Rouw en overdenking

Afgelopen dinsdag ontving ik heel verdrietig nieuws. Vandaag precies een week geleden overleed een oud-collega van mij. Ze was afgelopen zomer 61 jaar geworden. Ik heb tussen 2004 en 2014 heel intensief met haar samengewerkt en ik kende haar gezin.

Gisteren was ik bij de rouwdienst en de nazit. De belangstelling was enorm, bijna het gehele zangkoor, waar ze al 37 jaar deel van uitmaakte, was er, zeker 50 (oud-)collega's, veel buren en bekenden.

De collega had een spierziekte die naarmate de tijd vorderde, steeds meer problemen en steeds meer beperkingen gaf. Toen ik haar in 1999 leerde kennen, kon ze nog een beetje lopen en sprak ze nog redelijk verstaanbaar. Haar kinderen hadden 50% kans om de ziekte te erven.
Er was lekkers bij de koffie toen bekend werd dat de zoon de spierziekte niet had geërfd en een paar jaar later werd er weer getrakteerd toen bleek dat ook hun dochter de ziekte niet had!
Inmiddels was mijn collega de laatste jaren al lang (elektrische) rolstoelafhankelijk en moest ze tijdens de lunch gevoerd worden. Slapen kon alleen nog maar met een speciaal zuurstofmasker op.

Ruim een jaar geleden is ze gestopt met werken en heeft ze samen met haar man, ook een naaste collega van mij, afscheid genomen. Ze gingen met pensioen. Reizen deden ze ondanks haar ziekte sowieso veel, naar Zuid Afrika, de VS, Sri Lanka en noem maar op en vanaf de zomer van 2014, als kersvers gepensioneerden, namen ze het er nog extra van! Ze gingen met een cruise over de Oostzee, gingen naar Sint-Petersburg en andere plaatsen aan de Oostzee, ze gingen naar Italië om nog weer langs de plaatsen te gaan waar ze in het begin van hun huwelijk geweest waren. Ondanks haar beperkingen deden ze het gewoon en genoten ze van de reizen.
Afgelopen zondag stikte ze door haar spierziekte tijdens de maaltijd in een hapje eten. Ze waren op vakantie in Zuid Limburg.

Ik had ze voor het laatst gezien tijdens een jaarlijkse reünie met oud-collega's bij één van deze collega's in Delfzijl, pas geleden nog maar, op 28 augustus. Zij en haar man waren mij thuis komen ophalen. Ze speelden taxi voor mij en een collega, die ze eerst ook hadden opgehaald. De reünie bestond uit een borrel en een gezamenlijke maaltijd bij de oud-collega thuis. Zeker achteraf gezien een gedenkwaardige avond!

Haar levenslust en haar wil om ondanks de toenemende beperkingen het maximum uit haar leven te halen waren voor mij zeer inspirerend. Ik heb er veel bewondering voor hoe ze zich niet liet weerhouden door die invaliderende ziekte en ze van het leven genoot. Ze ging niet thuis achter de geraniums zitten, maar ze ging door en ging met rolstoel overal naar toe. Ook werken deed ze tot voor ruim een jaar nog steeds, ook toen het in mijn ogen eigenlijk niet meer kon. Ze wilde gewoon (nou ja, gewoon, zo gewoon was het niet) blijven deelnemen aan het leven en alles er uit halen wat er in zat. Haar man regelde alles en deed een enorm deel van de zorg. Deze zorg nam hem vrijwel volledig in beslag. Ik hoop dat hij om kan gaan met de vreselijke leegte die door het overlijden van zijn vrouw ontstaan is.