt met thee, koffie en koekjes. Te warm of te koud? Hij doet er wat aan!

Verder zorgde de gemeente voor een lunchpakket: broodjes, een pakje houdbare melk,  een appel en een zoete snack.

Vanaf negen uur start de telling. Eerst worden alle stembiljetten per partij gesorteerd en geteld. Deze voorlopige aantallen worden doorgebeld aan de gemeente voor een voorlopige uitslag. Op dat moment wordt ook gecheckt of het aantal stembiljetten overeenkomt met het aantal binnengekomen stempassen. Als die aantallen (vrijwel) hetzelfde zijn, dan is dat prachtig voor de verdere telling. Als er een groot verschil is, dan wordt er nog niet gebeld, dan wordt er herteld.
Vervolgens begint het tellen per lijst en worden de stemmen op de lijsttrekker en de voorkeursstemmen geteld. Het gebeurt regelmatig dat er een stembiljet van een andere partij in de stapel zit. Die wordt toegevoegd aan de stapel van de juiste partij. Bij ons werden de stembiljetten 3x geteld en soms nog meer. 1 x voor de globale telling per partij en 2x bij de telling van de lijsttrekkers en de voorkeurstemmen, dit gebeurt door 2 verschillende tellers. Mochten de 2 laatste tellingen niet overeenkomen, dan wordt door een 3e persoon nogmaals geteld en een enkele keer nog weer een keer. Het ging woensdag heel vlot. Vaak kwamen alle 3 de tellingen overeen en soms alleen de laatste 2. Dat kwam steeds omdat in de eerste sorteerronde een biljet op de verkeerde stapel terecht kwam.
Eitje deze keer!

14 opmerkingen:

  1. Oef, geweldig dat alles goed verlopen is. Het lijkt me dat je het erg naar je zin hebt gehad. Dag! Hilde

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat leuk om te horen vanaf de kant van de organisatie. Ik moest ook stemmen in een basisschool! Er zaten twee mannen en een dame achter de tafel.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dan is de bezetting bij jullie niet 100% eerlijk verdeeld. Met 7 man constant 4 mensen tussen 7.00 en 21.00 is gemiddeld 8 uur per persoon. Jij had veel meer. Ik heb er ook gezeten. Bij ons tussen 7.00 en 21.00 steeds 3 man. 6 in totaal. Drie van 7.00 tot 14.00 en drie van 14.00 tot 21.00. Tellen iedereen plus extra. 22.45 klaar. Wel maar twee verkiezingen. Beiden circa 650 biljetten. Beloning precies evenveel dan bij jullie. Koffie thee lunch diner moeten wij allemaal zelf verzorgen. Voorzitter nam waterkoker en koffiezetapparaat mee. Ik at s avonds een salade van AH. Ik heb van 8.15 tot 12.30 gewoon gewerkt. Daarna halve dag vrij genomen voor het stembureau. Mascha.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De gemeente Groningen koos voor aanwezigheid van 4 personen. Mijn ervaring is dat 3 personen ook wel had gekund. De check van de ongeldige stempassen had door 1 persoon kunnen worden gedaan.
      Er waren bij ons momenten dat iedereen aanwezig was: tijdens het eerste half uur en het laatste half uur van de opening was iedereen aanwezig. De voorzitter ontving in het laatste half uur de tellers en deed alvast administratieve klussen voor de telling.
      Jij vergeet overigens in jouw berekening waarin je 8 uur noemt, dat er ook nog geteld moest worden. Dat duurde bij ons van 21.00-23.15 uur.

      Verwijderen
  4. Ik heb dit keer alleen als teller gewerkt. Ik heb een paar zware maanden achter de rug en wilde daarom liever niet de verantwoordelijkheid van de hele dag op het stembureau dragen. Als je niet in evenwicht bent is een fout zo gemaakt en je draagt wel de verantwoordelijkheid. 'Slechts' teller zijn moest toch wel lukken? Helaas viel het erg tegen. Er waren te weinig tellers, de voorzitter van dit stembureau was een schat van een man, maar ik zag al snel dat hij geen overzicht had en te traag reageerde. Zo was hij een half uur bezig met de vraag of de biljetten nu op tafels of op de grond moesten worden neergelegd. en was er tot half 12 nog verwarring over of alle niet-lijsttrekkers nu ook nog apart op de turflijst moesten worden vermeld. De een zei dat het niet hoefde omdat het de vorige keer ook niet hoefde en de ander zei van wel. Het moest wel op de instructielijst staan, maar die gold niet beweerde de een. De voorzitter kwam om half 12 aanzetten met de mededeling dat het wel moest. Toen moesten alle kandidaten weer herteld worden en vermeld worden op de turflijst. Om half 10 was er al een stembureaulid vertrokken met hoofdpijn, dus we hadden al mensen tekort.
    Ik hoop dat het volgende keer beter verloopt, want het kan heel leuk zijn. Fijn dat het bij jou wel goed liep. Je zit zeker elke keer in een vast team en steeds op dezelfde plek? Ik had vorige keer ook een vast en ervaren team, en dat miste ik woensdagavond echt.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Nee ik heb het tellen niet vergeten. De tijd dat je er was tussen 7 en 21.00 was bijna 10 uur. Zo telde ik. Tijdens tellen zul je geen pauze hebben gehad ;). Maar die overlap verklaard een deel. Wij hebben vijf minuten overlap bij wisselen. Wel vast team dus weinig uitleg nodig en goed op elkaar ingespeeld. Ik deed vooral controle identiteit en lijsten. Een ander turfde en sorteerde passen. De derde geeft de stembiljetten en let op verloop in stemhokjes. (Veel ouderen bij ons. Die hebben meer hulp/aanwijzingen nodig). Mascha.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Als ik nog eens een stembiljet aangereikt krijg, waarbij de voorzitter eerst aan haar vingers heeft gelikt alvorens hem op te pakken, mag ik die dan weigeren???
    In de prullenbak er mee?? Volgende keer doe ik dat in elk geval heel zeker!
    en zal ik aan een ander die achter de tafel zit, vragen om een schoon stembiljet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik zou zeggen: doe steriele handschoenen aan en doe een mondkapje voor, dan loop je niet de kans om akelige ziektekiemen op te lopen. Zorg er ook voor dat je de deurkruk van het gebouw en het rode potlood niet met je blote handen aanraakt!

      Verwijderen
    2. Wat moeten die tellers dan wel niet doen, die na 21.00 honderden, misschien wel duizenden stembiljetten moeten openvouwen en uitslaan. Zomaar met hun blote handen zonder beschermende handschoenen.
      Die moeten de komende week dan wel heel ziek worden. Ik heb tot nu toe nog nergens last van. Groeten van een teller

      Verwijderen
    3. Nijntje: hoe doe je dat in de supermarkt? Daar hebben honderden mensen vóór jou aan de duwstang van het winkelwagentje gezeten! Misschien ook wel met erg vieze handen. En de producten in de supermarkt zijn ook door allerlei handen gegaan, misschien ook handen waar eerst aan gelikt is.

      Verwijderen
    4. ik zou niet meer gaan stemmen ,want wie weet wie er allemaal aan dat stembiljet gezeten hebben. of anders eisen dat mijn stembiljet in een plastic mapje zit. sorry hoor , misschien een beetje een sarcastische opmerking, maar net wat zuinigaan zegt, ziektekiemen kom je 24 uur per dag tegen. zelfs in je eigen huis, denk bijvoorbeeld aan de post e.d.

      Verwijderen
    5. Als je in een restaurant zit met een gesloten keuken, dan eet je wat je besteld hebt; als je in een ruimte zit met een open keuken, en je kunt zien hoe de koks bezig zijn, dan wil je niet zien, dat een kok in zijn neus peutert, en daarna verder gaat met jouw salade.
      Het gaat om jouw gedrag in het openbaar! Wat buiten je gezichtsveld gebeurt, is wat anders; maar als vertegenwoordiger van een gemeente heb je je te gedragen, en steek je niet eerst je vingers in je mond om daarmee daarna een formulier te overhandigen.
      Dan ben je wel heel onfatsoenlijk.

      Verwijderen
    6. Er is onderzoek naar gedaan, mensen zitten vaak zonder dat ze het zelf merken aan hun neus. Dat is de biologie van de mens. Ik heb in mijn voorzittersrol vorige week waarschijnlijk ook wel eens aan mijn vingers gelikt. De stembiljetten voor het waterschap waren zó dun en waren soms verkleefd, waardoor ik een aantal keren onbedoeld 2 biljetten afgegeven heb. Die tweede biljetten werden keurig teruggegeven, maar waarschijnlijk maakte ik daarna zo nu en dan uit een automatisme mijn vingers wat stroever door er aan te likken, want dan kun je beter voelen of je er 1 of 2 gepakt hebt. Ik kan me niet herinneren dat ik dat deed, maar ik kan het mij goed voorstellen. Het was in ieder geval echt niet onfatsoenlijk bedoeld tegenover de kiezers.

      Verwijderen
  7. Wij waren om 00.30 klaar met tellen. Er waren 4 tellers, 2 leden van het stembureau en een voorzitter die aan haar rekenmachientje vastgeplakt zat omdat stembiljetten niet klopte met stempassen. We hebben het niet kloppend gekregen.

    BeantwoordenVerwijderen

Reageren is leuk, graag zelfs, maar onzinnige, onaardige of kwetsende reacties naar mij of anderen en ook reacties met nep-informatie worden niet geplaatst.

Over verwijderde reacties ga ik niet in discussie.