Binnenkort vindt in mijn geboortestad een symposium plaats over het doorgeven van eetgewoontes en wat daarin verandert:
'Je oma's dieet bepaalt wat je eet.' Van oudsher worden
eetgewoontes van generatie op
generatie doorgegeven, maar in hoeverre veranderen deze
gewoontes naarmate onze kennis over voeding toeneemt?
Dit vind ik heel interessant. Is het werkelijk zo dat eetgewoontes van generatie op generatie doorgegeven worden en alleen maar beïnvloed worden door kennis over voeding?
Volgens mij spelen er veel meer zaken een rol:
mate van welvaart
culturele invloeden
import van nieuwe eetgewoontes uit andere landen
invloed van media
en waarschijnlijk nog wel meer.
Mijn oma van moeders kant at aardappels, groente en vlees en een toetje. Hoe haar moeder kookte weet ik niet, het gezin waar mijn oma in opgroeide had weinig geld en moest het doen met wat er was. Ze woonden met 7 mensen in een tweekamerwoning. Mijn oma werd vanaf haar 12e jaar dienstmeisje bij een huisarts in de "grote stad" Leeuwarden. Daar leerde ze op een nette manier de tafel dekken en wat je hoorde te eten als je daar het geld voor had. Zij gebruikte altijd een damasten tafelkleed, servetten, messenleggers en at met mes en vork, want dat hoorde zo. En natuurlijk het nagerecht niet in het bord waar je het warme eten uit gegeten had. Mijn opa was een timmerman die nooit een eigen bedrijf gehad heeft, hij was in dienst van een aannemer. Breed hadden ze het niet, maar toch herinner ik mij haar voorname tafelmanieren.
De andere oma moest ook vanaf haar 12e als dienstmeid werken, zij moest vooral poetsen en boenen en kreeg van het diensthuis niet zo veel aan tafelmanieren mee. Bij hen werd met de lepel gegeten en alles uit hetzelfde bord. Verder werden de borden na iedere gang (voor zover er meer gangen waren) met de tong afgelikt. Volkomen normaal in hun ogen. Er ging in ieder geval niets verloren.
Mijn moeder kookte niet erg graag. Ze maakte aardappelen, vlees en groente, totdat mijn broer besloot om definitief vegetariër te worden. Zij ging met hem mee en sindsdien waren er 2 vleeseters en 2 vegetariërs aan tafel. Ik heb werkelijk geen idee wat zij in plaats van vlees aten. Kaas? Ei? Eind jaren 60 waren er geen kant-en-klare vegetarische producten te koop, ik herinner mij daar helemaal niets van.
Wat mijn moeder niet kookte: rijst, macaroni, noedels of iets dergelijks. Soms bruine bonen of kapucijners, maar dat was het dan ook wel. Rond haar 68e besloot ze niet meer voor bezoek te koken. We haalden altijd wat op: chinees of pizza en dat aten we.
Wat kook ik zelf? Rijst, pasta, gierst, boekweit, couscous, peulvruchten, aardappels, wraps. Dat alles met een scala aan groenten, vooral de goedkope groenten. Ik eet vlees, maar niet heel vaak, tofu en tempeh, vis, kaas, ei. Komen deze eetgewoonten van mijn oma's? Nee dat denk ik niet.
Ik heb bijvoorbeeld vanmiddag een biologisch
meiknolletje gekocht en rauw opgegeten. Lekker pittig en gezond! Mijn oma's en mijn moeder zouden er niet over peinzen om zo'n knolletje op die manier te consumeren. Als je het ook eens wilt proberen: koop kleintjes als je ze met schil wilt eten. Grotere hebben een taaie schil.
|
Meiknolletjes |
En de kennis over voeding? Die verandert nogal eens. Eerst werd gedacht dat je door spinazie heel veel ijzer binnenkreeg. Dat is ook zo, alleen neemt je lichaam dat ijzer nauwelijks op en heb je er niet veel aan. Ook werd gedacht dat eieren heel slecht waren voor je cholesterol. Nu lijkt dat erg mee te vallen. Roomboter zou de hel zijn voor hart en vaten, want vol met verzadigde vetten, maar ook dat valt mee. Twee glazen rode wijn per dag zou prima zijn voor je hart en beschermend werken. Nu wordt alcohol ontraden en mag ik als vrouw absoluut niet meer dan 1 glas per dag.
Ik weet niet zo goed wat ik moet met die kennis over voeding die tegenwoordig via krant en media tot mij komt. Die kennis lijkt ook nog al eens ingefluisterd door de voedingsindustrie of wijnlobby.