In mijn bericht over het voorlopige pensioenakkoord ging het over de vakbond en dan vooral over het feit dat leden van vakbonden zich konden uitspreken over dit akkoord. Sommige lezers vroegen zich af waarom.
Ooit, lang geleden, hadden werknemers vrijwel geen rechten. Loon kon naar believen door de baas verlaagd worden, mensen konden ontslagen worden zonder dat daar een duidelijke reden voor was, arbeiders maakten ongelooflijk lange werkweken. Ze moesten werken van 's morgens heel vroeg tot 's avonds heel laat en de arbeidsomstandigheden waren slecht: ongezond, onveilig.
Vakbonden konden zorgen voor gezamenlijk optreden tegen onredelijke eisen van werkgevers en bijvoorbeeld oproepen tot staking. Stakingskassen en scholing van leden was een belangrijk onderdeel van vakbonden. Belangrijk effect van vakbonden was een betere wet- en regelgeving op het gebied van werk en veiligheid en opbouw van sociale zekerheid. Ook de 8-urige werkdag voor de industrie kwam onder invloed van de vakbonden in 1919 tot stand.
Mijn beide opa's waren lid van de vakbond NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen) en waren daarin ook actief. Mijn ene opa werd, vrijwel zonder opleiding een begenadigd spreker op bijeenkomsten van de NVV.
Beiden zaagden ze aan de stoelpoten van machtige werkgevers, ook letterlijk, want oorspronkelijk waren ze timmerman en meubelmaker, dus met de zaag omgaan konden ze wel!
Voor wie meer wel weten over de geschiedenis van de vakbeweging, klik hier voor een kort overzicht.
Ikzelf ben voortgekomen de vakbeweging. Mijn ouders leerden elkaar namelijk kennen bij de vakbondsjeugd, de jongerenafdeling van de vakbond. Deze organiseerde allerlei scholings- en sociale activiteiten waar mijn ouders aan deelnamen en zo is het gekomen dat ik het levenslicht zag. Zonder vakbond was ik er niet geweest.
Ik denk dat het nog steeds belangrijk is dat er vakbonden zijn. Vakbonden nemen deel aan de CAO-onderhandelingen en behartigen op die manier de belangen van de werknemers. Veel werknemers die geen lid zijn, denken dat CAO's vanzelf tot stand komen, maar dat is natuurlijk niet zo, daar doet de vakbond zijn stinkende best voor, tegen betaling van de leden van de vakbond en uiteraard met ruggespraak van leden. De niet-leden in zo'n beroepsgroep liften gratis mee, want die betalen geen contributie.
Daarnaast is de vakbond op veel terreinen actief, onder anderen het helpen met het invullen van belastingaangiftes voor diegenen die daar behoefte aan hebben. De vakbond is de grootste belastingconsulent van Nederland.
Ook heeft de vakbond advocaten in dienst die je kunnen helpen in geval van een arbeidsconflict. Een oud collega van mij is goed geholpen door zo'n advocaat. Ook bij letselschade en beroepsziekten kan de vakbond je helpen.
Twintig jaar geleden heb ik vrij lange tijd steeds opnieuw tijdelijke contract gekregen. Ik ben toen lid van de vakbond geworden om me eventueel te verweren tegen het niet verlengen mijn contract. Uiteindelijk kreeg ik gelukkig toch een vast contract aangeboden en kon ik blijven.
Dat leden van de vakbonden zich konden uitspreken over het pensioenakkoord, heeft volgens mij te maken met de historisch gegroeide rol van de vakbonden in bijvoorbeeld CAO's en Stichting van de Arbeid.
Het gevolg van het niet georganiseerd zijn, is dat je geen stem hebt in beslissingen rond zaken als het pensioenakkoord.
zondag 16 juni 2019
Wat is het nut van de vakbond?
AUTEUR: Aaf, alias Zuinigaan. Ooit opgeleid als bibliothecaris (1974) en maatschappelijk werker (1984). Van 1999 – 2019 werkzaam in het HBO en sindsdien met pensioen. Vanaf de aankoop van mijn huis in 2007 blogger met als centraal thema zuinig leven en besparen. Sinds 2016 oma van inmiddels 4 leuke kleinkinderen.
zuinigaan@gmail.com
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Het lidmaatschap van een vakbond is pittig. Je hebt ruim 37 euro’s contributie en lidmaatschappen. Ik herinner me dat contributie van CNV ruim 24 euro was en door de baas werd ingehouden op loon.
BeantwoordenVerwijderenVoor de OR stopte dat lidmaatschap en werd ik lid voor slechts 8 euro per maand van de vakbond van het bedrijf, die aangesloten was bij een andere vakbond.
Hmm, mijn lidmaatschapsgeld is 17 euro bruto per maand (dus 10 euro netto) en dat is het maximale lidmaatschapsgeld voor de FNV.
VerwijderenMogelijk natuurlijk dat het in jouw tijd anders was.
Hi Petra, ik betaal 16,50 netto, dat is het maximale. Maar kan wel na verklaring van mijn werkgever een bruto aftrek van mijn salaris doen, eens per jaar. Kan het zijn dat Opnieuw Beginnen nog de guldenprijs in het hoofd heeft?
VerwijderenMooi pleidooi voor de vakbond, veel mensen zien er het nut niet meer van in, maar dat is er wel degelijk.
BeantwoordenVerwijderenDat klopt allemaal. Maar geld wel alleen maar als je 50 plus bent want aan de jongeren denken ze niet
BeantwoordenVerwijderenJammer, Chiel, deze zeer kortzichtige reactie. Wat dacht je van het onderhandelen voor de CAO's? Dat levert bijvoorbeeld hogere salarissen op (óók beginnerssalarissen profiteren daarvan mee), of een stagevergoeding voor de jongeren die stage lopen.
VerwijderenJe bent zo negatief dat je het goede er niet van kunt zien.
Lid worden van de vakbond is een optie, en dan kun je op vergaderingen van de vakbond voor je eigen belangen en die van andere jongeren opkomen. Misschien een idee?
Ik ben zelf ondernemer, dus lid worden van de vakbond heeft niet zoveel zin. Je hebt gelijk voor wat betreft de hogere salarissen, alleen bij alle andere secundaire arbeidsvoorwaarde wordt alleen aan de oudere werknemers gedacht. Aan de ene kant ook logisch, dat zijn de enigen die lid zijn. Maar door alleen daar op te focussen voorkom je ook dat jongeren lid worden omdat ze er verder toch niets aan hebben.
VerwijderenIk vind het persoonlijk erg jammer dat er in dit land zo weinig aan de jongeren gedacht wordt. Alle studiebeurzen zijn al leningen geworden, de pensioenen stellen straks niets meer voor, er wordt alleen maar bezuinigd op onderwijs en onderzoek. Op de jeugdzorg wordt ook alleen maar bezuinigd, terwijl er veel meer wordt verwacht van hen.
Staat in schril contrast met de generaties voor hen
Ik ben het helemaal met je eens Chiel. Ik ben weliswaar lid van een vakbond, maar ik begin me steeds vaker af te vragen waarom nog. De uitslag van de stemming van het pensioenakkoord is ook precies de leeftijdsopbouw van het ledenbestand.
VerwijderenEr is een leeftijdscohort die, zoals het er nu uitziet, het harde gelag gaat betalen, met armoede op hun oude dag tot gevolg. En dan durven ze te spreken over solidariteit.
Was een paar jaar lid van de FNV , maar toen ik problemen had op mijn werk konden ze niet veel doen omdat alleen ik die problemen had. Voordat zij iets gaan doen moeten meer leden klagen. Mijn lidmaatschap toen opgezegd , want het voelt toch een beetje als betalen voor iets wat je verder niets oplevert.
BeantwoordenVerwijderen...dat was ook de reden dat mijn man, toen in loondienst, zijn lidmaatschap opzegde!
VerwijderenBegrijpelijk maar het heeft dus wel veel opgeleverd alleen voelen we dat niet zo omdat het vooral collectieve resultaten zijn die we als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen. De vakbond is ondanks dat ze het er tegenwoordig soms een beetje bij doen (vergissing m.i.) geen rechtsbijstandsverzekering voor individuele werknemers.
VerwijderenEr waren te weinig leden in het bedrijf waar mijn man toen werkte........
VerwijderenIk ben na een reorganisatie waarin de bonden zich zeer voor de geraakten hebben ingezet, lid geworden. Ik was zo'n meelifter en dat vond ik niet meer te verteren. Inmiddels beschouw ik mezelf als solidariteitslid ook voor andere beroepsgroepen, want ik vind mezelf niet echt vakbonder, ben redelijk mondig en zoek graag mijn eigen zaakjes uit. Maar de bond ondersteunt ook mensen die minder mondig zijn en in zware en onderbetaalde branches werken! Mee van mijn bijdrage. Dat is voor mij het wezen van solidariteit, dat je verder kijkt dan je eigen onmiddellijke belang.
BeantwoordenVerwijderenIn onze branche is wel een CAO maar binnen het bedrijf is de organisatiegraad verwaarloosbaar en binnen de OR spelen de bonden geen rol (meer). Ons bedrijf is onderdeel van een internationale onderneming en onze richting wordt bepaald door de corporate hoofdorganisatie en de aandeelhoudersbelangen. Wat zijn we in NL dan nog goed beschermd, dat merk je wanneer er weer gereorganiseerd wordt. We mogen onze handjes dichtknijpen.
Het is jammer dat er zo weinig jongeren lid zijn, want zo wordt hun stem minder goed gehoord. Maar zo tussen 25 en 35 zijn veel mensen druk bezig met het opbouwen van hun leven- betaalbaar onderkomen zoeken, stabiel inkomen (er wordt veel bij geschnabbeld want weinig vaste banen), en relaties en vriendschappen uiteraard. Ik snap het wel maar toch vind ik het jammer.
Dank voor je duidelijke verhaal.
BeantwoordenVerwijderenOok in het bedrijf waarvoor ik werk zie ik nog steeds een duidelijke positieve invloed van de vakbonden, zowel bij het onderhandelen over de CAO als bij het bijstaan van collega's die ontslagen (dreigen) te worden bij een reorganisatie.
Persoonlijk kan ik mijn 17 euro per maand vakbondscontributie bruto betalen (door een afspraak in de CAO kan ik het van mijn brutosalaris laten aftrekken voordat daar belasting over geheven wordt). Dan hou je circa 10 euro netto kosten per maand over. Maar in mijn geval krijg ik dan ook nog eens zoveel korting op mijn verzekeringen en op mijn electriciteitsrekening dat ik ver in de plus uit kom. Dus ik word eigenlijk betaald om lid te zijn van de vakbond :-) .
Dank je wel voor een duidelijk overzicht!
BeantwoordenVerwijderenZelf ben ik op 35-jarige leeftijd lid geworden; eerder niet omdat er bij ons thuis niet zoveel over gepraat werd, al blijkt achteraf dat mijn moeder, onderwijzeres, ook lid was van de vakbond.
Ik werd lid omdat ik mijn steun wilde laten blijken bij de CAO-onderhandelingen die toen speelden en waarbij het bedrijf in een in principe gunstige(re) economische tijd nog steeds geen salarisverhogingen wilde geven. Uiteindelijk kwam die er wél, dankzij de vakbond.
Nu mocht ik ook meestemmen over of de vakbond instemt met de veranderde AOW- en pensioenplannen. Prima.
De kosten zijn laag en in mijn specifieke geval krijg ik zelfs geld terug (korting op mijn verzekeringen en mijn energielasten).
Het historische nut van vakbonden is wel duidelijk, maar omdat zaken nu veel beter geregeld zijn en mensen een stuk mondiger, is ook een groot deel van het nut weg. De vakbond is in die zin deels een slachtoffer van het eigen succes. Vandaar ook al de extraatjes die men erbij is gaan doen, zoals juridische dienstverlening. (Waarvan de kwaliteit inhoudelijk vaak niet best is helaas)
BeantwoordenVerwijderenVakbonden zijn flink vergrijsd, jongeren worden geen lid van vakbonden. Ik ben dertiger en ken in mijn omgeving niemand van onze generatie die lid is van een vakbond.
Mijn schoonzoon van 30 is lid van dezelfde vakbond als ik. Spontaan, niet door lobby van mij.
VerwijderenMooie blog, Aaf!
VerwijderenZelf ben ik al sinds mijn eerste werkdag, meer dan 35 jaar geleden, lid van de FNV. Ik vind het erg belangrijk tegenwicht te bieden aan machtige werkgevers van wie er veel georganiseerd zijn in een belangenvereniging.
Als ik niet-georganiseerde collega's hoor klagen over dat de vakbonden altijd maar zo weinig bereiken in de cao-onderhandelingen (waarbij vooral de salarisverhoging nooit hoog genoeg is), word ik altijd heel erg pissig. Ik raad ze dan aan óók lid te worden of anders hun mond te houden omdat zij er zonder vakbonden waarschijnlijk al jaren helemaal niets meer bij zouden hebben gekregen, zelfs de prijscompensatie niet.
@Anoniem 10:56 uur
Je zegt: "Het historische nut van vakbonden is wel duidelijk, maar omdat zaken nu veel beter geregeld zijn en mensen een stuk mondiger, is ook een groot deel van het nut weg."
Ik ben dat niet met je eens. Ik zie om mij heen een tendens dat werkgevers hun personeel weer steeds vaker als een kostenpost behandelen in plaats van als waardevol arbeidskapitaal, met name in productiebedrijven waar de niet zo hoogopgeleide medewerkers helemaal niet zo mondig zijn als jij misschien denkt.
Neem alleen al de tijdelijke contracten die schering en inslag zijn en die ervoor zorgen dat jongeren steeds minder gelegenheid hebben om constructief aan hun toekomst te werken. Ik zie dat bij mijn werkgever ook gebeuren. Een hoge organisatiegraad, met name onder jongeren, zou dit misschien een halt kunnen toeroepen.
Om te behouden waar vroegere generaties zo hard voor hebben gestreden, en niet weer af te glijden naar feodale vooroorlogse toestanden, is de vakbond nog steeds heel belangrijk!
Ik vind dat behoorlijk ouderwets denken. We zitten in een markt waarin werknemers aan zet zijn en dat blijft de komende jaren nog wel. Je kunt jezelf als werknemer vrij makkelijk aantrekkelijk maken op de arbeidsmarkt, simpelweg door iets te kunnen. Ook in minder opgeleid werk. Men staat juist te springen om leerling-hoveniers/schilders/metselaars/koks/ monteurs noem maar op. Een hoge organisatiegraad gaat je niet aan werk helpen, wat inzet en ervaring wel.
VerwijderenEn bang dat we afglijden naar vooroorlogse tijden ben ik niet. We hebben sociale voorzieningen en zitten in een tijd van social media. Als een groot bedrijf raar doet tegen zijn werknemers staat dat morgen op internet en is er reputatieschade.
En vaste contracten hebben allang niet meer dezelfde waarde nu het ontslagrecht is versoepeld. Ik heb een vast contract, maar als mijn werkgever mij er morgen uit wil hebben dan kan dat gewoon na betaling van een relatief beperkte vergoeding. Terecht ook, want het vorige systeem was doorgeslagen. Het werd nog duurder om van een niet functionerende oudere werknemer af te komen dan van je ex te scheiden. Een ontslagvergoeding van bv een ton was best normaal in die tijd. Het lijkt soms alsof er wordt vergeten dat bedrijven geen sociale werkplekken zijn maar dat er ook geld verdiend moet worden.
Ik ben zelf gewoon niet zo van dat slachtofferdenken. En de generaties voor ons hebben best wat moois opgebouwd, maar ook behoorlijke steken laten vallen. Neem bv de aow. Obv bevolkingsopbouw was vanaf de jaren 70/80 al duidelijk dat we door de vergrijzijng een probleem zouden krijgen met het omslagsysteem. Deze realiteit hebben politiek en vakbonden decennia genegeerd. Want waarom een minder leuke boodschap verkondigen als je ook kunt scoren met een tussentijds succesje voor je achterban.
@ Anoniem van 20.24 uur ... ik denk dat je erg egocentrisch bent. Je bent vast jong en hoogopgeleid, dan lijkt het allemaal heel makkelijk. De vakbond is er voor iedereen, ook voor mensen die wat minder goed dan jij in staat zijn om contracten te begrijpen, en voor mensen die wat minder aantrekkelijk (geworden) zijn voor de werkgever, buiten hun eigen schuld om.
VerwijderenTenslotte ben ik er van overtuigd dat ook jij, aantrekkelijke werknemer die enigszins voor zichzelf op kan komen, allerlei voordelen geniet van huidig vakbondswerk en van vakbondswerk uit het verleden, maar dat je dat niet eens door hebt omdat het zo natuurlijk lijkt.
Dus omdat ik anno 2019 nog weinig nut zie van een vakbond, ben ik gelijk maar egocentrisch. Maar iemand die lid wordt van een vakbond om zijn baantje/loonsverhoging te krijgen te redden is dat niet? Klinkt krom. Iedereen doet wat voor zijn/haar bestwil is, ook als dat niet in jouw straatje past.
VerwijderenIk ben, mede door de hoge contributie, uit de vakbond gestapt. Ook de support bij faillisement destijds van werkgever schoot de bond erg tekort. In plaats van vakbondsschap heb ik een rechtsbijstandverzekering afgesloten. Goedkoper en veel effectiever als het om individuele geschillen gaat.
BeantwoordenVerwijderenIk ben zelf maar heel kort lid van de vakbond geweest.
BeantwoordenVerwijderenDit komt door de simpele reden dat geen van mijn werkgevers ooit een CAO had.
Een CAO is immers niet verplicht.
Op een gegeven moment zat ik bij een werknemer waar de kans steeds groter werd dat we in een CAO zouden komen. De werkgever zat hier alleen niet op te wachten. Waarom de werknemer meer rechten en salaris moeten geven? Zolang de werkgever het minimumloon betaald is het toch prima? De werkgever heeft de CAO dan ook tot aan de rechter dan ook weten tegen te houden.
Uiteindelijk was er bijna een CAO, maar de werkgever vroeg meermaals aan de rechter uitstel... En uiteindelijk ging het bedrijf failliet..
Ik heb nu een superleuke baan, met een goed salaris.
Alleen geen CAO en geen pensioen.
Tsja dan kan de vakbond niks voor je betekenen...
Wat leuk, ook mijn ouders hebben elkaar bij de jongerenafdeling van de vakbond leren kennen.Begin jaren '50. Naam van die afdeling was Jonge Strijd. Later werkte mijn vader vele jaren bij het nvv/fnv.
BeantwoordenVerwijderen