Wanneer fraudeer je?

Blogster Koningin Minima schreef afgelopen zondag een bericht over dat ze met haar inkomen op bijstandsniveau in één jaar, net als vorig jaar 5000 euro wil besparen.
Dat is heel knap werk! Ze leeft van krappe budgetten waardoor het haar lijkt te lukken om als het meezit 5000 euro over te houden.
Voorbehoud:
- haar auto moet geen dure reparaties nodig hebben, want daar is niets voor gereserveerd,
- ze moet goed gezond blijven. Een onverwachte ziekenhuisopname betekent een schadepost van het gehele verplichte en vrijwillige eigen risico = 885 euro.

Het blijkt dat ze kwijtschelding krijgt voor de gemeentelijke belastingen en voor de waterschapsbelastingen, want ze heeft haar spaargeld op een rekening van haar ouders geparkeerd.

Volgens haar is dat geen fraude, door het lage inkomen dat ze heeft, heeft ze "recht" op kwijtschelding, net als bij toeslagen en kinderbijslag. Er zijn veel meer mensen die zo denken en ik heb er ook begrip voor, maar ik keur het niet goed.
Toen ik in de bijstand zat, baalde ik ook van het feit dat ik mijn kleine vermogen keurig had  opgegeven en door mijn spaarzaamheid niet in aanmerking kwam voor kwijtschelding. Ik gaf meestal minder uit dan dat er in kwam en verspeelde op die manier mijn kwijtschelding.

Een aantal lezers vonden het een negatieve reactie van mij en anderen om het niet opgeven en wegsluizen van vermogen te betitelen als fraude. Want Koningin Minima deed zo haar best!
Een anonieme reactie: 'hoe kun je frauderen met geld dat je eerlijk gespaard hebt? je hebt recht op die kwijtschelding, dus waarom niet dan? dat anderen dat zien als fraude is nogal zielig en dat dan doorsturen naar instanties, wat een lef.'

Ik denk: je kunt wel degelijk frauderen met geld dat je eerlijk gespaard of eerlijk verdiend hebt. Als je dit niet opgeeft bij de belastingdienst of bij aanvraag van kwijtschelding, maak je je schuldig aan fraude. Zo staat het in de wet.
Misschien moet de wet aangepast en moet er alleen uitgegaan worden van inkomen, maar zoals het nu is, wordt ook een vermogen meegenomen in het besluit om een kwijtschelding toe te kennen.

Maar de kwijtschelding is bedoeld voor mensen die die belastingen niet kunnen betalen, als je per jaar 5000 euro kunt besparen, heb je dan recht op kwijtschelding van ruim 550 euro? Ik denk het niet.

Heb ik nooit gefraudeerd? Toen ik weinig bijverdiensten had, heb ik die bijverdiensten niet opgegeven. Ik wist niet dat ik bijvoorbeeld de verdiensten van het stembureau moest opgeven. Die 150 euro voor 17 uren beschikbaarheid zag ik meer als een onkostenvergoeding en niet als loon. Dat bleek niet te kloppen. In 2014 werd er tijdens de cursus voor leden van het stembureau op gewezen dat dit inkomen bij de belastingdienst opgegeven moet worden.  Dus deed ik dat bij de aangifte van 2014 en ik zal dit ook doen bij de aangifte van 2015.

Overigens, ook al weet je niet dat je fraude pleegt, dan nóg ben je ervoor aansprakelijk. Iedere burger wordt immers geacht de wet te kennen. Dus dat je niet weet dat je fraude pleegde is in feite een flut-argument.

Lang geleden, toen ik nog in de bijstand zat, heb ik volgens de huidige normen waarschijnlijk wel gefraudeerd. Geen belastingfraude, maar bijstandsfraude.

- Alle (schoon)kinderen kregen van mijn schoonmoeder voor hun verjaardag 500 gulden (= 225 euro). Ik dus ook, ieder jaar, begin december. Die 500 gulden waren bedoeld als verjaardagscadeau en ik mocht dus zelf weten wat ik er mee deed. Ik kocht er boodschappen van en van het uitgespaarde boodschappengeld huurde ik iedere zomer 1 week een caravan op een waddeneiland. In mijn ogen was het geen fraude, maar het zou maar zo kunnen dat sommige gemeenteambtenaren daar nu heel anders over denken.

- De rijke, kinderloze tante van mijn partner overleed (in 1992 of daaromtrent). Volgens mijn schoonvader konden haar 14 nichten en neven, waaronder mijn partner, een leuke erfenis verwachten. We waren net als Koningin Minima vlijtige spaarders en we hadden voor mensen in de bijstand tamelijk veel vermogen. Verbrassen van het vermogen was voor ons onbestaanbaar, maar misschien overschreden we het toegestane maximum vermogen op het moment dat de erfenis binnen was. We hebben allebei kort na het overlijden van de tante een begrafenis-koopsom-polis gekocht. Na bijna een jaar kwam de erfenis van tante los. Het was meer dan verwacht, maar we bleven ruim binnen het toegestane maximum vermogen. We hebben dus doelbewust ons spaargeld uitgegeven, terwijl we wisten dat er een erfenis aan zat te komen, hierdoor overschreden we de vermogensnormen niet en hielden we recht op bijstand. Of we daarmee ook doelbewust fraudeerden? Nee, dat niet, we zorgden er gewoon voor dat we niet boven het normbedrag uitkwamen.

Ik weet niet of ik nu hetzelfde zou doen. Waarschijnlijk wel. Als je langdurig werkloos bent wordt de situatie nogal uitzichtloos. Ik ben 15 jaar achtereen werkloos geweest en belandde bij de sociale dienst al snel in de bak onbemiddelbaar. Niemand rekent er op dat jij ooit weer aan het werk komt. Door mijn omscholing tot secretaresse ben ik uit die valkuil gekomen, ook omdat de economie toen flink opleefde. In mijn geval was het heel belangrijk om een kleine buffer voor calamiteiten achter de hand te hebben.
Of ik er trots op ben is een heel andere vraag. Nee, dat niet, maar als je van weinig geld rond moet komen, dan word je creatief. Ik heb nooit bijzondere bijstand hoeven aan te vragen in verband met een kapotte wasmachine of koelkast of zo. Er was genoeg spaargeld om indien nodig een nieuwe te kopen.

Heb jij wel eens dingen gedaan die achteraf gezien in de buurt van fraude komen?