vrijdag 31 januari 2025

Signal en Bluesky

Een vriendin vroeg mij kort geleden via Whatsapp of ik ook van Facebook en WhatsApp af ging vanwege de machtige bigtech die zo massaal Trump steunt.
Dat zal de heren Zuckerberg, Musk en anderen leren!
In haar omgeving stappen ze massaal over op Signal en Bluesky als vervanging en ze vroeg mij om haar wegwijs te maken.
Want ik wist zo veel van dat soort dingen.
Eh ik?
Bloos.
Nou zo veel weet ik er niet van hoor!
Te veel eer voor mijn gebrekkige kennis van dit soort zaken.
Sterker nog, ik heb geen idee of deze Signal en Bluesky op termijn beter uitpakken dan Facebook en WhatsApp. Worden die dan niet op hun beurt supermachtige bedrijven die hun macht misbruiken?
Ik heb mijn vriendin verwezen naar Seniorweb.

Ik gebruik naar tevredenheid WhatsApp, ik ben wat minder tevreden over Facebook, dat gebruik ik vanwege alle reclames niet zo veel meer, maar toch kijk ik nog regelmatig of vrienden iets geplaatst hebben.
Eigenlijk hoef ik niet zo nodig weg.
En X en voorganger Twitter, Instagram en TikTok gebruikte ik toch al nooit.

Wat doe jij met de sociale media?

donderdag 30 januari 2025

Een tanden en kiezen dag!

Gisteren op ochtend bij de tandarts geweest en 's middags onder het mes bij de kaakchirurg.

Hoe het kwam?
Ik heb al weer geruime tijd ontstekingen in mijn bovenkaak. Waar ik overigens vrijwel geen pijn aan heb/had, maar gezond zal het niet zijn.
Eerst zeurde een achterste kies in mijn bovenkaak wat. Daar zat wat, want er was een lichte zenuwpijn. Soms had ik klachten, dan weer wekenlang helemaal niet. De röntgenfoto van de tandarts wees uit dat er een ontsteking zat. De kies kon òf getrokken worden, of ik moest een 2 uren durende wortelkanaalbehandeling ondergaan.

Naast die kies die problemen veroorzaakte, was er nog iets. Ik had fistels (plekken waar etter door naar buiten komt) bij een hoektand. Ook daar zat iets dat er niet hoorde te zitten. Ook een ontsteking aan de wortelpunt. Aan die ontsteking ben ik in februari vorig jaar geopereerd. Via het tandvlees boven de tand werd de wortelpunt aangepakt. Je kunt er hier over lezen.
Helaas bleek het niet succesvol, die operatie aan de wortelpunt. Er was opnieuw een ontsteking ontstaan, zo bleek ergens in oktober vorig jaar. Dat had te maken met een scheurtje in de wortel van de tand. Nu was de remedie: trekken en kiezen voor een implantaat met kroon of een plaatje, een soort minikunstgebit. Ik koos voor een implantaat. Daar zou gisteren een begin mee worden gemaakt.

Ondertussen had ik zo weinig last van de kies met de ontsteking, dat ik de wortelkanaalbehandeling in december 2023 afzegde. Ik had er zó geen zin in! En pijn was er niet of nauwelijks. Een paar dagen per acht weken of langer zeurde de kies een beetje. Goed te bestrijden met paracetamol, maar ik vond wel dat er iets moest gebeuren. Zeker nadat in oktober vorig jaar bleek, dat die andere ontsteking, die in de hoektand, niet weg was.
Toen, bijna 2 weken geleden, brak er een stuk van die kies af. Geen vulling, maar kies. Een flink stuk van de zijkant. Op maandag meteen de tandarts gebeld voor een afspraak en ik kon gisteren komen.
En dat terwijl ik 's middags de ingreep had voor de hoektand. Twee keer op 1 dag in de tandartsstoel. Een keer in het ziekenhuis en een keer bij de tandarts.
Het  leek de tandarts het beste om het trekken van de kies ook mee te nemen als ik toch bij kaakchirurg was, dan hoefde er geen afzonderlijke sessie te komen. Handig, want uit voorzorg slikte ik een antibioticakuur van een week en dan hoefde ik dat niet nog een keer te doen. Lekker efficiënt!
Er kwam een nieuwe foto waaruit bleek dat de ontsteking aan de wortelpunt van de kies groter was geworden. Er werd gebeld er werd een digitale verwijzing doorgestuurd.
 
Het duurde lang voordat ik aan de beurt was. Daardoor was ik bang dat die kies niet getrokken kon worden. Misschien was er helemaal geen tijd meer voor deze extra verrichting. Maar dat trekken van de kies kon prima, want voor het implantaat dat als basis zou dienen voor de kroon op de plek van de hoektand, was kaakbot nodig. Dat kon mooi gehaald worden op de plek waar de kies zat.
Ze waren zeker een uur bezig, de verdoving moest gezet, er moesten 2 elementen getrokken worden, de plekken van de ontstekingen van de wortelpunten moesten goed schoon en er werd gehamerd en gebeiteld om stukken bot weg te halen. Die stukken zijn nu als het ware verhuisd, zodat er in de toekomst een titanium schroef in kan voor een mooie tand, zodat het net lijkt alsof het nog de oude hoektand is die in mijn mond zit.

woensdag 29 januari 2025

Al weer 6 jaar AOW-er!

Nog wat langer zelfs, want mijn AOW ging in op de dag van mijn 66e verjaardag, op 6 december 2018.
Ik ontving 6 jaar geleden nog geen pensioen, dat kwam later, doordat ik nog werkte tot eind januari 2019 en daarna nog een maand vakantie had en tot 1 maart nog steeds in dienst was.

Nu dus ruim 6 jaar AOW en bijna 6 jaar pensioen.
Die 6 jaar zijn voorbij gevlogen!

Er is best veel gebeurd, dat wel!
- We hebben de hele Covid-19 misère gehad, een heuse pandemie, met lockdowns, vaccinaties en alle beperkingen van dien. Ik heb nog steeds geen corona gehad. Misschien waren de lockdowns, afstand houden, mondkapjes en vaccinaties heel effectief voor mij! 
- Het aantal kleinkinderen is verdubbeld. Ten tijde van mijn pensionering waren er 1 jongen en 1 meisje, na december 2018 kwamen er in 2021 nog een kleinzoon en in 2020 een kleindochter bij! Geweldig leuk!
- Ik heb 2 heupoperaties ondergaan en heb nu zowel links als rechts een kunstheup. Deze protheses maken het lopen zo veel aangenamer dan vóór die tijd!
- Ik ben gaan sporten in de sportschool. Krachttraining om de spierkracht die ik heb, niet verloren te laten gaan en zo goed mogelijk te onderhouden.

Ik ben al helemaal gewend aan mijn pensioen.
Destijds werkte ik, schreef ik dagelijks een blog (dat doe ik iedere dag al vanaf september 2011), paste ik op en zwom ik tenminste 4 x in de week.
Nu kan ik uitslapen, rustig aan doen en ook nog wat sporten.
Ik zou inmiddels niet meer weten hoe ik dat toen deed!

Financieel gaat het goed!
17 jaar geleden, toen ik het blog Zuinigaan startte, was ik bang dat het na mijn 65e krap zou worden. Ik had nog geen 20 pensioenjaren, dus lang niet een volledig pensioen, hoe moest dat met hypotheeklasten en andere woonlasten? Het verhaal is bekend, ik ging aflossen en ik zorgde dat ik, voordat ik met pensioen ging, de hele hypotheek afgelost had. Dat aflossen had een soort sneeuwbaleffect. Hoe meer ik afloste, hoe meer geld er overbleef voor weer een aflossing. In januari 2018, vlak na mijn 65e jaar, had ik alles afgelost. Ik had geen spaargeld meer, maar ook geen hypotheekschuld.
Ik ben heel blij dat ik dat gedaan heb!
Al weer 7 jaren hypotheekvrij en ik heb   voldoende AOW en pensioen om zonder geldzorgen te leven!

dinsdag 28 januari 2025

Open brief voor Kristal

Iemand die zich Kristal noemt (misschien heet zij of hij wel zo, dat weet ik niet) spamt mijn blog sinds ruim 5 jaar met vaak ellenlange tirades over de Nederlandse politiek. Bijna altijd plaats ik haar reacties rechtstreeks in de digitale spambox en lees ik ze niet of nauwelijks, want ik weet nu wel hoe Kristal er over denkt. Daarom is het zo, dat andere lezers niets meekrijgen van deze reacties, want ze verschijnen niet als reacties op mijn blog. Maar ik ben haar reacties zat. 

Voor Kristal is deze brief.

Beste Kristal,
Je gaat tegen mij tekeer, want je vindt dat ik je een linkse mening opdring. Een extreem linkse mening noem je dat dikwijls. Politici als Sofie Hermans, Rob Jetten,  Frans Timmermans, Jesse Klaver en Sigrid Kaag noem je mijn linkse vrienden.
Ook VVD-ers en D66-er dus.
Tot mijn grote verbazing!

Je reageert soms wel 10 keer op een dag op blogjes die totaal niet gaan over politiek en niets met het onderwerp waarover ik schreef te maken hebben.
Ik wil tegen je zeggen: ik dring je helemaal niets op. Je bent helemaal vrij om mijn blog te volgen of niet.
En als je werkelijk denkt dat ik je wil vergroenen en wil zorgen dat je alleen nog plantaardig voedsel eet en daardoor je CO² uitstoot vermindert, wat houdt je tegen om hier nooit meer te komen?

Daarom is mijn besluit:
Al jouw onzinnige reacties gooi ik weg. Doe geen moeite met lange tirades over wat linkse politici of politici uit het midden (zo beschouw ik D66 en de VVD) allemaal verkeerd doen en wat Wilders en zijn kornuiten allemaal goed doen. Ik ben er klaar mee!

Als je echt zo blij bent met de PVV en Wilders, en de pest hebt aan iedereen die ook maar een beetje een andere mening heeft dan dhr W, begin een eigen blog!
Daar kun je volledig je ei kwijt!
Beter dan bij mij reageren, dan leest niemand wat je schrijft.

Groet,
Aaf

maandag 27 januari 2025

Mrs. H te B blogt, of beter gezegd: blogde

Kort geleden schreef een lezer in een reactie dat blogger H overleden is.
Ze overleed op 31 oktober vorig jaar al. Vrij snel nadat ze haar laatste blog met de titel Fout schreef.
Ze schreef niet zo vaak over haar ziekte, pas kort voor haar overlijden, namelijk vanaf half mei '23, schreef ze dat ze kanker had en behandeld werd.

Ik mis haar blogjes.
Ze had zo'n fijn blog, ze kon met humor en optimisme schrijven over de meest uiteenlopende dingen. Steeds met beide voeten op de grond, geen luchtfietserij, maar met liefde voor de mensen om haar heen.
Naast Mrs. H te B blogt schreef ze nog een blog, over koken, http://mrshtebkookt.blogspot.com/
waar ze vanaf 2013 tot bijna het laatst toe blogde over wat ze at en recepten deelde.

Doordat ik via de mail contact met haar had, kende ik haar echte naam en ik had ook haar adres. Ik heb haar in haar ziekteperiode een aantal keren een kaartje gestuurd. Eerst beterschapskaartjes, maar naarmate het duidelijk werd dat volledig herstel er niet meer in zat, een kaartje van het soort "hart-onder-de-riem".
Ik vond op de site van haar werk nog een memoriam.
Daar vond ik ook de rouwkaart voor haar uitvaart.
Ze werd 59 jaar.


zondag 26 januari 2025

Mijn energieverbruik in week 4

Hierbij weer mijn zondagse blogje over mijn energieverbruik. Voor iedereen die daarin geïnteresseerd is en zijn/haar verbruik wil vergelijken.

Wat verbruikte ik in week 4 in mijn woning van 130 m²?

GAS  17 m³
Ter vergelijking: in week 3 verbruikte ik 19,8 m³ gas.
Ik was vaker niet thuis dan in week 3. In totaal was ik 8 dagdelen niet thuis. 

STROOM
Ik kreeg van het net geleverd:  11 kWh
Ter vergelijking: vorige week kreeg ik ook 11 kWh geleverd.
Mijn zonnepanelen leverden  6 kWh en ik leverde 3,01  kWh terug. Voor eigen gebruik van de zonnepanelen gebruikte ik dus 2,99  kWh.
Dat brengt het totaal van mijn stroomverbruik in de afgelopen week op 13,99  kWh.
In de week er voor, in week 3, verbruikte ik in totaal 14,13 kWh.

Zonnepanelen
De panelen leverden in de afgelopen week 6  kWh. Een jaar geleden was dit in week 4 een zonnige 9,1  en in 2023 was dit 7,9 kWh.

Een week vol cultuur

In de afgelopen week ging ik 3x naar de film en 1x naar een museum!
Flink wat cultuur gesnoven in de afgelopen week!
Of en film cultuur is? Je kunt er van mening over verschillen,  maar een expositie bezoeken rond Vincent van Gogh is in ieder geval cultuur. 

Film
De films die ik bezocht waren:
Op maandagmiddag - Paddington in Peru, erg leuk en bij tijden hilarisch. Hugh Bonneville, die in Downton Abbey de rol van Robert Crawley, Earl of Grantham speelde, heeft één van de hoofdrollen. De film is nummer 3 uit een serie. Ik had kort geleden de 1e film + de 2e film op tv gezien, dus ik zat er al helemaal in! Ik heb genoten van dit grappige verhaal dat ook voor volwassenen onderhoudend is.

Op donderdagmiddag de 50+ film Longing - een film met Richard Gere over een man die pas weet dat hij vader was, als zijn zoon op 19 jarige leeftijd net overleden is. Hij wil de tijd die hij gemist heeft inhalen.

Op donderdagavond naar het buurthuis, de film No dogs and Italians allowed - Over een Italiaanse familie die in het begin van de 20e eeuw uit armoede zich  gedwongen voelt om in Frankrijk en Zwitserland te gaan werken. Het bijzondere is dat het een animatie is met kleipoppetjes.
Deze film had voor mij een hoog cultureel gehalte. Bijzonder!

Museum
Gisteren naar de tentoonstelling over Van Gogh - Hoe Van Gogh naar Groningen kwam - in het Groninger museum. Met kunst van Van Gogh en leden van de kunstenaarsgroep De Ploeg die door Van Gogh geïnspireerd werden.  Ik heb lang niet alles gefotografeerd, alleen de werken die mij aanspraken.
Ik heb genoten, maar ging wel behoorlijk moe de deur weer uit, ondanks de bankjes die er waren en waar ik dankbaar gebruik van maakte! Het was de moeite waard, dat wel!

Van Gogh

Van Gogh

Van Gogh

Van Gogh

Van Gogh

Toorop

Johan Dijkstra

Jan Wiegers

Jan Altink

Henk Melgers

Jan Wiegers

zaterdag 25 januari 2025

Uitgaven voor eten en drinken in week 4

 In de afgelopen week mooie aanbiedingen gescoord.  2x smeerkaas van €1,39 voor €0,49. 2x vegan paté van €2,49 per kuipje voor 1 euro per stuk. Zuurdesempistolets van €0,97 per stuk, nu 3 voor 1 euro. Alles bij de Plus. Vaak heeft deze winkel voor mij geen leuke aanbiedingen, deze keer wel!
Ik kocht wat weinig groenten (hoewel de bloemkool een kanjer was waar ik wel 4x van kan eten). Ik at 2x een maaltijd uit de vriezer en 1x at ik bij een dochter. Daardoor had ik in de afgelopen week weinig groente nodig.
Ik vond in de stad nog pakken sojamelk van de soort die in mijn eigen supermarkt voortdurend niet verkrijgbaar is, dus vulde ik mijn voorraad weer een beetje aan!

 18 - 25 jan 25

*=aanbieding, @=afgeprijsd, VMN= verspilmijniet, BB= bonusbox WAAR PRIJS
Voeding    
5 bananen Plus 1,65
mango eetrijp* Plus 1,00
2 kuipjes A-merk smeerkaas 15+ met bieslook* Plus 0,98
2 kuipjes vegan paté* Plus 2,00
geitenkaas @ AH 2,20
kaasplakken* AH 3,03
4 pakken knäckebröd BB AH 3,98
3 zuurdesem pistolets * Plus 1,00
174 gr. zalmfilet * @ AH 2,99
ketjap AH 1,79
sambal oelek AH 1,69
2 blikjes kidneybonen* AH 0,49
bloemkool* AH 1,79
spruitjes, 500 gram* AH 0,99
Chinese mie AH 0,79
pesto AH 1,19
zongedroogde tomaten op olie AH 1,65
tempé * AH 1,12
vegan "kipstukjes" * Plus 2,00
Snacks/ hapjes    0,00
Dranken    
 2 pakken sojamelk AH 1,42
TOTAAL   33,75

vrijdag 24 januari 2025

Wat te doen als je AOW niet toereikend is?

Ik schreef deze maand over meer AOW en pensioen per 1 januari en een latere uitbetaling van de AOW en pensioen.

Maar wat moet je doen als je niet genoeg hebt aan je AOW?
Als je er niet mee rond kunt komen?
Als je niet ingrijpt, dan liggen schulden op de loer.

Er zijn een heleboel stappen die je kunt nemen, maar misschien ook al gedaan hebt.
Ik ga ze in onderstaande punten langs.

1. Onderzoek of je recht hebt op aanvulling: zorgtoeslag, huurtoeslag en aanvulling AOW.
Als je alleen AOW hebt en geen of weinig spaargeld, dan heb je sowieso recht op zorgtoeslag en als je huurt heb je in de meeste gevallen ook recht op huurtoeslag. Je kunt hier berekenen hoe veel geld je kunt krijgen.
Als je niet de hele tijd in de 50 jaar voor de ingangsdatum van de AOW in Nederland hebt gewoond, dan heb je recht op een aanvulling, een aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO). Om de AIO te krijgen, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Je mag bijvoorbeeld niet te veel eigen vermogen hebben. En je moet in Nederland wonen. Je vindt alle voorwaarden voor de AIO bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Voordat je aanvraagt: Beantwoord eerst een paar vragen in de AIO-check. Zo zie je of het zin heeft om de aanvulling aan te vragen.

2. Je uitgaven aanpassen. Beter gezegd bezuinigen. Neem een kijkje bij mijn uitgebreide cursus Budgetteren. Het is geheel gratis en verplicht je tot niets.

3. Heb je geen spaargeld en alleen AOW? Meld je aan bij de Voedselbank, zodat je wekelijks een pakketje eten af kunt halen.

4. Een dure hobby inwisselen voor een hobby die geld oplevert. Als vrijwilliger bij bijvoorbeeld een kringloopwinkel krijg je vaak een onkostenvergoeding. Zo'n vergoeding kan oplopen tot 210 euro per maand. Je krijgt er gratis koffie en thee en je verwarming kan op een laag pitje. Tel uit je winst.

5. Werk. Je kunt ervoor kiezen om na de pensioengerechtigde leeftijd nog te werken en zo je inkomen aan te vullen. Dat mag bij de AOW, er zijn geen grenzen aan verdiensten naast de AOW.  Ik weet ook wel: lang niet iedereen kan door lichamelijke kwalen nog deelnemen aan het arbeidsproces,  maar de huidige overspannen arbeidsmarkt heeft veel mensen nodig. Dus wie weet is dat een goede oplossing.

Meer tips?
Ik hoor het graag!

donderdag 23 januari 2025

Zal ik het doen, of toch maar niet?

Een oproep voor het bevolkingsonderzoek borstkanker.
Dat onderzoek is  vanaf het jaar dat je 50 wordt tot of tot en met je 75e iedere 2 à 3 jaar. Als je vrouw bent en je je borsten nog hebt. Hoewel ook mannen borstkanker kunnen krijgen, is er voor hen geen bevolkingsonderzoek. En als je, doordat je borstkanker had, en geen borsten meer hebt, valt er niets te onderzoeken.

Ik heb dit pletten van mijn borsten voor de  röntgenfoto altijd heel pijnlijk gevonden.
Beslist geen pretje.
En kort geleden bleek, dat lang niet alle foto's goed te beoordelen zijn. Als een vrouw dicht borstweefsel heeft, wordt een tumor op de foto meestal niet gezien, tenzij het al een knoeperd van een tumor is. Ik schreef er hier over.
Is en was dat bij mij ook zo?
Dat is onbekend. Misschien ben ik tussen mijn 50e jaar en nu al die jaren voor nop gepijnigd en heb ik alleen maar geluk gehad dat er geen kanker opgetreden is.

En nu dus weer een brief dat ik een afspraak mag maken.
Ik hoef niets, het is eigen keuze.
Dus is de vraag: doe ik het wel of doe ik het niet?
Ik vroeg een bevriende buurvrouw of ze ook ging en of ik mee kon rijden.
Ja! Ze gaat en ik mag mee. We hebben afspraken gemaakt met 10 minuten tussentijd. Dus nauwelijks wachttijd.
Waarom heb ik besloten het te doen, ondanks pijnlijke ervaringen?
- Ik hoop te weten te komen welk type borstweefsel ik heb en dus of ik al die jaren in feite voor niets röntgenfoto's heb laten maken, terwijl niet goed te zien is of er een tumor in mijn borst zit.
- Mijn oma is na haar 80e geopereerd aan borstkanker heeft daardoor mogelijk nog jaren langer geleefd. Ze werd 90 jaar.

Nu ik het er toch over heb: doe aan zelfonderzoek. Het bevolkingsonderzoek begint pas na je 50e en in 25% van de gevallen van nieuw ontdekte tumoren wordt al voor het 50e jaar borstkanker gevonden.
En sinds corona is de tussentijd tussen de onderzoeken groter geworden, vaak maar 1x per 3 jaar. Dat is weinig als er een snelgroeiende tumor in je borst zit.
Uiteraard geldt het ook voor mannen dat ze op hun borstweefsel moeten letten en bevoelen!

En verder is er voor mannen het ballenalarm, op de eerste maandag van de maand. Ik schreef er in 2022 hier over.
Zaadbalkanker in een beginstadium geeft een overlevingskans na een jaar van 99%. Ontdekking in een later stadium vermindert de overlevingskansen.

bron foto: site Bevolkingsonderzoek borstkanker

woensdag 22 januari 2025

Zuinig zijn in 1957

Je vraagt je misschien af: waarom 1957? Nou, dat is het jaar dat mijn ouders hun eerste koophuis kochten. Een jaren dertig huis, met een voorkamer en achterkamer en suite, een kleine keuken in een uitbouw en daar achter een bijkeuken, boven drie slaapkamers en daar weer boven een tochtige zolder, een voortuintje, een achtertuin. Geen WC en geen douche. In de bijkeuken was plek voor een tonnetje.
Er zat een flinke hypotheek op het huis en het loon van mijn vader was niet hoog. Hij had in de oorlog geen carrière kunnen maken. Zijn loopbaan was zonder oorlog een stuk vlotter verlopen, maar die oorlog kwam er tussen. Hij was als dwangarbeider in Duitsland te werk gesteld en had daarbij tbc opgelopen waarvan hij tot in 1953 of 1954 moest herstellen. Niet dat hij tussen 1945 en 1954 voortdurend ziek was, maar hij heeft jarenlang niet veel kunnen werken. Nu was die onderbreking door de oorlog bij de meeste mannen zo, daarin was hij niet echt een uitzondering, maar wel zijn ziekte.
Dus er moest zuinig geleefd worden, anders kon de hypotheek niet betaald worden.

Hoe zag dat zuinig zijn er destijds uit?

Stroomverbruik
We hadden vrijwel geen elektrische apparaten. Geen wasmachine, geen centrifuge en al helemaal geen wasdroger. Geen mixer, geen oven, alleen een kookplaat op gas. Alleen een stofzuiger, een strijkijzer, een naaimachine en een radio. Ledlampen en spaarlampen waren nog niet uitgevonden, dus gebruikten we gewone gloeilampen. Wel werden die lampen spaarzaam gebruikt. Alleen aan het plafond hing een lamp met meestal maar een laag vermogen, zodat het op de meeste plekken in huis knap donker was. Een 15 Watt gloeilamp is heel wat anders dan een 15 Watt ledlamp van nu, want een 15 Watt gloeilamp staat wat lichtsterkte betreft gelijk aan een ledlamp van 1,5 Watt. Nu is verlichting in verhouding veel goedkoper, maar er wordt nu ook veel meer verlicht dan destijds.
Hoeveel stroom we per jaar gebruikten door gebruik van gloeilampen, naaimachine, radio, stofzuiger en strijkijzer? Geen idee! En hoe zuinig dat was, weet ik ook niet. Wel denk ik, dat door het minimale aantal apparaten en lampen met een klein vermogen, het verbruik vrij laag was.

Gasverbruik
Koken en was.
We kookten op stadsgas en dat was het dan. Dat stadsgas was nog een aardgas, maar gas geproduceerd in de gasfabriek, die werkte op cokes of steenkool. Wel is het zo, dat de witte was op gas uitgekookt werd. Niet de lakens, maar wel het ondergoed en de handdoeken, washandjes en keukendoekjes. De ketel met het sop stond op de kookplaat en het zeepsop werd met gas verhit. Daarna werd er met een stok in de ketel bewogen totdat het textiel schoon was. Moeilijke vlekken werden behandeld met groene zeep en met de hand geborsteld met een nagelborstel op een wasbord. Daarna werd de was gespoeld en door de wringer gehaald en te drogen gehangen. Buiten aan de lijn of binnen op een wasrek rond de kachel.

Steenkool

In de slaapkamers hadden we geen verwarming. We hadden beneden in de voorkamer en in de achterkamer een kolenkachel die we stookten op een goede kwaliteit antraciet. Dat was een vrij luxe kolensoort. Mijn ouders lieten de kachels in de winter niet uitgaan, de kachels bleven op een heel zacht pitje branden. De ouders van mijn vader lieten wel iedere nacht de kachel uitgaan en mijn oma klaagde er over dat het in de bittere kou zo veel werk was om de kachel weer aan te maken. Het duurde daarna ook wel even voordat het weer een beetje warm was in de woonkamer van mijn opa en oma. Wij lieten de kachel branden, misschien was dat een luxe, dat weet ik niet. Beide kachels waren in de winter voortdurend aan, zowel in onze voorkamer als in de achterkamer. Dat was bij beide grootouders niet zo. Daar werd alleen de achterkamer verwarmd.
Dus mijn ouders waren minder zuinig met steenkool dan je zou verwachten.

Voeding
Prijsvechters had je toen niet, in ieder geval niet in onze buurt in Leeuwarden. We kochten aan de deur: de bakker, de melkboer en de fruit/groenteman kwamen aan de deur. Iedereen kocht bij deze leveranciers. Ik denk dat je als heel vreemd beschouwd werd als je dat niet deed. We kochten groenten van het seizoen en soms karnemelk en vaker melk. Nooit yoghurt of zo. Van de bakker een halfje wit en een halfje bruin. Kaas kwam uit de personeelswinkel van de zuivelfabriek waar mijn vader werkte. Goedkope tweede keus kaas waar scheuren in zaten of boorgaten vanwege de keuring van het product.
Vlees werd gekocht bij de slager op de hoek. Altijd alleen vlees voor bij de warme maaltijd en geen vlees voor op brood.
In de voorloper van de supermarkt, de kruidenier, kochten we margarine, custard, griesmeel, havermout, koffie, thee, keukenstroop, jam, jusblokjes en bouillonblokjes en dergelijke.
We aten iedere dag brood en tussen de middag aardappels, vlees en groenten. Mijn broer en mij werd verteld dat we het luxe hadden. Want niet iedereen at kaas op brood, op zondag een gekookt ei en iedere dag bij de warme maaltijd vlees. In veel gezinnen was er geen geld voor kaas, ei en vlees. Dat werd dan gewoon weggelaten.

Waarin waren we dan zuinig? Veel vlees kwam er niet op tafel. Het vlees werd gesneden en ieder kreeg een eetlepel vlees toebedeeld. Kaas was vrij overvloedig doordat het 2e keus was, of 3e keus? Vaak moest de schimmel er eerst afgesneden worden. Dat kon best en daar proefde je niets van.

Kleding
Afgezien van de kleding van mijn vader, maakte mijn moeder alle kleding. Dat was destijds veel goedkoper dan kleding uit de winkel. Nu heb je veel goedkope kleding die in Zuidoost Azië gemaakt wordt. Toen was dat er nog niet en kringloopwinkels evenmin. Mijn moeder naaide en breide dat het een lieve lust was. Broeken voor mijn broer en mij, jurken en rokken voor mij en voor zichzelf. Maillots waren er nog niet, of nauwelijks. In plaats daarvan droeg ik een broek onder mijn rok of jurk. Truien, vesten, werden allemaal gebreid. Ik herinner me zelfs een gebreide rok van heel veel kleurtjes hergebruikte wol, die uitgehaald werd en opnieuw gebruikt. Ook genaaide kleding werd soms van oude kleding van een tante genaaid. Jarenlang heb ik zelf gemaakte jassen gedragen. Ook ondergoed werd zelf gebreid. Dat deden de oma's. Om mij een plezier te doen kreeg ik knalrode en groene wollen hemden en onderbroeken. En nog was ik niet tevreden, want andere meisjes in de klas droegen katoenen ondergoed. Maar die wol was zo goed tegen de blaasontsteking en bronchitis die ik ieder jaar minstens 1x kreeg, meestal vaker. Een wolletje tegen de infectie.

Vakantie
Alleen in de zomer gingen we op vakantie. Met de bus naar het zomerhuisje op het achtererf van mijn oom en tante bij het bos van Appelscha. Goedkoop en gezellig. Er was geen toilet en douche in het huisje. De toilet deelden we met meerdere huurders van de 3 zomerhuisjes daar. Vergelijkbaar met de toiletten van een camping. We badderden buiten in de tobbe, waar pannen met kokend water in kwamen, met koud water uit een tuinslag aangevuld tot de juiste temperatuur. Als het regende werden alleen onze gezichten en handen gewassen met koud water.

Uit eten of maaltijden laten brengen, bijvoorbeeld pizza
Daar kan ik heel kort over zijn, daar was helemaal geen sprake van. Overigens ben ik in de jaren 70 pas voor het eerst in een pizzeria geweest. Daarvoor waren die er niet in mijn woonomgeving. 

Waren we echt zo zuinig?
Mijn vader legde er altijd de nadruk op dat we heel zuinig moesten zijn vanwege de hypotheeklasten. Anderzijds zei hij ook vaak dat we blij moesten zijn met de luxe die we ons wel konden veroorloven, zoals vakanties, vlees bij de maaltijd en kaas op het brood. In andere gezinnen was het in vergelijking met ons gezin veel armoediger.
Misschien is het juiste woord inderdaad zuinig.
Armoedig was het beslist niet.

dinsdag 21 januari 2025

AOW later uitbetaald

Vanaf december 2018 ontvang ik AOW. Altijd werd het geld uiterlijk op de 23e van de maand uitbetaald, nooit later.
En als de 23e van de maand op een vrijdag viel, vond de uitbetaling op donderdag de 22e plaats.
En als de 23e op zaterdag viel, dan werd op donderdag de 21e uitbetaald.
En ook als de 23e van de maand op zondag viel, kreeg ik het geld op de donderdag er voor.
Nooit werd er op vrijdag uitbetaald, maar altijd op maandag, dinsdag, woensdag of donderdag.

Vorige week ontving ik een lijstje met data van uitbetaling AOW en de data zijn veranderd!
Uitbetaling in februari is nu op maandag 24 februari.
De uitbetaling in maart is op maandag 24 maart en de uitbetaling in november is op maandag 24 november.
Dus mocht jij op donderdag 20 februari je AOW geld verwachten, dan moet je nog even geduld hebben. De AOW wordt in 2025 op maandag 24 februari uitbetaald.
Ook in 2025 vinden volgens dit lijstje nooit uitbetalingen op vrijdag plaats.
Dat ben ik ook al sinds de vorige eeuw gewend. Vanaf 1999 kreeg ik altijd mijn maandsalaris voor of op de 23e van de maand en nooit op vrijdag.

Je zou kunnen denken, de 23e of de 24e, wat maakt die ene dag nou uit? Dan moet ik je er toch even op wijzen dat tot 1 januari 2025, het beleid was dat als de 23e van de maand op een zondag viel, er al op de 20e werd uitbetaald. Dat is dus geen 1 dag verschil, maar 4 dagen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek waren er in oktober 2024 3.615.000 mensen die een AOW uitkering ontvingen. Het komt in 2025 drie keer voor dat de uitbetaling van de 20e naar de 24e is verschoven. Dat betekent dus dat er 12 rentedagen aan inkomen voor de overheid bij komen. 

Dat levert toch flink wat voordeel op voor de overheid,  of vergis ik me nu?

Ik ben overigens benieuwd of mijn pensioenfonds ABP ook overgegaan is op de 24e als uiterste betaaldatum.
PS
Dat laatste heb ik vanochtend nagekeken, en ja hoor, ook mijn pensioen wordt later uitbetaald en dan staat er ook nog bij dat het geld 1 tot 3 dagen na die datum op je rekening staat. Dus het kan bij wijze van spreken pas op 27 februari op je rekening staan! Tot nog toe was het echt uiterlijk de 23e van de maand en als de 23e op een vrijdag, zaterdag of zondag viel, vaak eerder.

maandag 20 januari 2025

Opruimen: 1 uur in de afgelopen week.

Mijn huis is ruim, waardoor ik jarenlang nauwelijks noodzaak voelde om op te ruimen. Ja ik ruimde wel eens op, maar er bleef ook nogal wat liggen.
Nu heb ik het voornemen om op vrijdag een uur op te ruimen. Ik schreef er al eerder over, lees hier hoe ik begon. Declutteren noemen ze dat opruimen in hedendaags Nederlands. Afgelopen vrijdag zou de 2e keer zijn, maar er kwam meteen al een kink in de kabel. Ik kreeg een dringend oppasverzoek. Dat gaat voor en ik dacht: dan verschuif ik mijn opruim-uur naar de avond.
Ik ben flexibel, waarom niet op avond of zaterdag of zondag?
Het plan was om mijn papieren administratie aan te pakken. Ik archiveer al jaren alles digitaal, dus die administratie is grotendeels overbodig, oud en niet meer  nodig.
Toen ik vrijdagavond om kwart voor negen 's avonds thuis kwam, na een fietstocht door de koude mist arriverend in een koud huis, had ik er allesbehalve zin in.
Een kastplank van 80 cm breed vol met ordners. Sommige ordners had ik in jaren niet ingezien en dat was in sommige gevallen niet voor niets.
Ik vond bijvoorbeeld een akte van erkenning* voor ons ongeboren kind of mogelijke meerling, uit mei 1985. Met de handtekeningen van mijn partner, van mij en van een ambtenaar van de gemeente Groningen. Op 30 mei werd ons dochtertje dood geboren en daardoor was de akte niet meer van toepassing. Dat papiertje heb ik destijds in de ordner gedaan en nooit meer naar gekeken en nooit meer aan gedacht. Te pijnlijk waarschijnlijk. Bij de volgende zwangerschap, het jaar daarna, hebben we niet meer zo'n papiertje gehaald. En kreeg mijn oudste dochter de eerste dagen na haar geboorte op vrijdag, mijn achternaam en pas later de naam van haar vader, toen ik in het ziekenhuis de akte van erkenning getekend had. Ik was er sindsdien van overtuigd dat het een slordigheidje van ons was om het niet van tevoren te regelen, maar ik denk nu dat we eerst maar eens afwachtten of er inderdaad een levend kind geboren zou worden. Dat was niet vanzelfsprekend na een miskraam en daarna een doodgeboren kindje.
In diezelfde map vond ik een aanmaning voor de rekening van de crematie 1985 van dit doodgeboren kindje. Daar heb ik ook geen enkele herinnering aan! Uiteraard wel aan het feit dat ze gecremeerd werd, maar dat we die rekening te laat betaalden, absoluut geen herinnering!
Naar beide papieren heb ik na juni 1985 nooit weer gekeken, tenminste ik herinner me er helemaal niets van. Op het tabblad staat kindje 1985. Dus het onderwerp van dat stukje in mijn archief was meteen duidelijk en emotioneel beladen. Nu, na bijna 50 jaar, gaat het weg.
Er komt in de kast ruimte voor andere dingen, zoals puzzels en spelletjes voor de kleinkinderen.
Het is goed zo.

*Ter verduidelijking: we waren niet getrouwd en hadden ook geen geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract. We woonden alleen samen. In dat geval kun je een kind door de vader laten erkennen, zodat het een wettig kind wordt van beide ouders. Daar was dan nog wel een uitspraak van de kantonrechter voor nodig. Ik wilde destijds wel trouwen, maar hij wilde dat niet, vond het nergens voor nodig. Aan het einde van onze relatie van 20 jaar wilde hij wel trouwen, maar zag ik dat door zijn vergevorderde psychiatrische ziekte niet zo zitten.

zondag 19 januari 2025

Mijn energieverbruik in de afgelopen week, week 3

Hierbij weer mijn zondagse blogje over mijn energieverbruik. Voor iedereen die daarin geïnteresseerd is en zijn/haar verbruik wil vergelijken.

Wat verbruikte ik in week 3 in mijn woning van 130 m²?

GAS  19,8 m³
Ter vergelijking: in week 2 verbruikte ik 17 m³ gas.
Zuinig gestookt, maar het was koud en ik was niet veel van huis. 

STROOM
Ik kreeg van het net geleverd:  11 kWh
Ter vergelijking: vorige week kreeg ik 13 kWh geleverd.
Mijn zonnepanelen leverden  5,8 kWh en ik leverde 2,67  kWh terug. Voor eigen gebruik van de zonnepanelen gebruikte ik dus 3,13  kWh.
Dat brengt het totaal van mijn stroomverbruik in de afgelopen week op 14,13  kWh.
In de week er voor, in week 2, verbruikte ik in totaal 16,19 kWh.

Zonnepanelen
De panelen leverden in de afgelopen week 5,8  kWh. Een jaar geleden was dit in week 3 maar 5,9 en in 2023 was dit 7,4 kWh. Het was in de afgelopen week bewolkt en vaak mistig en dan wordt er door mijn zonnepanelen weinig stroom geproduceerd.

Hartritme stoornissen

Het schijnt dat hartritmestoornissen bij ouderen veel voorkomen.
Ik weet sinds juni 2023 dat ik daar soms ook last van heb. Niet doorlopend, maar zo nu en dan. Mijn activitytracker, die ik toen aanschafte, gaf het aan dat ik last had van boezemfibrilleren.
Vooral in de nacht gaat het bij mij wel eens mis. Als ik slaap kan mijn hartslag binnen 1 minuut van 38 slagen per minuut naar 160 slagen gaan en ook weer terug. Zonder activitytracker was ik daar niet achter gekomen, want ik slaap bijna altijd als deze hartritmestoornissen optreden en ik voel er niets van.

De huisarts noemt het atriumfibrilleren. Bij mij treden die hartritmestoornissen vaak op als ik ziek ben, verkouden of een andere virus- of bacteriële infectie, bijvoorbeeld toen ik wondroos had, een tamelijk ernstige bacteriële infectie. Toen was mijn hart bijna 2 weken doorlopend van slag, dat merkte ik overigens wel.  Toen is officieel vastgesteld dat ik inderdaad last heb van atriumfibrilleren. Ik heb 24 uur lang een kastje, een holterkastje gedragen, waarmee mijn hartritme geregistreerd werd. Het kastje was verbonden met van die plakkers die je ook op het lichaam krijgt bij een hartfilmpje (ECG). Die registratie in het kastje is uitgelezen door een cardioloog en die gaf mij officieel de diagnose atriumfibrilleren.

Is het gevaarlijk?
Nee, dat schijnt niet het geval te zijn, in ieder geval niet het type hartritmestoornis dat ik heb. Volgens mijn huisarts kan ik er oud mee worden.  En ik ken verschillende mensen die een hartritmestoornis hebben of hadden. De vader van mijn kinderen kreeg op zijn 27e de diagnose hartritmestoornissen. Volgens mij iets anders dan dat ik nu heb, want bij hem deden ze er van alles aan om het hart weer in een normaal ritme te krijgen en zijn onregelmatige hartslag was er altijd. Hij heeft met die voortdurende ritmestoornissen nog 37 jaar geleefd.

Waarom schrijf ik er nu over?
Dat heeft als reden dat ik nu al máánden geen ritme stoornis gehad heb.
Hoera!
27 augustus vorig jaar was de laatste dag dat mijn hart urenlang niet helemaal regelmatig klopte.
Dus dat ziet er prima uit!
Dat atriumfibrilleren mag dan misschien volgens de huisarts ongevaarlijk zijn, ik heb de klacht veel liever niet dan wel!

zaterdag 18 januari 2025

Mijn uitgaven voor eten en drinken in week 3

In de afgelopen week kwam ik iets boven mijn budget uit. Niet erg, soms zit ik er iets onder en soms iets boven en een enkele keer ver boven dit budget.
Deze keer dus iets er boven, ondanks dat ik zoals gebruikelijk 1 x wegens oppassen 's avonds bij een dochter at.
Kocht ik bijzondere dingen? Niet echt, hooguit de pindakaas en het zuurdesembrood.
Wel kocht ik heel veel uien en groenten uit de uienfamilie. Vijf soorten allium: prei, knoflook, bosui, gele ui en rode ui. Hoewel het best mogelijk is dat de rode en de witte uien tot dezelfde soort moeten gerekend worden. 

Ik kocht in 2 winkels sojamelk. Bij de AH hadden ze vanaf afgelopen maandag geen pakken sojamelk op voorraad. Ik was 4x in de winkel, ook gisteren nog, nog steeds geen nieuwe pakken en daarom ben ik naar de Lidl gegaan en heb daar nog  pakken sojamelk aangeschaft. Iets duurder, maar in ieder geval wel aanwezig.

 11- 18 jan 25

*=aanbieding, @=afgeprijsd, VMN= verspilmijniet, BB= bonusbox WAAR PRIJS
Voeding    
750 gram aardbeien, diepvries* Lidl 3,14
2 potten 100 % pindakaas, met stukjes, A-merk * AH 4,99
hummus, grootverpakking* AH 2,03
gerookte haring * AH 2,27
pitabroodjes BB AH 0,67
1 heel volkoren brood * AH 0,99
half zuurdesembood bio Ecoplaza 2,85
vegan kip krokant schnitzel* Lidl 1,79
vegan schnitzel Lidl 1,69
gember, 4 gram BB AH 0,28
radijs AH 0,79
3 bollen knoflook, bio  AH 1,12
500 gr bio uien rood* Lidl 0,89
500 gr bio uien geel* Lidl 0,76
bosje lenteui Lidl 0,49
2 kg gele uien AH 2,19
2 pakjes A-merk bio tomatenblokjes* AH 1,98
3 preien* Lidl 1,00
Snacks/ hapjes    
oude kaas @ * AH 1,80
roquefort @ * AH 2,35
Dranken    
4 sojamelk Lidl 3,17
4 sojamelk AH 2,84
oploskoffie, 200 gram AH 3,69
TOTAAL   43,77

vrijdag 17 januari 2025

Het dak gerepareerd!

Voor de duidelijkheid: ik deed dat niet zelf, ik heb het laten doen 😂. Als 72 jarige kom ik niet op het dak! Ook niet toen ik 50 jaar jonger was trouwens. Mijn evenwicht is nooit geweldig geweest, als kind had ik bij gymnastiek al moeite met de evenwichtsbalk. Dus dat dak is iets voor anderen, waar ik graag voor betaal.
Wat was er aan de hand?
Ik had bij en na sneeuwval een beetje lekkage op zolder, vanuit de nok van het dak. Op drie plekken.
Er was geen lekkage bij regen, ook al regende het pijpenstelen. Maar lekkage bij sneeuw is geen goed teken.

Mijn huis is gebouwd in 1972 of misschien in 1971, dat weet ik niet, want toen woonde ik er nog niet. Wat ik wel weet, dat toen ik in 1973 in de wijk kwam wonen, mijn huis er al stond. In ieder geval is mijn huis al geruime tijd geleden gebouwd en aan dat dak is sinds de oplevering niets gebeurd. Dat hoeft jarenlang ook niet, maar na verloop van tijd worden de materialen waarmee de nok-dakpannen, officieel nokvorsten, op het dak bevestigd zijn slechter. Ze vergaan gedeeltelijk, volgens de dakdekker. Dat materiaal heet een ondervorst en die wordt vastgezet met cement.

Daar moest dus iets aan gebeuren. De planning was dat dit in juni dit jaar zou gebeuren, maar de ondernemer had deze week tijd, dus kon het nu! Des te beter, want dan is mijn dak weer helemaal waterdicht, ook als er sneeuw valt.
Alle vastgespijkerde pannen van de nok van het dak gingen er af om te zorgen dat de ondervorsten vervangen konden worden, daarna zouden deze dakpannen opnieuw geplaatst worden, voor zover ze ongeschonden van hun plek konden worden gehaald en dat lukt bijna nooit om alles heel te herplaatsen. De 3 gebroken pannen werden vervangen door nieuwe pannen. Het is heel bijzonder om op zolder te staan en iemand boven je hoofd te horen kloppen om deze pannen los te maken.

Ze hebben alles nu zo gemaakt dat het gemakkelijk weer 50 jaar mee kan. Dan zou ik 122 jaar zijn, haha, dat ga ik niet meer beleven, zo veel is volstrekt zeker!
En de kosten voor 6 meter verbetering en vernieuwing van het dak, of meer specifiek de nokvorsten en de ondervorsten? 600 euro, dus 100 euro per meter.
Vergeleken bij het verhelpen van de lekkage van de schoorsteen in 2007 is dat heel weinig, want dat kostte destijds €892,-

donderdag 16 januari 2025

Ziek van blauwe bessen uit de diepvries!

Tot ongeveer een jaar geleden kocht ik regelmatig een kilo diepvries blauwe bessen, bij de AH. De laatste tijd koop ik meestal 1000 gram zomerfruit en meestal niet bij de AH, maar bij de Lidl. In de zakken zomerfruit zit een mengeling van blauwe bessen, rode bessen, zwarte bessen, frambozen, aardbeien en kersen. Die mengeling vind ik lekkerder dan alleen blauwe bessen.

En nu was er in het nieuws dat de sommige zakken blauwe bessen van de AH besmet zijn met Hepatitis A. Zakken met een houdbaarheidsdatum van 14-4-'26 en de data daarvoor.  Een van de plukkers van blauwe bessen of verpakkers in Polen, of misschien meer, hadden/hebben Hepatitis. Niet goed je handen wassen na wc gang en hups, het virus zit op het fruit. Dat overleeft het vriesproces en zorgt voor besmetting in Nederland. Volgens het RIVM zijn er waarschijnlijk honderden Nederlanders besmet, maar de meesten merken daar niet zo veel van. Sommigen wel en worden flink ziek. 

Gelukkig worden kleine kinderen er niet ziek van, het hepatitis A-virus veroorzaakt bij kinderen tot 6 jaar nauwelijks klachten.

Eerlijk gezegd was ik diepvries groenten en fruit nooit. Ik ga er zonder meer van uit dat de producten schoon zijn en niet besmet met bacteriën of virussen, maar zou het dan toch goed zijn groente en fruit te wassen? Dat lukt bij gehakte spinazie in ieder geval echt niet en als ik gemengd rood fruit ontdooi, dan liggen de bessen, aardbeien en kersen in een plasje sap. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat je die wast? 
En nu lees ik dat wassen ook niet helpt: Wassen helpt niet om het virus van de bessen te verwijderen.
Als je het virus oploopt, heb je gewoon pech!  Gelukkig is de kans niet zo groot dat je besmet wordt en als je besmet wordt is de kans niet groot dat je er ernstig ziek van wordt.

woensdag 15 januari 2025

Water: spaarzaam gebruiken en toch meer betalen.

Ra ra hoe kan dat? 
Het antwoord is vrij simpel: belastingen en vaste kosten worden hoger en het water zelf wordt duurder.
Mijn verbruiksjaar loopt van begin december tot begin december. Dan ontvang ik altijd een mailtje met het verzoek de meterstanden door te geven. Ik doe dat dan vrijwel direct, en stel het niet uit, want dan krijg ik een goed overzicht over 365 of 366 dagen waterverbruik.

Vergelijking: Tussen 7 december 2023 en 8 december 2024 verbruikte ik 18 m³ water.
Het jaar er voor verbruikte ik 16 m³ en in het jaar daar weer voor ook 18 m³. Dat lagere verbruik, 16 m³ i.p.v. 18 m³ tussen begin december 2022 en begin december 2023 is verklaarbaar doordat ik meer weken van huis was dan in het afgelopen jaar.

Ik betaalde in het afgelopen jaar 4x een driemaandelijks voorschot van €28,03 en dat was €5,64 meer dan ik verschuldigd was. Je zou denken, dan blijft het voorschot €28,03, maar dat voorschot wordt nu verhoogd naar €33,27.
Waarom?
Het vastrecht wordt flink verhoogd, het gaat van €18,27 per kwartaal naar €23,25 per kwartaal.
De belasting over verbruik gaat van €1,88 per kwartaal naar €2,02 per kwartaal.
Het verbruik gaat van €4,28 per kwartaal naar €5,25 per kwartaal.
De belasting en verbruik gaan uit van verbruik van 18 m³.

Op zich is €33,27 per kwartaal, omgerekend € 11,09 per maand, of zo je wilt € 0,3646 per dag, niet veel geld voor dagelijks schoon drinkwater!

dinsdag 14 januari 2025

Naar school als zesjarige

Toen ik zes was, ging ik naar de lagere school. Na de zomervakantie natuurlijk en niet direct na mijn verjaardag in december. Mijn moeder en mijn broertje gingen mee, die eerste dag.
Doordat mijn vierjarige broertje en ik allebei heel lang waren, dacht de juf dat mijn broertje het nieuwe kindje was. Ik vond dat wel gek, hoe kon ze nu denken dat mijn broertje naar die school ging? Hij ging nog maar net naar de kleuterschool!
Op deze school had mijn moeder ook gezeten, toen zij een kind was en ook haar broer, mijn oom, ging naar diezelfde school. Ik moest onderweg goed opletten, want voortaan moest ik alleen naar school, of samen met de kinderen van de overburen. Mijn moeder ging alleen de eerste keer met me mee.
Voor zover ik mij kan herinneren, ging ik meestal alleen, hoewel ik wel met het buurmeisje speelde. Misschien was dat wel doordat ik vaak even bij mijn grootmoeder langs ging, die woonde ongeveer op de helft van de afstand naar school. Soms ging ik op de heenweg èn de terugweg even gezellig buurten. Mijn ouders en grootouders hadden geen telefoon. Mijn grootmoeder kon mijn moeder niet laten weten dat ik daar was. Misschien was ik er korter dan ik mij herinnerde en dat mijn oma mij vrij snel weer doorstuurde naar huis?
Het klaslokaal was heel vol. Er was een schoolbord waar alle rekensommen op werden gezet en ook de taallesjes, boekjes hadden we niet, wel schriftjes.
Halverwege het jaar waren er zo veel kinderen in klas 1 t/m 3, dat er een extra klas werd gevormd. Van alle klassen werd een deel van de kinderen afgehaald, en die kwamen in die nieuwe combinatieklas.
Lokalen genoeg, want toen de school werd gebouwd, was er vanwege de leerplicht een 7e klas voor kinderen die na de lagere school stopten met scholing en gingen werken. Die 7e klas was er ook wel voor andere kinderen, mijn moeder had ook in de 7e klas (zeg maar groep 9) gezeten, en zij ging daarna naar de Mulo.

In mijn tijd waren er nog geen basisscholen, er waren kleuterscholen en lagere scholen en die stonden niet naast elkaar, in tegendeel, mijn kleuterschool stond een heel eind van mijn lagere school vandaan.
De vorming van basisscholen was van ver na mijn tijd, namelijk vanaf 1985.

Er waren houten schoolbanken, waar je met 2 kinderen in zat. In die schoolbanken zaten inktpotten en onder het tafelblad was een vak waar je je schriften in bewaarde. En natuurlijk je pen, je vloei en je inktlap. Eerst leerden we schrijven met potlood, daarna met kroontjespen en inkt uit een inktpot die ingebouwd was in de schoolbank. Vloei en inktlap waren essentieel om netjes te schrijven, want soms zat er te veel inkt aan je pen, dat moest dan opgevangen worden door je inktlap. En als je een stukje tekst geschreven had, dan bleef de inkt een tijdje vochtig. Daarvoor was er je rose vloei, om het te veel aan inkt weg te halen.
Lezen leerde ik met behulp van het leesplankje met lettertjes in een rood blikken doosje.


Mijn klas had een verveloze houten planken vloer, hoge ramen en geen gordijnen. Hier was in ieder lokaal een kachel, zonder schermen. Achter in de klas waren deuren naar 2 toiletten.  Daar stonk het vreselijk naar urine. Je mocht niet zo maar naar de wc, daarvoor moest je je vinger opsteken en toestemming vragen aan de juf.

De meisjes kregen deels andere lessen dan de jongens. De jongens kregen knutselen en handenarbeid, dat kregen de meisjes niet, die kregen handwerklessen. We leerden er breien: pannenlappen, kruikenzakken, babyjasjes etc. Alles van breikatoen. Ook moest je leren repareren. Daarom werden er in de gebreide pannenlap gaten geknipt en leerde je om die gaten dicht te maken, zodat je met succes gaten in truien en sokken kon stoppen. Natuurlijk leerden we ook borduren: kruissteekjes, je naam borduren op een merklap(je).

Op de lagere school geen sinterklaasviering en geen schoolreisjes en ook geen schoolzwemmen.
Wat er wel was: een hele leuke juf, zowel in de tweede helft van de eerste klas als in de derde klas, was juf Woudstra-Terpstra mijn juf. Ze was weduwe en daarom werkte ze. Getrouwde vrouwen kregen destijds geen aanstelling, ze werden ontslagen. Deze juf kon goed vertellen en schreef zelf kinderboeken, waar ze ons uit voorlas.  Ze had 1 dochter en die woonde in New York en ook daar vertelde ze over. Ze was ons venster op de wereld, "onze" juf was naar Amerika gereisd en ze vertelde over de wolkenkrabbers en de metro daar.
Toen ik op mijn 9e naar een andere plaats verhuisde, bleek dat deze juf het zeker niet slecht gedaan had, ik liep voor op rekenen en lezen en schrijven!

Ik kwam in januari 1962 op een nieuwe school omdat we naar een andere woonplaats verhuisden. Het gebouw was tamelijk nieuw. Er was centrale verwarming, er lag linoleum op de vloer en er waren tafeltjes en stoeltjes en geen schoolbanken.
Op die school werden wel schoolreisjes georganiseerd en de klassen kregen vanaf de 2e klas in de zomer zwemles. Ook hier kwam sinterklaas niet langs.
De schooltandarts kwam wel langs, in een soort grote bus, vergelijkbaar met de bussen waar later de SRV mannen in rondreden en waarin het bevolkingsonderzoek borstkanker plaats vond. Die schooltandarts herinner ik mij alleen van de nieuwe school, dus vanaf 1962.

En dan vraag je misschien: kreeg je geen schoolmelk? Nee, schoolmelk heb ik nooit gehad. Ik wist niet eens dat dit bestond! Naar het schijnt was op heel veel scholen wel schoolmelk, maar maar in de zuivelprovincie Friesland niet. Tenminste niet op de scholen waar ik op zat.  Ik ging lang na de oorlog, vanaf augustus 1959 naar de lagere school en misschien was de schoolmelk er in de jaren direct na de oorlog, om alle ondervoede kinderen uit de hongerwinter weer wat te laten aansterken? 

O ja, en wat ik nog vergat: ik nam op mijn verjaardag een trommel met lichtbruine toffees mee, vanillesmaak en een kleine chocoladereep voor de juf of meester. Die toffees vond ik zelf het lekkerst. Iedere klasgenoot kreeg 1 snoepje en ik ging niet naar alle klassen en dus niet naar alle juffen en meesters. Dat was niet gebruikelijk.

maandag 13 januari 2025

Jaaruitgaven 2024 aan boodschappen €1764,08!

Zoals al aangekondigd vandaag een blog over hoeveel ik in 2024 uitgaf aan boodschappen. Hierbij zijn andere dingen die ik in de supermarkt kocht NIET inbegrepen: toiletartikelen, wasmiddelen, voer voor de kat, planten (die ik overigens meestal niet in de supermarkt kocht, maar bij de bloemist)
Ik heb alle weken bij elkaar opgeteld en kom op een bedrag van €1764,08.

Nu wil ik dat bedrag niet door 52 delen, want ik was ook op vakantie en toen kwamen de boodschappen uit een ander potje of werden de boodschappen door mijn (schoon)kinderen betaald.
In juli/augustus was ik 10 dagen in Engeland en de etentjes en andere uitgaven kwamen uit het vakantiebudget.
Ik was in mei een lang weekend op Schiermonnikoog en dochter betaalde de boodschappen.
Ik was in de herfstvakantie een week in een huisje in noord Drenthe en mijn schoonzoons en dochters haalden de gezamenlijke boodschappen.
Heerlijk dat ik in het afgelopen jaar 3 fijne vakanties had en dat ik dit lichamelijk aan kon en er van kon genieten! Maar dit geheel terzijde.

Nu zullen sommige critici roepen: Aaf, wat ben je toch een profiteur dat je op vakantie niet meebetaalde aan de boodschappen. Dat lees ik hier wel vaker, dat lezers vinden dat ik een profiteur ben. Dat komt denk ik, doordat zo'n lezer aanneemt dat ik tijdens zo'n vakantie niets betaald heb.
Maar dat is een foute aanname, want ik betaalde de huur, inclusief linnengoed en schoonmaak, van de accommodaties, zoals ik dat meestal doe. 
Dus dat profiteren valt nogal mee, of beter gezegd: er was geen sprake van profiteren, want het huren van een vakantieverblijf kost tegenwoordig een smak geld.

Bovenstaande betekent dat ik 3 weken aftrek van het aantal weken in het jaar, want toen had ik minder of geen uitgaven voor mijn boodschappen en ik €1764,08 ga delen door 49.
En dan kom ik uit op 36 euro per week voor voeding en drinken.
Met dat bedrag ben ik heel tevreden.

Waarom dit bedrag zo laag is?
Ik koop geen alcohol
Ik maak slim gebruik van reclames
Ik koop zelden A-merken
Ik kook meestal met basisartikelen, geen kant en klaar etc.

Ik schreef er vorig jaar een cursus over.
Kijk voor deze cursus over het laag houden van je uitgaven voor levensmiddelen hier

zondag 12 januari 2025

Mijn energieverbruik in de afgelopen week

Hierbij weer mijn zondagse blogje over mijn energieverbruik. Voor iedereen die daarin geïnteresseerd is en zijn/haar verbruik wil vergelijken.

Wat verbruikte ik in de afgelopen week, week 2?

GAS  17 m³
Ter vergelijking: in week 1 verbruikte ik 20,1 m³ gas.
Zuinig gestookt, maar het was koud en ik was niet veel van huis, maar 1  avond deels elders doorgebracht en dat scheelt in het gasverbruik! Niet naar de film of zo. Dat ben ik in de komende week weer van plan.

STROOM
Ik kreeg van het net geleverd:  13,0 kWh
Ter vergelijking: vorige week kreeg ik 19 kWh geleverd.
Mijn zonnepanelen leverden  6 kWh en ik leverde 2,81  kWh terug. Voor eigen gebruik van de zonnepanelen gebruikte ik dus 3,19  kWh.
Dat brengt het totaal van mijn stroomverbruik in de afgelopen week op 16,19  kWh.
In de week er voor, in week 1, verbruikte ik in totaal 21,29 kWh.
In week 1 had ik 3x gewassen en ik had in het weekend 3 logees, dat verklaart het veel hogere stroomverbruik. In de afgelopen week draaide de wasmachine niet, maar gebruikte ik de oven wel ruim een half uur op vol vermogen om lekkere pompoen en pastinaken te roosteren.

Zonnepanelen
De panelen leverden in de afgelopen week 6  kWh. Een jaar geleden was dit in week 2 maar 2,5 en in 2023 was dit 5,4 kWh. Vergeleken met week 50 en 51 wordt de opbrengst al weer wat hoger!

Een uur per week

De laatste tijd had ik plannen om op te ruimen, die waren weinig concreet, ik had geen idee hoe ik dat moest aanpakken. Ik ben geen hoarder met een huis propvol spullen vanwege een verzamelstoornis, een dwangstoornis. Maar er is toch véél dat opgeruimd zou moeten worden.
Ik sprak er met een vriendin van mij over. Zij mág van haar dochter helemaal niet opruimen. Op het moment dat het koophuis van mijn vriendin leeggehaald zou moeten worden,  dan wil de dochter er helemaal induiken en nostalgie opsnuiven. Als ik denk aan de periode dat ik het huis van mijn moeder 18 jaar geleden leeg moest ruimen, tussen de bedrijven door (werk, eenoudergezin, mantelzorg voor moeder in verpleeghuis en later verzorgingshuis), hoop ik dat dit de dochter van mijn vriendin niet enorm tegenvalt. Ik vond het zwaar, inderdaad nostalgie, maar ook veel verdriet en gewoon enorm veel werk. Toen had ik graag gewild dat mijn moeder zelf kleding en andere spullen van mijn vader (toen al 13 jaar dood) en van mijn oma (toen al 22 jaar geleden overleden) had opgeruimd. Daarnaast heb ik destijds zo'n 100 dozen oud papier uit het huis gehaald. Die kranten en tijdschriften lagen overal in huis verspreid, vooral op zolder. Ik moest het papier zelf in dozen doen, zodat het kon worden aangeboden bij het oud papier.

Ik ben in de laatste weken samen met oudste dochter bezig om spullen van mijn ex-partner op te ruimen en uit te zoeken. Hij overleed in mei 2022, je kunt er hier meer over lezen. Ik heb een ruime zolder, het meeste is al lang opgeruimd, de resterende spullen lagen me niet in de weg, maar het kan niet voor altijd daar blijven liggen.

Tijdens dit opruimen kwam oudste dochter met het voorstel om ook mijn eigen spullen te gaan opruimen, niet samen, maar ik alleen. Dat sloot aan bij mijn eigen, nogal vage plannen die ik al maanden had, maar die plannen had ik veel te weinig concreet gemaakt, waardoor ik er tegenop zag om er aan te beginnen.
Haar voorstel was om dat een uur per week te gaan doen, op een vaste dag in de week. Gewoon inplannen, net als andere klussen. Geen drie kwartier, maar echt een vol uur bezig met opruimen en herorganiseren.
En dat leek mij een goed plan! Hanteerbaar en niet te veel werk.
Ik ben er in de afgelopen week mee begonnen en het werkt goed voor mij. Het is eigenlijk verbazend hoe veel je in een uur kunt doen!

Je denkt misschien: had je dat zelf niet kunnen bedenken?
Het is gek, maar doordat ik er tegen op zag, heb ik daar helemaal niet aan gedacht.

zaterdag 11 januari 2025

Mijn uitgaven voor voeding en drinken in de afgelopen week

In de afgelopen week kocht ik weinig fruit. Ik had nog veel appels en ook citrusvruchten in huis. Die moesten eerst maar eens op!

Ook kocht ik weinig groenten, dat kwam doordat ik uit eerdere weken nog 3 pompoenen had liggen. Een beetje hetzelfde verhaal dus. Ik at variaties op pompoen, met wortel, uien etc. ook nog op voorraad. De gember kocht ik voor de pompoensoep.

Je ziet in mijn lijstje een half volkoren brood staan. Dat kwam doordat er geen heel brood van dezelfde soort in de schappen lag. Dan maar een halve, dan heb ik naast de volkoren harde broodjes voorlopig wel weer genoeg in de vriezer. De mueslibollen kocht ik voor de kleinkinderen, een gezondere keuze dan de witte krentenbollen die ik anders meestal koop.

Ik kocht 2 soorten sojamelk. Die van de Lidl kocht ik speciaal voor oudste kleinzoon. Die vindt de huismerkvariant van AH niet lekker. Thuis krijgt hij sojamelk van de Lidl. Kleindochters krijgen thuis die van AH en die vinden die juist lekker.  Dus als hij komt logeren, dan krijgt hij een beker van zijn eigen melk.

Wil je, in aansluiting op mijn blog van gisteren, nog weten welke artikelen niet vegan waren?
- de vis, gerookt en in blik
- de blauwe kaas
- de kwark en de biologische yoghurt
- de instant soep, waar ik spaarzaam van ga gebruiken, is wel vegetarisch, maar of er melkbestanddelen in zitten? Daar heb ik eerlijk gezegd niet op gelet. Het waren de soorten tomaat, kerrie en preisoep.

Vorige week vroeg Willem naar mijn uitgaven voor voeding en drinken over heel 2024 en of ik uitgekomen was met mijn budget van 40 euro per week. En naar aanleiding van zijn reactie bleek dat meer lezers benieuwd waren.
Ik ben bezig alle weekbedragen op te tellen en te bepalen hoeveel weken ik dat bedrag zou moeten delen. Dat laatste heb ik al wel berekend. Ik was 3 + 10 + 8 dagen op vakantie. Dus ik ga het totaalbedrag door 49 delen. Binnenkort volgt een blogje hierover.

 4 - 11 jan '25

*=aanbieding, @=afgeprijsd, VMN= verspilmijniet, BB= bonusbox WAAR PRIJS
Voeding    
2 mango's* AH 1,99
4 luxe harde volkoren broodjes* Plus 2,00
volkoren mueslibollen, groot @ AH 1,49
volkoren mueslibollen Lidl 1,69
gerookte haring * AH 2,03
duo chocoladepasta AH 2,95
halvarine AH 0,89
1/2 volkoren brood AH 0,75
blikjes makreel Lidl 2,78
bio pastinaak 500 gram* Lidl 1,34
spruiten* Plus 1,00
gember, 4 gram Lidl 0,24
kwark Plus 1,79
bio yoghurt Plus 1,59
Snacks/ hapjes    
notenmelange XXL* Lidl 2,99
4 doosjes cup a soup* AH 3,64
bleu d"Auvergne (blauwaderkaas)
Lidl 2,69
Dranken    
4 sojamelk AH 3,28
1 sojamelk Lidl 0,79
TOTAAL   35,92

vrijdag 10 januari 2025

Is het nodig om jeugdzorg in te schakelen als je je kinderen vegan voedt?

Al mijn vier kleinkinderen worden thuis vegan gevoed. Kort geleden had een lezer, Janny de J, een reactie op blogs over de kerstmaaltijden en een logeerpartij afgelopen weekend.
Ik schreef daarin over vegan maaltijden en dat eten vond zij echt niet kunnen, want zij schreef:
"Tijd om Jeugdzorg te gaan inschakelen."  "Kinderen opdringen om dit soort shit te MOETEN eten is ook een soort van kindermishandeling."
Mijn 4 kleinkinderen zijn goed gezond, ze groeien goed en zijn boordevol energie. Ze zijn slim en krachtig.
Maar sommige mensen vinden het kennelijk een vorm van kindermishandeling om kinderen plantaardig voedsel te geven en geen dode dieren of producten gemaakt van melk dat voor de jonge dieren bedoeld is, meestal voor kalfjes of geitjes. Daarom lijkt het mij goed wat vooroordelen weg te nemen over vegan voeding.

Voor de goede orde: ik denk niet dat de meerderheid van mijn lezers denkt dat het plantaardige eten van mijn kleinkinderen zo schadelijk is dat Jeugdzorg zou moeten worden ingeschakeld. Dat denk ik absoluut niet. Maar misschien hebben sommige mensen vraagtekens bij veganisme.

Wat eet je wel als je veganistisch eet?

Fruit in alle soorten en maten. Heerlijke sinaasappels, druiven, avocado's, bananen, dadels, vijgen, kiwi's, diverse bessen  en nog veel meer, je kunt te kust en te keur.

Groenten in alle kleuren, een feest op je bord: groene groenten, gele groenten, paarse groenten, rode groenten, oranje groenten, witte groenten. Een afzonderlijke categorie vormen de zeewieren, die ook heel smakelijk kunnen zijn. En ben ik nog wat vergeten?

Granen en knollen: (zoete) aardappels, rijst, rogge, gierst, gort, tarwe in al zijn variaties, zoals pasta, brood, couscous. De granen worden bij voorkeur volkoren geconsumeerd.

Peulvruchten: bonen, erwten, linzen. En alles dat daarvan gemaakt is, zoals vleesvervangers, tofu en tempeh.

Noten en zaden in diverse soorten.

Kruiden zoals bieslook, knoflook, peterselie, basilicum, korianderblad etc.

Specerijen zoals peper, kardemom, laurier, kruidnagels, kaneel, mosterdzaad, korianderzaad, komijnzaad, kurkuma, nootmuskaat.

Veganistische voeding kan heerlijk zijn, sterker nog, het is meestal heel smakelijk als je je voeding kruidt met kruiden en specerijen. Je moet wel zorgen voor voldoende variatie en niet iedere dag rijst met wortelen, uien en bruine bonen eten.
Eenzijdige voeding is bij geen enkele voedingswijze goed!

Wat eet je als veganist niet?
Dierlijke producten zoals dode dieren en hun ingewanden (lever, hart niertjes), waarbij ik toch nog even wil vermelden dat gevogelte en vissen ook dieren zijn, verder eten veganisten geen eieren, melk, honing en andere dierlijke producten. 

Kan veganistisch eten voor kinderen schadelijk zijn? Jazeker wel. Als je vlees, vis of gevogelte weglaat uit je menu en dat niet vervangt door plantaardige  eiwitten. Verder zijn er vitamines uit dierlijke producten die je niet voldoende uit gewone plantaardige voeding kunt halen. Die moet je aanvullen met supplementen. Dat is iets wat mijn kleinkinderen dagelijks krijgen.
Natuurlijk geldt het ook voor volwassenen dat dierlijke producten weglaten zonder ze  te vervangen door plantaardige eiwitten en vitamines schadelijk is voor de gezondheid.

Kan dierlijke voeding voor kinderen schadelijk zijn? Jazeker wel. Als je kinderen met te weinig vezels en veel te weinig groenten en fruit voedt, kunnen die kinderen daar tekorten van oplopen.