Werkloosheid en zelfvertrouwen

In de Volkskrant van afgelopen weekend las ik een interessant artikel van Aleid Truijens over werkloosheid en re-integratie. De titel: Het gelijkheidsideaal wrijft bij werklozen zout in de wonde. Als kopje bij dit artikel: gezonde mensen, die graag willen werken, veranderen in outcasts.
Het gaat over een proefschrift van sociologe Judith Elshout, deze sociologe deed een onderzoek onder langdurig werklozen.
Haar bevindingen: werklozen wilden, toen ze werkloos werden, graag werken en daar wilden ze ook veel voor doen. Naarmate de tijd verstreek en het ondanks re-integratie niet lukte om werk te vinden en werklozen steeds weer afwijzingen kregen, dan lukte het niet meer om optimistisch te blijven over het krijgen van werk. Daarnaast zakte het zelfvertrouwen aanzienlijk. Mensen gingen zichzelf beschouwen als losers, als mensen die niets kunnen en niet van waarde zijn voor de maatschappij. Ieder afwijzing: we hoeven je niet en natuurlijk ook als er na een sollicitatie helemaal geen bericht komt. Dan is het signaal, je bent niet eens de moeite waard om na een sollicitatie een afwijzing te sturen.

Ik ken dat zelf maar al te goed. Ik had in de crisis van de jaren 80, met 10% werklozen, al snel het idee dat mijn pas behaalde diploma volkomen waardeloos was. Ik was te oud, want 30+ . Uitnodigingen voor sollicitatiegesprekken kwamen er maar zelden.  Ik gaf de moed na een jaar of 5 op. Te veel afwijzingen, ik zag geen kansen meer.
Natuurlijk vinden mensen in je omgeving dat je dóór moet gaan en niet van de bijstand mag leven. 
    Mijn zwager: jij profiteert van onze zuurverdiende belastingcenten.
    Anderen: als je wilt werken, dan is er altijd wel werk, ga seizoenswerk doen in de tuinbouwgebieden in Nederland, (ongeveer 200 km bij jou vandaan). Ik: wel ja, dat maakt de kans op blijvend werk op HBO-niveau vast een stuk groter, daarvoor laat ik mijn 2 kleine kinderen graag achter bij hun vader die ernstig psychiatrisch patiënt is. De man kan de zorg helemaal niet aan!
Uiteindelijk was ik 14 jaar werkloos en in de bijstand. Ik dacht dat het altijd zo zou blijven en had geen enkele illusie meer. Toen, na 14 jaar, liet ik me omscholen tot secretaresse. Economisch had ik het tij mee. Ik vond op mijn 46e werk, na ook weer een flinke hoeveelheid afwijzingen. Nu op dit moment zou ik tamelijk kansloos zijn. Een paar jaar geleden waren er 175 sollicitanten op een soortgelijke functie als waar ik in werk, dan kun je zonder werkervaring en als 46+-er zeker van zijn dat jij niet tot de geselecteerden behoort!

Ook jongste dochter was lang werkzoekend. Ze vond 3 jaar geleden na haar masteropleiding geen werk en deed als Nugger (Niet-Uitkerings-Gerechtigde) tijdelijk eenvoudig kantoorwerk en daarna werkte ze als postbezorger. Ondertussen maar solliciteren op echte banen en daar moedeloos van worden. Veel medestudenten overkwam hetzelfde lot: de een werd vuilnisman, de ander ging in een winkeltje werken, de ander werd postbezorger. Allemaal master geschoolde biologen.
Uiteindelijk kon mijn jongste dochter aan de slag als ICT-er. Via een omscholingstraject is ze nu een junior-medewerker en de ICT bevalt haar goed.