vrijdag 31 oktober 2025

En de dichter zei: we gaan elektroshocks geven

Het was 1987 en mijn partner had een ernstige psychose. Hij werd bijna voortdurend geïsoleerd op een afdeling in het UMCG. Zo nu en dan mocht hij even op de afdeling, maar was daar nauwelijks te handhaven doordat hij een gevaar was voor andere patiënten. Die werden heel bang voor mijn psychotische lief. Het was in het begin van zijn psychose en medicijnen sloegen nog niet echt aan. 

Ik ging dagelijks heel even op bezoek, vaak in die isoleercel en op een dag sprak de behandelaar mij aan toen ik weer in de hal bij de isoleercellen stond. Het was Rudi van den Hoofdakker, als dichter bekend onder zijn pseudoniem Rutger Kopland. Dat stond op zijn naambordje. Er stond niet dat hij de dichter was, maar Van den Hoofdakker en toen wist ik genoeg. Hij stelde elektroshocks voor als behandelwijze. In plaats van alle pillen. Jaren daarvoor had ik de film One flew over the Cuckoo's Nest gezien, waar elektroshocktherapie als straf wordt ingezet. Dus ik schrok nogal van dat idee, het riep bij mij veel weerstand op. Maar aangezien mijn partner en ik niet getrouwd waren, had ik geen enkele zeggenschap over behandeling van de vader van mijn op dat moment éénjarige dochtertje. 
Zijn ouders ook niet, want hij was al lang en breed meerderjarig. 
De chemische troep, in de vorm van al die pillen die hij kreeg, was ook slecht voor zijn gezondheid. Het was een dilemma. De heer Van den Hoofdakker zei wel, dat er weinig ervaring was met elektroshocks bij psychotische mensen die hartstikke manisch waren, wel veel méér met zeer diepe depressies. 
Ik had ook nog nauwelijks ervaring met psychoses van mijn partner, het was voor mij de 2e keer dat ik het meemaakte. Daarna zijn er nog vele psychoses gevolgd, ik ben de tel kwijtgeraakt. 

Uiteindelijk is het er niet van gekomen, die elektroshocks bedoel ik. Door personeelsgebrek zou één verpleegkundige in zijn eentje mijn partner weer in zijn isoleercel stoppen, terwijl goed bekend was dat mijn lief een grote hekel had aan isoleren. Hij werd er bang en wanhopig van en sloeg er met zijn hoofd tegen de muur. Dus verzette hij zich met al zijn kracht, waardoor hij de verpleegkundige aanviel. Niet een beetje, maar een serieuze aanval.  Hij mocht er daarom niet langer blijven en werd overgeplaatst naar een andere kliniek, waar meer personeel voorhanden was. 
Daarmee waren de elektroshocks van de baan en er was niemand die dat ooit weer als behandeloptie genoemd heeft.

Ik had destijds dichtbundels van Rutger Kopland gelezen en het was een onwerkelijke situatie om de man daar op de afdeling Psychiatrie tegen te komen. 

17 opmerkingen:

  1. Ik vind het niet terzake doende dat de behandelaar een dichter was.
    Waarom je dat erbij haalt snap ik niet.
    Het gaat om je partner en zijn behandelaar.
    Wat die nog meer doet buiten zijn werk doet niet ter zake.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat ben ik (ont)roerend met jou eens, Anoniem.

      Verwijderen
    2. Ik denk dat het voor Aaf vooral ging om het contrast tussen de poëtische gedichten en de harde werklijkheid van behandeling van psychotische mensen. Dat ze daardoor van haar stuk gebracht werd.

      Verwijderen
    3. Dit is een persoonlijke blog en voor Aaf deed dat blijkbaar wel ter zake. Het is niet aan de lezers om dat te beoordelen.

      Verwijderen
  2. Wat een verschrikkelijk verhaal.
    Ik heb de psychiatrische martelgang van mijn beste vriendin van zeer nabij meegemaakt, jarenlang. Zonder verbetering maar alleen verslechtering. Artsen die zeggen: we breken haar eerst helemaal af...en bouwen haar dan weer op....??? Alleen van dat laatste is het nooit gekomen. Haar tweede suïcide poging is gelukt.
    Wat mij bijgebleven is, is het gebrek aan empathie, aan menselijkheid in de psychiatrie.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dat kan ik me voorstellen Aaf. En wat en heftige ervaring moet dat sowieso voor je zijn geweest. Dat is niet niks allemaal...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een heftige ervaring. En wat bijzonder dat je op zo'n moment een dichter tegenkomt. Ik wist niet dat dat zijn echte naam was (en er nooit bij stilgestaan dat hij uit Groningen kwam, geloof ik)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Vreselijk zo'n psychiatrische afdeling. Ik heb eens als vrijwilliger rondgelopen met een paar patienten. Sommige waren best helder, vaak normalere mensen dan je op het werk tegenkomt. Maar zij dachten dat er geen mogelijkheid was om uit de instelling te komen.
    Dus ik denk, als iemand de instelling ingaat, is het te laat.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Complexe psychiatrische problematiek vraagt om intensieve en langdurige zorg. Gelukkig heeft de vader van jouw kinderen die gevonden in zijn laatste woonplaats Aaf. Mijn brus woont daar ook.
    Van mij geen cynisme over de psychiatrie, ik zie betrokkenheid en geduld bij de artsen en de verpleging. Dan "de maatschappij" als geheel- we leven mee met mensen met dementie, en zoeken voor hen de beste plek om te leven. Dat wens ik ook voor mijn brus en medepatienten. Geen angst, walging uit de buurt. Soms hoort bij de beste zorg specialistische intramurale zorg. Ik ben blij dat die bestaat.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Heb ruimschoots ervaring in het hebben van een familielid met een psychiatrische aandoening. Inmiddels is mijn brus overleden, hij woonde in de zoveelste kliniek. Ik kan me niet herinneren dat toestemming aan de familie werd gevraagd voor het geven van behandelingen. Vaak vroeg ik me af of die hoge doses medicijnen echt hielpen. Mensen liepen als zombies over de afdeling. Er verbleef eens een bekende nederlander op mijn broer's afdeling. Ik vond het nogal pijnlijk voor die man dat hij vaak herkent werd.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat vreselijk voor je om mee te maken als je net samen een kindje hebt gekregen. Ik ben niet tegen shocks maar ik vind niet dat je familie of partners de verantwoordelijkheid moet geven, dat is teveel gevraagd.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Hier een stiefmoeder met psychoses. Ze is net weer uit het ziekenhuis. Gelukkig zijn er tegenwoordig minder heftige behandelingen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ook nu wordt er nog electroshock behandeling gegeven vooral voor chronische depressie.
    Mij js het een aantal jaren geleden ook aangeboden maar heb het afgeslagen omdat het veel voorkomt dat je kortetermijngeheugen minder kan worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Gelukkig wordt dit, sinds de jaren negentig, onder narcose en met spierverslappers gedaan. Sommige patienten met een geschiedenis van ernstige depressies blijken er baat bij te hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Wat een vreemd contrast moet dit zijn geweest in een ontzettend heftige tijd. Ik vind het altijd bijzonder als je hierover schrijft, het lijkt me onvoorstelbaar moeilijk om dit door te moeten met een geliefde. Bijzonder dat je het wilt delen, het raakt me.

    BeantwoordenVerwijderen

Reacties zijn welkom, maar kwetsende reacties naar mij of anderen, reclame en ook reacties met naar mijn mening onjuiste informatie worden niet geplaatst.
Over verwijderde of niet geplaatste reacties ga ik niet in discussie.